Thông tin tài liệu:
Tiếp nối hướng nghiên cứu trong các công bố, tính toán các giản đồ phân rã khác của neutron. Bài viết tập trung phân tích tốc độ phân rã của neutron thông qua X17 trong các kênh rã mới trong lý thuyết DKKT.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tốc độ phân rã của neutron thông qua X17 trong các kênh rã mới trong lý thuyết DKKT
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2022. ISBN: 978-604-82-7001-8
TỐC ĐỘ PHÂN RÃ CỦA NEUTRON THÔNG QUA X17
TRONG CÁC KÊNH RÃ MỚI TRONG LÝ THUYẾT DKKT
Phạm Tiến Dự
Trường Đại học Thủy lợi, email: dupt@tlu.edu.vn
1. GIỚI THIỆU CHUNG Trong đó: X là hạt cặp KK của neutrino
Tiếp nối hướng nghiên cứu trong các công và X phản hạt của nó, chúng có cùng khối
bố [1,2,3], tôi tính toán các giản đồ phân rã lượng m. Chỉ số X để chỉ các hạt cặp KK của
khác của neutron. Trong bài báo [3], tôi đã các hạt cơ bản. Do chưa biết giá trị khối
xem xét kênh rã của neutron qua X17 thành lượng của X và X , nên việc tính toán các
neutron tối, cặp hạt và phản hạt neutrino giản đồ mới sẽ trở nên tổng quát và phức tạp
n X 17
n X (i), đây là trường hợp hơn khi vẫn còn các số hạng khối lượng của
đơn giản nhất trong các kênh rã thông qua chúng. Do kênh rã (ii) và (iii) là tương tự nên
X17. Như đã nói trong [1,2,3], mặc dù đóng tôi chỉ xét hai giản đồ (ii) và (iv).
góp của các kênh phân rã khác kênh rã β của 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
neutron chỉ chiếm khoảng 1% nhưng nó là
Tôi áp dụng quy tắc giản đồ Feymann để
chỉ dấu vô cùng quan trọng giúp ta mở ra một
xác định biên độ tán xạ của neutron trong các
chương mới trong lý thuyết hạt cơ bản.
kênh rã qua X17. Từ đó áp dụng các quy tắc
Chúng có thể giúp xác định và chứng minh
và kỹ thuật tính toán của lý thuyết trường để
sự tồn tại của các hạt vật chất tối. thu được biểu thức của bình phương biên độ
Để thống nhất lý thuyết hấp dẫn và mô tán xạ. Sau đó, tôi thu được biểu thức vi phân
hình chuẩn (SM), PGS. Nguyễn Ái Việt đã của tốc độ phân rã biểu diễn qua năng lượng
phát triển lý thuyết Kaluza-Klein với các của các hạt bay ra.
chiều phụ gián đoạn (DKKT), trong đó các Sử dụng kỹ thuật khử thứ nguyên và các
hạt cơ bản và phản hạt của chúng tồn tại phương pháp giải tích gần đúng để tính các
tương ứng trên hai thớ song song của chiều tích phân phức tạp, thu nhận được biểu thức
phụ. Năm 2019, mô hình được mở rộng với cuối cùng dưới dạng giải tích của tốc độ phân
việc coi các hạt vật chất “tối” cũng tồn tại rã neutron trong các kênh rã qua X17.
trên thớ song hành với các hạt vật chất
“sáng”[4]. Do đó, trong mô hình hạt cơ bản 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
mới, mỗi một hạt “sáng” trong mô hình Ta xem xét kênh rã phức tạp nhất là kênh
chuẩn sẽ có một hạt “tối” song sinh với nó, (iv), giản đồ Feymann tương ứng với nó là:
được gọi là một cặp Kaluza-Klein(KK).
Dựa trên lý thuyết DKKT, PGS. Nguyễn
Ái Việt đề xuất thêm ba kênh rã mới tương
ứng với kênh rã (i) là: vX p2
n n X v X (ii )
n n X v X (iii ) vX p4
n nX vX X (iv) Hình 1. Giản đồ Feymann của phân rã
neutron trong kênh rã (iv)
214
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2022. ISBN: 978-604-82-7001-8
32 g12 g 22 m
2
2 1 2 3 4
2 p .p p .p E
E 2 ; X X ; E3 mn 1 E (5)
q 2
M X2 mn mn
p2 . p3 p1. p4 mn mn X p2 . p4 (1) Lưu ý rằng các ẩn mới này không có thứ
nguyên và là các vô cùng bé cỡ phần nghìn,
m 2 p1. p3 2m 2 mn mn X tôi thu được biểu thức dạng vi phân của tốc
trong đó: g1, g2 là các hằng số tương tác tại độ phân rã là:
2E 2 4 2 E 2
đỉnh, chú ý rằng g2 là khác nhau trong bốn
kênh rã nêu trên; q, p là các xung lượng 4 d g12 g22mn 2 3 2 2 2 8 2 4
dE (6)
chiều của hạt truyền tương tác X17 và các hạt d 4 3
2
2
2E 2 2 ...