Tóm tât luận án Tiến sĩ Địa lý tài nguyên môi trường: Nghiên cứu ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên, môi trường và kinh tế xã hội đến tài nguyên nước dưới đất vùng Gio Linh, Quảng Trị có xét đến tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng

Luận án nhằm xác lập được các luận cứ khoa học và thực tiễn trong đề xuất các biện pháp sử dụng hợp lý, bảo vệ tài nguyên nước dưới đất trên cơ sở phân tích, đánh giá và dự tính tác động của các yếu tố địa lý tự nhiên, kinh tế xã hội, môi trường, biến đổi khí hậu và nước biển dâng tại vùng Gio Linh, Quảng Trị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tât luận án Tiến sĩ Địa lý tài nguyên môi trường: Nghiên cứu ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên, môi trường và kinh tế xã hội đến tài nguyên nước dưới đất vùng Gio Linh, Quảng Trị có xét đến tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết luận án Tài nguyên nước dưới đất chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố tự nhiênvà kinh tế xã hội (KTXH): mở rộng vùng sản xuất nông nghiệp, chặt phárừng, phát triển kinh tế xã hội, ô nhiễm môi trường, thiên tai và biến đổikhí hậu ngăn cản sự di chuyển ảnh hưởng tới quá trình thấm, chất lượngcủa nước dưới đất. Trong bối cảnh hiện nay, các yếu tố kể trên bị thayđổi nhanh chóng, kết hợp với những tác động tiêu cực của biến đổi khíhậu và nước biển dâng (BĐKH-NBD), ảnh hưởng trực tiếp đến tàinguyên nước dưới đất và ảnh hưởng gián tiếp tới các đối tượng sử dụngnước. Thực tế tại dải ven biển Miền Trung, trữ lượng nước ngọt có thểkhai thác từ các tầng nông bị suy giảm, ảnh hưởng đến sinh hoạt, sảnxuất nông nghiệp, công nghiệp, giao thông, xây dựng, các đô thị và khuvực dân cư ven biển. Về mặt khoa học và thực tiễn, nghiên cứu đánh giásự suy giảm và khả năng đáp ứng của các tầng chứa nước (TCN) này đốivới nhu cầu cấp nước theo các kịch bản BĐKH - NBD sẽ giúp các cơquan hoạch định chính sách lập các quy hoạch phân bổ sử dụng nguồnnước hợp lý và tìm kiếm các phương án, nguồn nước thay thế. Đồng bằng Gio Linh (tỉnh Quảng Trị) thuộc dải ven biển miềnTrung, có chiều dài đường bờ biển là 15,5 km từ thị trấn Cửa Việt đến xãTrung Giang. Với 2 TCN chính là Pleistocen (qp) và Holocen (qh) hiệnđược khai thác phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất. Tuy nhiên, tài nguyênnước dưới đất suy giảm trong giai đoạn gần đây. Thiếu hụt nước và xâmnhập mặn gia tăng vào mùa khô năm 2012-2013 do biến động lượng mưaảnh hưởng đến việc tích nước tại các hồ chứa lớn trên địa bàn (Sở TNMTtỉnh Quảng Trị, 2014). Xác định được căn cứ khoa học cho đề xuất cácgiải pháp sử dụng hợp lý và bảo vệ tài nguyên nước dưới đất có ý nghĩaquan trọng trong tiến trình phát triển bền vững của khu vực. Do đó, đề tài luận án tiến sỹ Nghiên cứu ảnh hưởng của điềukiện tự nhiên, môi trường và kinh tế xã hội đến tài nguyên nước dướiđất vùng Gio Linh, Quảng Trị có xét đến tác động của BĐKH-NBDđã được lựa chọn nghiên cứu và hoàn thành. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1 Mục tiêu nghiên cứu 2 Xác lập được các luận cứ khoa học và thực tiễn trong đề xuất cácbiện pháp sử dụng hợp lý, bảo vệ tài nguyên nước dưới đất (NDĐ) trêncơ sở phân tích, đánh giá và dự tính tác động của các yếu tố địa lý tựnhiên, KTXH, môi trường, BĐKH và NBD tại vùng Gio Linh, QuảngTrị. 2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu - Tổng quan và xây dựng cơ sở lý luận về phân tích, đánh giá vàdự tính ảnh hưởng của các điều kiện địa lý, môi trường, BĐKH và NBDđến tài nguyên NDĐ tại vùng đồng bằng ven biển. - Nghiên cứu đặc điểm tài nguyên NDĐ vùng Gio Linh, QuảngTrị. - Phân tích ảnh hưởng của các yếu tố địa lý tự nhiên, KTXH, môitrường, BĐKH và NBD đến tài nguyên NDĐ. - Mô phỏng và dự báo lượng bổ cập cho NDĐ theo các kịch bảnBĐKH-NBD bằng mô hình số thủy văn. - Xác định lượng bổ cập của nước mưa, nước sông, hồ cho cácTCN. - Xác định mối quan hệ thủy lực giữa TCN Pleistocen và TCNHolocen, giữa nước mưa, nước mặt với NDĐ. - Sử dụng mô hình số NDĐ đánh giá định lượng và mô phỏng biếnđộng mực nước và chất lượng NDĐ theo các kịch bản ĐBKH và NBD - Đề xuất các giải pháp sử dụng hợp lý và bảo vệ tài nguyên NDĐvùng Gio Linh phù hợp với những biến động về tự nhiên, KTXH, môitrường trong bối cảnh BĐKH và NBD hiện nay. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: nước dưới đất trong 2 TCN Holocen vàPleistocen. - Phạm vi nghiên cứu: khu vực được lựa chọn nghiên cứu là vùngđồng bằng ven biển Gio Linh, tỉnh Quảng Trị có diện tích 204 km2. 4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 4.1 Ý nghĩa khoa học 3 Kết quả nghiên cứu của luận án đã bổ sung những luận chứng vềmối quan hệ giữa các TCN, các thành phần tham gia vào hình thành trữlượng nước dưới đất và tác động tổng hợp của các yếu tố tự nhiên,KTXH, môi trường đến NDĐ tại vùng đồng bằng ven biển Gio Linh,Quảng Trị trong bối cảnh BĐKH và NBD. 4.2 Ý nghĩa thực tiễn Kết quả của luận án cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lýhoạch định chính sách phát triển về việc quy hoạch, quản lý, khai thác vàsử dụng TNN tại vùng đồng bằng ven biển Gio Linh, Quảng Trị. 5. Luận điểm bảo vệ Luận điểm 1: Tài nguyên nước dưới đất trong các TCN đệ Tứvùng Gio Linh, tỉnh Quảng Trị có trữ lượng hạn chế, dễ bị tổn thương. Luận điểm 2: Lượng bổ cập NDĐ đóng vai trò quan trọng tronghình thành trữ lượng các TCN Đệ tứ tại vùng Gio Linh, Quảng ...