Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Giáo dục học: Rèn luyện kỹ năng kết hợp các thao tác lập luận trong làm văn nghị luận cho học sinh Trung học phổ thông

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Giáo dục học "Rèn luyện kỹ năng kết hợp các thao tác lập luận trong làm văn nghị luận cho học sinh Trung học phổ thông" đề xuất quy trình và hệ thống bài tập rèn luyện kĩ năng kết hợp các thao tác lập luận trong làm văn nghị luận cho học sinh THPT. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng dạy học làm văn nghị luận ở nhà trường phổ thông hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Giáo dục học: Rèn luyện kỹ năng kết hợp các thao tác lập luận trong làm văn nghị luận cho học sinh Trung học phổ thông BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI PHẠM KHÁNH DƯƠNG RÌN LUYÖN KÜ N¡NG KÕT HîP C¸C THAO T¸C LËP LUËN TRONG LµM V¡N NGHÞ LUËN CHO HäC SINH TRUNG HäC PHæ TH¤NG Chuyên ngành: Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn Văn và Tiếng Việt Mã số: 9.14.01.11 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC HÀ NỘI - 2021 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Nguyễn Quang Ninh Phản biện 1: PGS.TS. Bùi Minh Đức Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Phản biện 2: PGS.TS. Hoàng Thị Mai Trường Đại học Hồng Đức Phản biện 3: PGS.TS. Trần Thị Hiền Lương Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường Họp tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Vào hồi …..giờ … ngày … tháng… năm 2021. Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia Việt Nam hoặc Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ 1. Phạm Khánh Dương (2016), Bàn về việc rèn luyện cho học sinh trung học phổ thông sử dụng phối hợp các thao tác lập luận trong bài làm văn nghị luận, Kỷ yếu hội thảo khoa học toàn quốc Đổi mới nghiên cứu và giảng dạy Ngữ văn trong nhà trường Sư phạm, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, tr 620-627. 2. Phạm Khánh Dương (2019), Thao tác lập luận và thực trạng kĩ năng kết hợp các thao tác lập luận trong làm văn nghị luận của học sinh trung học phổ thông, Tạp chí Giáo dục số đặc biệt tháng 7, tr 195-198, 204. 3. Phạm Khánh Dương (2019), Làm văn nghị luận và thực trạng dạy rèn luyện kĩ năng kết hợp các thao tác lập luận trong bài văn nghị luận cho học sinh trung học phổ thông, Tạp chí Giáo dục và Xã hội số đặc biệt tháng 9, tr 41-48. 4. Phạm Khánh Dương (2019), Một số kĩ năng cơ bản cần rèn luyện cho học sinh trung học phổ thông trong dạy học làm văn nghị luận, Tạp chí Giáo dục số 462, tr 46-48, 45. 5. Phạm Khánh Dương (2019), Vận dụng phương pháp dạy học hợp tác vào quá trình rèn luyện kĩ năng kết hợp các thao tác lập luận trong làm văn nghị luận cho học sinh trung học phổ thông, Tạp chí Khoa học Giáo dục Việt Nam số 22 - Tháng 10/2019, tr 51-55. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Lập luận đóng vai trò quyết định chất lượng của bài văn nghị luận Trong văn nghị luận, lập luận là một trong những yếu tố cơ bản. Muốn tiến hành lập luận, người nghị luận phải tiến hành tổ chức các yếu tố của lập luận, sắp xếp chúng theo dụng ý của bản thân. TTLL chính là hạt nhân cốt lõi giúp người nghị luận thực hiện lập luận, đồng thời cũng là yếu tố tạo nên hiệu quả cho bài văn nghị luận. Vì thế, để giúp HS tạo lập văn bản nghị luận có hiệu quả, việc dạy học làm văn nghị luận không thể không chú trọng lập luận nói chung, TTLL nói riêng. 1.2. Kĩ năng sử dụng kết hợp TTLL trong bài văn nghị luận là kĩ năng quan trọng đối với HS THPT Hình thành năng lực lập luận cho HS là một yêu cầu tất yếu đặt ra trong quá trình dạy học Làm văn ở trường THPT. Muốn hình thành năng lực lập luận cho HS, ngoài việc trang bị cho các em hệ thống lí thuyết hoàn chỉnh về lập luận, cần quan tâm nhiều đến việc rèn luyện kĩ năng thực hành các TTLL và kết hợp các TTLL. Qua đó, vấn đề nghị luận được bàn bạc sâu rộng, bài nghị luận vì thế chặt chẽ và có tính thuyết phục cao. 1.3. Thực trạng rèn luyện kĩ năng kết hợp các TTLL trong làm văn nghị luận của HS THPT hiện nay còn nhiều bất cập so với yêu cầu đặt ra Việc dạy học rèn luyện kĩ năng kết hợp các TTLL ở nhà trường THPT còn nhiều khó khăn. GV chủ yếu tổ chức giờ thực hành theo tinh thần ôn tập kiến thức và cho HS làm BT có trong SGK, chưa chú trọng tới hoạt động hướng dẫn các em vận dụng kĩ năng kết hợp các TTLL để tổ chức lập luận. GV chưa đưa ra được quy trình rèn luyện kĩ năng kết hợp các TTLL trong làm văn nghị luận cho HS. Điều này dẫn tới kĩ năng sử dụng kết hợp các TTLL trong bài văn nghị luận của HS chưa tốt. 2. Mục đích và nghiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Đề xuất quy trình và hệ thống BT rèn luyện kĩ năng kết hợp các TTLL trong làm văn nghị luận cho HS THPT. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng dạy học làm văn nghị luận ở nhà trường phổ thông hiện nay. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Tìm hiểu tổng quan các tài liệu nghiên cứu liên quan đến đề tài. - Xây dựng cơ sở lí luận cho việc rèn luyện kĩ năng kết hợp các TTLL trong làm văn nghị luận cho HS THPT. - Khảo sát thực trạng tài liệu dạy học và việc dạy học kết hợp các TTLL trong văn nghị luận của HS lớp 11, 12. - Đề xuất quy trình và hệ thống BT luyện kĩ năng kết hợp các TTLL trong làm 2 văn nghị luận cho HS lớp 11, 12. - Tiến hành TN sư phạm. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Quá trình rèn luyện kĩ năng kết hợp các TTLL trong làm văn nghị luận của HS THPT, đặc biệt là HS lớp 11, 12. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu quy trình và BT rèn luyện kĩ năng kết hợp các TTLL trong văn nghị luận qua quá trình tạo lập văn bản viết cho HS lớp 11, 12, bởi lúc này, HS đã được học lí thuyết về các TTLL đơn lẻ. 4. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp phân tích, tổng hợp; phương pháp điều tra, khảo sát thực tiễn; phương pháp phỏng vấn sâu; phương pháp thực nghiệm sư phạm; phương pháp thống kê - phân loại. 5. Giả thuyết khoa học Nếu rèn luyện kĩ năng kết hợp các TTLL qua quy trình rèn luyện chặt chẽ cùng với hệ thống BT rèn luyện hợp lý thì sẽ giúp củn ...