Tóm tắt Luận án: Nghiên cứu một số yếu tố liên quan đến dịch vụ y tế cho phụ nữ người Dao về khía cạnh văn hóa - xã hội tại huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Cạn

Luận án: Nghiên cứu một số yếu tố liên quan đến dịch vụ y tế cho phụ nữ người Dao về khía cạnh văn hóa - xã hội tại huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Cạn nhằm mô tả và phân tích nhu cầu, thực trạng cung cấp và sử dụng dịch vụ y tế của phụ nữ người Dao trên một số khía cạnh văn hóa, dân tộc và xã hội tại một số xã thuộc huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Cạn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án: Nghiên cứu một số yếu tố liên quan đến dịch vụ y tế cho phụ nữ người Dao về khía cạnh văn hóa - xã hội tại huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Cạn 1 ð TV Nð S c kh e c a ph n và tr em là nh ng v n ñ quan tâm hàng ñ u c a các qu c gia trên th gi i trong ñó có Vi t Nam. nư c ta, chăm sóc s c kho cho ph n ñ n nay ñã ñ t ñư c nhi u thành t u quan tr ng, nhi u ch s liên quan ñ n chăm sóc s c kho sinh s n ñã ñ t và vư t m c tiêu ñ ra. Tuy nhiên, th c t cho th y s phát tri n v kinh t , văn hóa, xã h i c a khu v c mi n núi v n còn th p hơn r t nhi u so v i các khu v c khác c a c nư c ñã nh hư ng ñ n d ch v chăm sóc s c kho c a ngư i dân. Bên c nh các y u t như trình ñ dân trí th p, m c s ng th p, giao thông khó khăn... còn có y u t văn hoá như phong t c t p quán l c h u, bói cúng ma khi m ñau...ñã ph n nào nh hư ng ñ n ti p c n và s d ng d ch v y t , nh t là ñ i v i ngư i dân t c thi u s trong ñó có ngư i Dao. Vì v y, vi c phân tích nh hư ng c a các y u t văn hóa, xã h i ñ n d ch v y t c a ngư i Dao nói chung và c a ph n ngư i Dao nói riêng là th c s c n thi t nh m góp ph n tìm ra gi i pháp b o v và chăm sóc s c kh e cho ph n dân t c thi u s . nư c ta, tuy ñã có nhi u công trình nghiên c u xung quanh v n ñ này nhưng chưa có công trình nào nghiên c u m t cách h th ng v d ch v y t cho ngư i Dao nói chung và cho ph n ngư i Dao nói riêng d a trên m t s khía c nh văn hoá - xã h i. Xu t phát t th c t trên, chúng tôi ch n t nh B c K n (là t nh có s ngư i Dao ñông ch ñ ng sau ngư i Tày) ñ ti n hành nghiên c u ñ tài: “Nghiên c u m t s y u t liên quan ñ n d ch v y t cho ph n ngư i Dao v khía c nh văn hoá - xã h i t i huy n B ch Thông, t nh B c K n”. M c tiêu c a ñ tài: 1. Mô t và phân tích nhu c u, th c tr ng cung c p và s d ng d ch v y t c a ph n ngư i Dao trên m t s khía c nh văn hoá, dân t c và xã h i t i m t s xã thu c huy n B ch Thông, t nh B c K n. 2. Phân tích m t s y u t liên quan ñ n cung c p và s d ng d ch v chăm sóc s c kho bà m hi n có t i ñ a phương. 2 NH NG ðÓNG GÓP M I C A LU N ÁN 1. Công trình ñ u tiên Vi t Nam nghiên c u có h th ng và phân tích sâu v m t s khía c nh văn hoá – xã h i liên quan ñ n cung c p và s d ng d ch v chăm sóc s c kho sinh s n c a ph n ngư i Dao. 2. L n ñ u tiên s d ng k t h p gi a phương pháp nghiên c u kinh ñi n, nghiên c u ñ nh tính (PRA) và phương pháp ñánh giá d a trên 5 ch s logic qua bi u ñ CBM, ca b nh m u cùng v i theo dõi liên ti p 12 tháng ñ xác ñ nh các y u t liên quan ñ n chăm sóc s c kho ph n ngư i Dao, làm ti n ñ cho các ho t ñ ng tăng cư ng d ch v y t cho ph n ngư i Dao trên m t s khía c nh văn hoá – xã h i. Ý NGHĨA TH C TI N C A LU N ÁN 1. ðã xác ñ nh ñư c nhu c u, th c tr ng cung c p và s d ng d ch v chăm sóc s c kho c a ph n ngư i Dao. T ñó làm cơ s ñ xu t các ho t ñ ng tăng cư ng d ch v y t c a ñ a phương. 2. ðã phân tích ñư c các y u t liên quan ñ n cung c p và s d ng DVYT c a ph n ngư i Dao. Trong ñó, y u t văn hoá – xã h i ñã có nh hư ng không nh ñ n s c kho ngư i ph n . Các ho t ñ ng c a ñ a phương nh m tăng cư ng DVYT ñã ñ t m t s k t qu ban ñ u d a vào vi c xác ñ nh các y u t liên quan trên, làm cơ s ñ nh hư ng cho các ho t ñ ng tăng cư ng d ch v y t cho ngư i dân t c Dao nói riêng và cho ngư i dân t c thi u s nói chung. B C C C A LU N ÁN G m 105 trang ð tv nñ 02 trang Chương 1: T ng quan tài li u 23 trang Chương 2: ð i tư ng và phương pháp nghiên c u 14 trang Chương 3: K t qu nghiên c u 40 trang Chương 4: Bàn lu n 23 trang K t lu n và khuy n ngh 03 trang Lu n án có 107 tài li u tham kh o (G m 84 tài li u ti ng Vi t, 23 tài li u ti ng Anh), 37 b ng, 7 bi u ñ , 29 nh, 4 hình. 3 Chương 1 T NG QUAN TÀI LI U 1.1. ð nh nghĩa văn hóa Văn hóa là khái ni m mang n i hàm r ng v i r t nhi u cách hi u khác nhau, liên quan ñ n m i m t ñ i s ng v t ch t và tinh th n c a con ngư i. Năm 2002, UNESCO ñã ñưa ra ñ nh nghĩa v văn hóa: “Văn hóa nên ñư c ñ c p ñ n như là m t t p h p c a nh ng ñ c trưng v tâm h n, v t ch t, tri th c và xúc c m c a m t xã h i hay m t nhóm ngư i trong xã h i và nó ch a ñ ng, ngoài văn h c và ngh thu t, c cách s ng, phương th c chung s ng, h th ng giá tr , truy n th ng và ñ c tin”. Tóm l i, văn hoá g n bó h u cơ v i con ngư i, chúng ta cũng có th hi u m t khía c nh c a văn hóa ñó là nh ng phong t c, t p quán, thói quen, n p s ng c a con ngư i ñư c hình thành, t n t i và phát tri n trong ñ i s ng c a con ngư i. Các thành t c a văn hoá bao g m 9 n i dung cơ b n: Ngôn ng , ăn u ng, , m c, tín ngư ng, l h i, văn ngh dân gian, tri th c dân gian và các phong t c t p quán khác (ma chay, cư i xin, vào nhà m i, ch a b nh, dòng h , gia ñình...). 1. 2. M t s ñ c ñi m văn hoá dân t c Dao liên quan ñ n s c kho 1.2.1. Ngôn ng Ti ng nói thu c nhóm ngôn ng Mông – Dao nên s lư ng ngư i thông th o ngôn ng văn chương không nhi u. Do ñ c thù v ngôn ng , nên trong quá trình giao ti p các cán b y t g p r t nhi u khó khăn do b t ñ ng ngôn ng . 1.2.2. Nhà Nhà c a ngư i Dao ch y u là nhà tr t. Nhà có mái th p, ít c a s , luôn m th p, thi u không khí và thi u ánh sáng. ð i ña s các h ngư i Dao không s d ng h xí và nhà t m. 1.2.3. Ăn, u ng Sau khi ñ , s n ph ñư c n u ăn riêng, th c ăn ch y u là th t gà, th t l n ñư c n u v i các lo i thu c nam. Th c u ng c a ngư i Dao là nư c chè và m t s lo i lá cây có v thơm mát, d u ng dùng ñ ch a b nh Lo i ñ u ng ph bi n n a là rư u ñư c b ng men lá. 1.2.4. T c l sinh ñ và nuôi con Trư c ñây, khi sinh con ph n ngư i Dao thư ng ph i t ñ ñ , r n tr ñư c c t b ng n a. Nh ng năm g n ñây, vi c sinh ñ c a ngư i D ...