Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Dạy học viết văn bản thuyết minh dựa trên tiến trình viết cho học sinh trung học phổ thông theo tiếp cận phát triển năng lực

Mục đích nghiên cứu của tóm tắt luận án "Dạy học viết văn bản thuyết minh dựa trên tiến trình viết cho học sinh trung học phổ thông theo tiếp cận phát triển năng lực" là đề xuất các biện pháp tổ chức dạy học viết văn bản thuyết minh cho học sinh THPT dựa trên những bước cụ thể của tiến trình viết, nhằm thực hiện mục tiêu phát triển năng lực, cụ thể là năng lực viết trong Chương trình Ngữ văn 2018.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Dạy học viết văn bản thuyết minh dựa trên tiến trình viết cho học sinh trung học phổ thông theo tiếp cận phát triển năng lực BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM LÊ THỊ NGỌC CHIDẠY HỌC VIẾT VĂN BẢN THUYẾT MINH DỰA TRÊN TIẾN TRÌNH VIẾTCHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNGTHEO TIẾP CẬN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC Chuyên ngành: Lí luận và Phương pháp dạy học bộ môn Mã số: 9 14 01 11 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI, 2024Công trình được hoàn thành tại: Viện Khoa học Giáo dục Việt NamNgười hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Vân 2. PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Nam Phản biện 1: .................................................................... ................................................................... Phản biện 2: .................................................................... ................................................................... Phản biện 3: .................................................................... ................................................................... Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Viện họp tạiViện Khoa học Giáo dục Việt Nam, 101 Trần Hưng Đạo, Hà Nội Vào hồi ..... giờ ..... ngày ..... tháng .... năm..... Có thể tìm hiều luận án tại: - Thư viện Quốc gia - Thư viện Viện Khoa học giáo dục Việt Nam 1 MỞ ĐẦU1. Lí do chọn đề tài 1.1. Ở Việt Nam cũng như hầu hết các nước trên thế giới, việc dạy viết trongnhà trường phổ thông đã và đang đặt ra nhiều vấn đề có tính chất thử thách đốivới giáo viên (GV). Việc dạy viết trong Chương trình (CT) Ngữ văn 2018 đượcxác định như là một trong những nội dung quan trọng của quá trình dạy học Ngữvăn. Mục tiêu của việc dạy viết được xác định rõ là nhằm “rèn luyện tư duy vàcách viết” (tr.84). Sự thay đổi này đòi hỏi GV cần có nhận thức thấu đáo hơn vềbản chất của hoạt động viết, phương pháp (PP) dạy học viết cũng như cách thứcđánh giá bài viết của HS. 1.2. Để có thể dạy học viết theo tiếp cận phát triển năng lực (NL), đáp ứng yêucầu của CT Ngữ văn 2018, bên cạnh tri thức về đặc điểm kiểu VB, người dạy cầnchú ý đến tiến trình của hoạt động viết. CT Ngữ văn 2018 đã đặt ra yêu cầu cầnđạt về việc đảm bảo HS viết đúng tiến trình viết. Điều đó cho thấy, GV cần xemxét hoạt động viết của HS trong cả một tiến trình , nghĩa là cần vận dụng quanđiểm dạy viết dựa trên tiến trình. 1.3. Việc dạy học văn bản (VB) thông tin trong nhà trường có vai trò quantrọng. Bên cạnh NL đọc hiểu VB thông tin, người học cũng rất cần được hướngdẫn để có thể hình thành và phát triển được NL tạo lập VB thông tin. Viết VBthông tin có thể giúp người học truyền đạt thông tin, quan điểm, ý tưởng một cáchhiệu quả và thuyết phục, phù hợp với mục đích, phương thức và đối tượng giaotiếp. Đây cũng là một trong những yêu cầu phổ biến của nhiều ngành nghề trongxã hội. Hơn nữa, việc học viết VB thông tin còn giúp người học phát triển kỹ năngnghiên cứu và xử lý thông tin, phát triển NL sáng tạo và giải quyết vấn đề. TrongCT giáo dục phổ thông ở Việt Nam, VB thuyết minh (VBTM) được hiểu như làmột kiểu VB thông tin, dạy viết VBTM là dạy viết một kiểu bài cụ thể của VBthông tin. 1.4. Ở cấp trung học phổ thông (THPT), các yêu cầu cần đạt về viết VBTMcho thấy rõ học sinh (HS) phải sử dụng tổng hợp rất nhiều kĩ năng, trong đó có kĩnăng xử lí, trình bày thông tin và kĩ năng diễn đạt ngôn ngữ để tăng tính hấp dẫn,thuyết phục của VBTM. Do đó, trong dạy học viết VBTM cho HS THPT, GVcần tổ chức được các hoạt động dạy học vừa có tính chất hỗ trợ HS, vừa tạo cơhội để HS được rèn luyện và phát triển NL viết VBTM Trên đây là những lí do chủ yếu khiến chúng tôi quyết định lựa chọn nghiêncứu về đề tài Dạy học viết VBTM dựa trên tiến trình cho HS THPT theo tiếp cậnphát triển NL. 22. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu2.1. Những nghiên cứu về văn bản thuyết minh và phương pháp dạy học viếtvăn bản thuyết minh Liên quan đến VBTM và vấn đề dạy học viết VBTM, chúng tôi đã tiến hànhnghiên cứu một số tài liệu như: Stead và Hoyt (2011); Meyer (1985); Meyer vàPoon (2001); Gagnon và Ziarko (2012); Wray và Lewis (1997); Duke (2003);Duke, Purcell-Gates; Hall, Tower (2006); Palupi, Subiyantoro, Rukayah, vàTriyanto (2020); SGK Ngữ văn lớp 8, 9, 10 thuộc CT Ngữ văn 2006; Đỗ NgọcThống, Phạm Minh Diệu, Nguyễn Thành Thi (2007); Trần Văn Cảnh (2022);Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Đỗ Thanh An (2019); Lê Thị Minh Nguyệt, Đỗ Thu Hà(2018); Phạm Thị Thanh Phượng (2021); Trịnh Thị Lan, Nguyễn Thu Thuỷ(2018). Chúng tôi nhận thấy: - Các tài liệu trên đã trực tiếp hoặc gián tiếp đ ...