Tóm tắt luận án Tiến sĩ Hóa học: Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính sinh học loài Vitex limonifolia Wall. Ex C.B.Clark và Vitex trifolia L.

Mục tiêu nghiên cứu của luận án là xác định thành phần hóa học chủ yếu của lá hai loài Vitex limonifolia Wall. ex C.B.Clarke và Vitex trifolia L. ở Việt Nam. Đánh giá hoạt tính kháng viêm và hoạt tính kháng virus in vitro của các hợp chất phân lập được.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận án Tiến sĩ Hóa học: Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính sinh học loài Vitex limonifolia Wall. Ex C.B.Clark và Vitex trifolia L.BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ----------------------------- Nguyễn Thị Kim Thoa NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ HOẠT TÍNH SINH HỌC LOÀI Vitex limonifolia WALL. EX C.B.CLARK VÀ Vitex trifolia L. Chuyên ngành: Hóa Hữu cơ Mã số : 9.44.01.14 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ HÓA HỌC Hà Nội - 2019Công trình được hoàn thành tại: Học Viện Khoa học và Công nghệ - ViệnHàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt NamNgười hướng dẫn khoa học 1: TS. Nguyễn Xuân NhiệmNgười hướng dẫn khoa học 2: PGS. TS. Ninh Khắc Bản Phản biện 1: Phản biện 2: Phản biện 3:Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấp Họcviện, họp tại Học Viện Khoa học và Công nghệ - Viện Hàn lâm Khoa họcvà Công nghệ Việt Nam vào hồi giờ , ngày tháng năm 2019.Có thể tìm hiểu luận án tại:- Thư viện Học Viện Khoa học và Công nghệ- Thư viện Quốc gia Hà Nội 1 MỞ ĐẦU1. Tính cấp thiết của luận án Trong vài thập kỉ trở lại đây, xu hướng đi sâu nghiên cứu các câythuốc và động vật làm thuốc để tìm kiếm các hợp chất tự nhiên có hoạttính sinh học cao nhằm sản xuất các loại thuốc có giá trị cao phục vụcuộc sống ngày càng được các nhà khoa học trên thế giới quan tâm. Theo Từ điển cây thuốc Việt Nam, nhiều loài thuộc chi Đẻn (Vitex)có công dụng chữa các bệnh như: cảm mạo, sốt rét, chóng mặt, nhức đầu,viêm ruột, rối loạn tiêu hóa, ho, hen suyễn, trị bệnh ngoài da,... [1]. Cácnghiên cứu về thành phần hóa học các loài thuộc chi Vitex cho thấy chinày chứa đa dạng các lớp chất như: terpenoid, flavonoid, ecdysteroid,lignan,... Các nghiên cứu đánh giá hoạt tính sinh học cho thấy dịch chiếtvà các hợp chất phân lập từ các loài thuộc chi này có các hoạt tính đángquan tâm như: gây độc tế bào ung thư, kháng nấm, kháng khuẩn, .... Tuy vậy, những nghiên cứu về thành phần hóa học và hoạt tínhsinh học của các loài thuộc chi Vitex ở Việt Nam còn rất hạn chế. Tínhđến nay, ở Việt Nam mới chỉ có khoảng 5 công trình nghiên cứu về thànhphần hóa học một số loài thuộc chi Vitex [2-6], chưa có công bố nào vềhoạt tính sinh học các loài thuộc chi này. Chính vì vậy, nhằm mục đích nghiên cứu làm rõ thành phần hóa họcvà hoạt tính sinh học các loài thuộc chi Vitex ở Việt Nam tạo cơ sở khoahọc trong việc sử dụng bền vững tài nguyên cây thuốc này, đồng thời tạotiền đề cho những nghiên cứu tiếp theo trong việc tạo ra các chế phẩm cóhoạt tính sinh học cao phục vụ công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cộngđồng, chúng tôi lựa chọn đề tài: “Nghiên cứu thành phần hóa học vàhoạt tính sinh học loài Vitex limonifolia Wall. Ex C.B.Clark và Vitextrifolia L.”. 22. Mục tiêu nghiên cứu của luận án Xác định thành phần hóa học chủ yếu của lá hai loài Vitexlimonifolia Wall. ex C.B.Clarke và Vitex trifolia L. ở Việt Nam. Đánh giáhoạt tính kháng viêm và hoạt tính kháng virus in vitro của các hợp chấtphân lập được.3. Các nội dung nghiên cứu chính của luận án: 1. Phân lập các hợp chất từ lá loài V. limonifolia và V. trifolia ở Việt Nam bằng các phương pháp sắc ký; 2. Xác định cấu trúc hóa học của các hợp chất phân lập được bằng các phương pháp vật lý, hóa học; 3. Đánh giá hoạt tính kháng viêm in vitro của các hợp chất phân lập được từ loài V. limonifolia; 4. Đánh giá hoạt tính kháng virus in vitro của các hợp chất phân lập được từ loài V. limonifolia và V. trifolia. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN1.1. Giới thiệu về chi Vitex Chi Vitex trên thế giới có khoảng 250 loài, phân bố chủ yếu ở cácquốc gia nhiệt đới và cận nhiệt đới, đa dạng từ cây bụi tới cây gỗ trungbình [7]. Ở Việt Nam, chi Vitex đã ghi nhận được 20 loài. Từ thời cổ đại,con người đã sử dụng nhiều loài thuộc chi Vitex để chữa nhiều bệnh khácnhau như đau khớp, co giật, giảm sốt, các bệnh về đường hô hấp, khánglao, kháng u,.... Ở Việt Nam, nhiều loài Vitex được sử dụng trong các bàithuốc dân gian để chữa trị một số bệnh thông dụng như trị cảm sốt, giảmđau, trúng phong,... Các nghiên cứu cho thấy, thành phần hóa học của các loài trong chiVitex đa dạng, chủ yếu là các hợp chất terpenoid, flavonoid, ecdysteroid,lignan, iridoid,... Các loài thuộc chi này cũng có nhiều hoạt tính sinh học 3đáng quan tâm như : gây độc tế bào ung thư, kháng viêm, giảm đau,kháng virus, vi sinh vật và một số hoạt tính khác. Ở Việt Nam, mới có 5 công bố nghiên cứu về thành phần hóa họcmột số loài thuộc chi Vitex, chưa có công bố nào về hoạt tính sinh học.1.2. Giới thiệu về viêm: Giới thiệu về viêm, thuốc kháng viêm, vai tròcủa NO trong bệnh lý viêm.1.3. Giới thiệu về kháng virus: Giới thiệu về virus, thuốc kháng virus CHƯƠNG 2: THỰC NGHIỆM VÀ KẾT QUẢ2.1. Đối tượng nghiên cứu Mẫu lá loài Vitex limonifolia Wall. ex C.B.Clarke và loài Vitextrifolia L. thu tại Vườn quốc gia Bạch Mã, Thừa Thiên Huế, Việt Namvào tháng 9/2015.2.2. Phương pháp nghiên cứu2.2.1. Phương pháp phân lập các hợp chất Phối hợp các phương pháp sắc ký bao gồm: sắc ký lớp mỏng (TLC) vàsắc ký cột (CC).2.2.2. Phương pháp xác định cấu trúc hoá học các hợp chất Phương pháp chung để xác định cấu trúc hóa học của các hợp chất làkết hợp giữa các thông số vật lý với các phương pháp phổ hiện đại baogồm: phổ khối phân giải cao (HR-ESI-MS), phổ cộng hưởng từ hạt nhân(NMR), phổ lưỡng sắc tròn (CD), độ quay cực ([]D).2.2.3. Phương pháp ...