Tội phạm theo quy định của Bộ luật Hồng Đức

Theo Bộ luật Hồng Đức (BLHĐ), tội phạm là việc xâm hại đến sự an toàn, bất khả xâm phạm của chế độ quân chủ triều Lê, mà trước hết là sự an toàn của nhà vua và hoàng cung, xâm phạm trật tự kỷ cưưương, đạo đức xã hội theo quan điểm Nho giáo, xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, tài sản của con người. BLHĐ nói riêng và luật phong kiến nói chung luôn coi trọng nguyên tắc đạo đức, do đó, có nhiều hành vi mà theo luật hình sự hiện nay chỉ có...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tội phạm theo quy định của Bộ luật Hồng Đức Tội phạm theo quy định của Bộ luật Hồng ĐứcTheo Bộ luật Hồng Đức (BLHĐ), tội phạm là việc xâm hại đến sự an toàn, bất khảxâm phạm của chế độ quân chủ triều Lê, mà trước hết là sự an toàn của nhà vua vàhoàng cung, xâm phạm trật tự kỷ cưưương, đạo đức xã hội theo quan điểm Nhogiáo, xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, tài sản của con người. BLHĐnói riêng và luật phong kiến nói chung luôn coi trọng nguyên tắc đạo đức, do đó,có nhiều hành vi mà theo luật hình sự hiện nay chỉ có thể là hành vi vi phạm đạođức, hoặc vi phạm pháp luật khác đã đđđược quy định trong BLHĐ là tội phạmVí dụ: Điều 130 quy định: Có tang ông bà, cha mẹ và chồng mà giấu không khócthì phải tội đồ làm khao đinh>>>; hoặc Điều 99 quy định: >>>Người giấu sách vởđem vào trường thi phải phạt 80 trượng>>>>>> Nếu như trong luật hình sự hiệnhành, chỉ có hành vi của con người và hành vi đó phải có mức độ nguy hiểm đángkể cho xã hội mới bị coi là tội phạm thì trong BLHĐ, không những không xét đếnmức độ của tính nguy hiểm mà trong một số lĩnh vực cần sự bảo vệ đặc biệt thìcòn bị coi là tội phạm ngay cả khi chủ thể chỉ có mưu (ý đồ) phạm tội như mưulàm phản (Điều 411), mưu giết người (Điều 415))))Một trong những nguyên tắc tiến bộ của BLHĐ, đó là khi xác định mức độ chịutrách nhiệm hình sự có tính đến trường hợp phạm tội do cố ý và trường hợp phạmtội do lầm lỡ. Điều 47 quy định: Những người phạm tội tuy tên gọi giống nhau,nhưng phải phân biệt sự phạm tội do lầm lỡ hay cố ý>>> ; Tha người lầm lỡkhông kể tội nặng, bắt người cố ý không kể tội nhẹ>>>>>>Từ nguyên tắc chungnày, hình phạt quy định đối với từng tr ường hợp phạm tội cụ thể cũng có sự phânbiệt. Ví dụ: Điều 497 quy định: Trong khi đánh nhau lỡ đánh lầm phải người xungquanh bị thương hay đến chết, thì xử nhẹ hơn tội đánh chết ng¬ười một bậc>>>.Trong chính sách hình s ự của BLHĐ, nguyên tắc nhân đạo cũng được chú trọng.Điều 16 quy định: Những ngư¬ời từ 70 tuổi trở lên, 15 tuổi trở xuống cùng nhữngngười bị phế tật, phạm từ tội lưu trở xuống đều cho phạt bằng tiềnnnn Người từ 80tuổi trở lên, 10 tuổi trở xuống cùng những ng¬ười bị ác tật, phạm tội phản nghịch,giết người đáng phải tội chết thì cũng phải tâu Vua để xét định, ăn trộm và đánhngười bị thương thì cho chuộc, còn ngoài ra thì không bắt tội. Từ 90 tuổi trở lên, 7tuổi trở xuống, dẫu có bị tội chết cũng không hành hình>>>. Bên cạnh đó, BLHĐcòn dự liệu những trường hợp mà pháp luật hình sự hiện nay gọi là trường hợp bấtkhả kháng. Điều 182 quy định: Nếu đường đê vững chắc lại cố giữ gìn, song vìnước lụt quá to, sức người không chống nổi mà đê vỡ thì không bị xử tội>>>.Có thể nói, ngoài một số hạn chế do những đặc điểm kinh tế - chính trị - xã hộiđương thời chi phối, những quy định trong BLHĐ thể hiện sự tiến bộ trong côngtác xây dựng pháp luật của những nhà làm luật thời kỳ phong kiến. Những nguyêntắc cơ bản trong BLHĐ không chỉ đề cao tính giai cấp mà còn thể hiện tính nhânđạo vốn là nét đẹp truyền thống của người Việt Nam. Chính bởi vậy, nhiều nguyêntắc tiến bộ trong BLHĐ đã tiếp tục được kế thừa và phát huy trong luật hình sựViệt Nam hiện đại.