Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục: Phát triển năng lực độc lập sáng tạo cho sinh viên đại học kĩ thuật thông qua dạy Học hóa học hữu cơ

Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục: Phát triển năng lực độc lập sáng tạo cho sinh viên đại học kĩ thuật thông qua dạy học Hóa học hữu cơ nghiên cứu một số biện pháp vận dụng PPDH tích cực trong DH môn Hóa học hữu cơ nhằm phát triển năng lực độc lập sáng tạo của SV, góp phần thiết thực nâng cao chất lượng DH hóa học nói riêng và nâng cao hiệu quả đào tạo ở trường ĐH kĩ thuật nói chung.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục: Phát triển năng lực độc lập sáng tạo cho sinh viên đại học kĩ thuật thông qua dạy Học hóa học hữu cơ 1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM ************ ĐINH THỊ HỒNG MINH PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ĐỘC LẬP SÁNG TẠO CHO SINH VIÊN ĐẠI HỌC KĨ THUẬT THÔNG QUA DẠY HỌC HÓA HỌC HỮU CƠChuyên ngành: Lý luận và Phương pháp dạy học bộ mô n Hóa học Mã số: 62.14.01.11 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC 2HÀ NỘI, 2013 3 Công trình được hoàn thành tại Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. PHẠM VĂN HOAN 2. TS. CAO THỊ THẶNGPhản biện 1: PGS.TS. Đặng Ngọc Quang, Trường ĐH Sư phạm Hà NộiPhản biện 2: TS. Đào Thị Việt Anh , Trường ĐH Sư phạm Hà Nội 2Phản b iện 3: TS. Hoàng Thị Chiên, Đại học Thái Nguyên Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Viện họp tại: Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam Vào hồi……giờ……ngày……tháng…….năm…….. Có thể tìm hiểu luận án tại thư việ n: Thư viện Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam Thư viện Quốc gia Việt Nam 4 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Đất nước ta đang trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, để nâng caonăng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Điều này đòi hỏi nền giáo dục Đại học(ĐH) nước ta phải đổi mới mạnh mẽ để nâng cao chất lượng đào tạo, nhằmcung cấp cho nền kinh tế nguồn nhân lực có đủ trình độ và năng lực vận hànhnền kinh tế trong mọi lĩnh vực. Điều này cũng có nghĩa là các trường ĐH phảitừng bước chuyển mình để trở thành nơi phát triển cho người học những nănglực cần thiết, giúp người học có khả năng hành động sáng tạo và độc lập , cókhả năng tự học, tự tìm kiếm thông tin, xử lý thông tin để trở thành nhữngngười lao động có trí thức đáp ứng yêu cầu của xã hội, thích ứng được vớimôi trường sống luôn luôn biến động và tự tin hội nhập quốc tế. Báo cáo chính trị của Đảng tại Đại hội XI ghi rõ: “ Đổi mới căn bản vàtoàn diện về giáo dục, đào tạo,...Đổi mới chương trình, nội dung, phươngpháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra..., nâng cao chất lượng giáo dụctoàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lí tưởng..., đạo đức, lối sống, năng lựcsáng tạo, kĩ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xãhội”. Do đó, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo nói chung, chất lượnggiảng dạy cao đẳng (CĐ) và ĐH chính quy nói riêng là vấn đề mang tính cấpthiết, là giải pháp quan trọng nhất để nền giáo dục ở nước ta trong giai đ oạnđầu thế kỷ 21 có thể tiến kịp với sự phát triển của khoa học trên thế giới, đápứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay. Luật Giáo dục của Việt Nam, phần mục tiêu giáo dục ĐH ghi rõ: “ Mụctiêu của giáo dục đại học là đào tạo người học có phẩm ch ất chính trị, đạođức, có ý thức phục vụ nhân dân, có kiến thức và năng lực thực hành nghềnghiệp tương xứng với trình độ đào tạo, có sức khoẻ đáp yêu cầu xây dựng vàbảo vệ Tổ quốc…” Trong thời đại ngày nay, khi nhận thức của con người đạt đến một trìnhđộ cao hơn, thì năng lực tư duy không còn giữ nguyên ý nghĩa mà cần trởthành năng lực hành động . Bởi lẽ người ta không chỉ tư duy để có những kháiniệm về thế giới, mà còn sáng tạo nhằm thay đổi thế giới, làm cho thế giớingày càng tốt đẹp hơn. Tầm quan tr ọng của sự sáng tạo vẫn tăng lên hàngnăm ở mọi thành phần xã hội như là một kết quả phản hồi từ cuộc sống trongthế giới và môi trường kinh doanh sôi động. Mọi lúc mọi nơi đều khuyếnkhích sáng tạo. Hãng kinh doanh tìm hiểu những cải tiến cho các sản phẩmmới và các chiến dịch Market ing đầy tính sáng tạo; Các nhà khoa học tìmkiếm các phương thức sáng tạo để thực hiện những giải pháp công nghệ; còncộng đồng và gia đình thì tìm các phương pháp (PP) sáng tạo để tạo ra chấtlượng mới của cuộc sống,... Việc áp dụng các phương pháp dạy học (PPDH) tích cực trong dạy học(DH) môn Hóa học kết hợp sử dụng các thiết bị dạy học (TBDH) có vai tròquan trọng để phát triển năng lực độc lập, sáng tạo của sinh viên (SV). Hóa học là một trong những môn học thuộc nhóm môn Khoa học tựnhiên có vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục ĐH trong 5đó có phát triển năng lực của SV, giúp SV có khả năng làm việc độc lập sángtạo và giải quyết những vấn đề thuộc chuyên ngành được đào tạo. Chươngtrình Hoá hữu cơ ở tr ường ĐH kĩ thuật có nhiều nội dung có thể áp dụng cácPPDH tích cực để phát triển năng lực độc lập sáng tạo có hiệu quả. Qua kết quả điều tra thực tế, cho thấy rằng việc áp dụng PPDH tích cựctrong DH môn Hoá học hữu cơ ở trường ĐH còn hạn chế. Thông thườ ng, cácGV chỉ sử dụng PP thuyết trình là chủ yếu, SV nghe, ghi... nên chưa phát huyđược tính tích cực, chủ động của SV . Một số ít GV đã áp dụng PPDH tích cựcnhưng chưa hướng tới phát triển năng lực độc lập sáng tạo cho SV . Do đó đề tài “Phát triển năng lực độc lập sáng tạo của SV ĐH kĩ thuậtthông qua dạy học Hoá học hữu cơ ” mang tính cấp thiết, có ý nghĩa về mặt lýluận và thực tiễn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ĐH.2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu một số biện pháp vận dụng PPDH tích cực trong DH mônHoá học hữu cơ nhằm phát triển năng lực độc lập sáng tạo của SV, góp phầnthiết thực nâng cao chất lượng DH hoá học nói riêng và nâng cao hiệu quảđào tạo ở trường ĐH kĩ thuật nói chung.3. Nhiệm vụ nghiên cứu3.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của vấn đề phát triển năng lực độclập sáng tạo cho SV ĐH kĩ thuật.3.2. Nghiên cứu đề xuất định hướng, nguyên ...