Tối ưu hóa chuỗi cung ứng nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc qua tỉnh Cao Bằng

Trong số các thị trường xuất khẩu nông sản, Trung Quốc là thị trường lớn và tiềm năng nhất. Việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng xuất khẩu nông sản qua tỉnh Cao Bằng đang là vấn đề cần nhiều sự quan tâm nhằm giảm thiểu ách tắc hàng hóa tại các cửa khẩu, thúc đẩy thông thương hàng hóa giữa hai nước, thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững của Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tối ưu hóa chuỗi cung ứng nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc qua tỉnh Cao Bằng TỐI ƯU HÓA CHUỖI CUNG ỨNG NÔNG SẢN XUẤT KHẨU SANG TRUNG QUỐC QUA TỈNH CAO BẰNG 经高平省向中国出口农产品的供应链之最优化 PGS. TS. Nguyễn Hoàng Trường Đại học Thương mại 商业大学博士.副教授 阮黄 Tóm tắt Nông nghiệp có vai trò cực kì quan trọng đối với sự phát triển bền vững của bất kì quốc gia nào, đặc biệt đối với Việt Nam, vốn là một đất nước đang phát triển với nền văn minh lúa nước từ lâu đời, nông nghiệp trở thành nền tảng và mang lại giá trị cho đại bộ phận người dân. Trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, việc xuất khẩu nông sản giúp mang lại giá trị to lớn đối với đất nước, góp phần nâng cao sức tăng trưởng kinh tế và cải thiện đời sống nhân dân. Trong số các thị trường xuất khẩu nông sản, Trung Quốc là thị trường lớn và tiềm năng nhất. Việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng xuất khẩu nông sản qua tỉnh Cao Bằng đang là vấn đề cần nhiều sự quan tâm nhằm giảm thiểu ách tắc hàng hóa tại các cửa khẩu, thúc đẩy thông thương hàng hóa giữa hai nước, thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững của Việt Nam. Từ khóa: Chuỗi cung ứng, nông sản, xuất khẩu, thị trường Trung Quốc, Cao Bằng, Việt Nam. 摘要 农业对任何国家可持续发展起着极其重要的作用，特别是对具有世代相传的水 稻文明的发展中国家——越南来说，农业成为给大部分人民带来生活价值的基础。在 国际经济一体化进程背景下，农产品的出口给国家带来重大的价值，有助于提高人民 经济的增长和改善人民生活的质量。在农产品出口市场中，中国是最有潜能的最大市 场。通过高平省的农产品出口供应链的最优化正需要得到进一步的关怀，以减少在各 口岸的货物流通迟滞的现象，促进两国间贸易活动，促进越南农业可持续的发展。 关键词：供应链，农产品，出口，中国市场，高平省，越南。 1. Mở đầu Việt Nam là một nước nông nghiệp đang phát triển, hoạt sản xuất nông nghiệp của nước ta có lịch sử phát triển từ lâu đời với nhiều lợi thế về lao động, khí hậu đa dạng, nguồn nước dồi dào. Nền nhiệt độ đa dạng đó cùng với lượng mưa hàng năm lớn, ánh sáng dồi dào cùng với những thuận lợi về khí hậu, thổ nhưỡng… tạo điều kiện tự nhiên để phát triển nền nông nghiệp mang bản sắc riêng của Việt Nam. Bên cạnh đó, lợi thế về nguồn lao động với khoảng 90 triệu dân hiện nay, trong đó có tới 60 triệu nông dân có học vấn khá, rất cần cù và 551 sáng tạo là nguồn lực vô giá để phát triển nền nông nghiệp Việt Nam. Sản xuất nông nghiệp nước ta rất đa dạng với nhiều loại nông sản khác nhau, trong đó có nhiều nông sản đã trở nên nổi tiếng trên thị trường thế giới như gạo, cao su, mía đường… Do điều kiện tương đồng về văn hóa và gần về địa lí nên phần lớn các mặt hàng nông sản nước ta được xuất khẩu sang các nước châu Á, còn đối với các thị trường khác như châu Âu, Phi, Mĩ - Latinh thì thị phần còn tương đối hạn chế. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng nông sản, thủy sản năm 2013 đạt 19,8 tỷ USD, xuất khẩu nhóm hàng nông sản, thủy sản giữ vị trí quan trọng trong tổng xuất khẩu hàng hóa của cả nước (chiếm tỷ trọng khoảng 15,0%). Trong bốn tháng đầu năm 2015, xuất khẩu nông sản nước ta đạt mức kỷ lục 31 tỷ USD. Các mặt hàng nông sản chiếm vị trí cao trên thị trường thế giới bao gồm hạt tiêu, gạo cà phê, điều, chè, rau củ quả tươi… Số thị trường xuất khẩu của hàng nông sản Việt Nam đã tăng rất nhanh trong những năm qua, từ 107 thị trường năm 2008 lên đến 129 thị trường năm 2014. Trung Quốc là một thị trường xuất khẩu nông sản tiềm năng của Việt Nam. Nhu cầu của thị trường Trung Quốc khá đa dạng, được đánh giá là tương đối dễ tính hơn so với các thị trường EU, Nhật Bản, Mỹ… do dân số đông, có nhiều tầng lớp dân cư khác nhau với những mức thu nhập khác nhau. Với quy mô dân số lớn gần 1,3 tỷ dân, trong đó có đến 700 triệu dân số thuộc khu vực nông thôn nên nhu cầu lương thực của Trung Quốc rất lớn. Đây là cơ hội lớn đối với một nước phát triển nông nghiệp như Việt Nam. Trong số những mặt hàng nông sản của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc đã có những mặt hàng tạo nên thương hiệu như cao su, hạt tiêu, điều, café… Mặc dù vậy, thị trường Trung Quốc cũng có một số rào cản nhất định gây nên những cản trở nhất định đối với hàng nông sản Việt Nam. Thực tế đến nay, xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc vẫn còn khiêm tốn, chưa tương xứng với tiềm năng thị trường và lợi thế của Việt Nam. Tuy nông nghiệp tiếp tục phát triển ổn định, nhưng sản xuất nông nghiệp gặp nhiều khó khăn. Tình trạng “được mùa, mất giá” và khó tiêu thụ tuy không phải là vấn đề mới mẻ nhưng luôn là bài toán nan giải, đẩy người nông dân vào khó khăn. Để tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng nông nghiệp, việc tích cực tìm thị trường xuất khẩu cho sản phẩm nông nghiệp đã trở nên bức thiết. Đây cũng là nhiệm vụ trọng tâm trong xây dựng nông thôn mới và là một giải pháp cực kỳ đúng đắn trong bối cảnh cầu nông nghiệp nội địa tăng thấp trong những năm gần đây. Xuất phát từ thực tiễn trên, tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu “Tối ưu hóa chuỗi cung ứng nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc qua tỉnh Cao Bằng” nhằm nhấn mạnh vai trò của chuỗi cung ứng nông sản xuất khẩu đến phát triển nông nghiệp Việt Nam, từ đó xác định các giải pháp nhằm nâng cao giá trị xuất khẩu nông sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc. 2. Cơ sở lý luận Định nghĩa nông sản và các đặc điểm của nông sản Nông nghiệp được hiểu theo nghĩa rộng bao gồm nông nghiệp (trồng trọt, chăn nuôi), thủy sản, lâm nghiệp và diêm nghiệp. Nông sản là những sản phẩm hoặc bán thành phẩm có nguồn gốc từ hoạt động nông nghiệp. Nông sản bao gồm các sản phẩm nông nghiệp cơ bản như lúa gạo, lúa mì, bột mì, động vật sống, hồ tiêu, cà phê, sữa bò, rau quả tươi; các sản phẩm phái sinh như bánh mì, bơ, dầu ăn, thịt và các sản phẩm được chế biến từ sản phẩm nông 552 nghiệp như xúc xích, bánh kẹo, sản phẩm từ sữa, thuốc lá, bông xơ, da động vât thô… (van der Vorst và các cộng sự, 2007; Nguyễn Bách Khoa, 2003; Đinh Văn Thành, 2010). Nông ...