Tóm tắt Luận án tiến sĩ Khoa học giáo dục: Phát triển năng lực tư duy phê phán cho học sinh trong dạy học hóa học lớp 10 chuyên hóa học trường trung học phổ thông chuyên

Mục đích nghiên cứu của luận án nhằm làm sáng tỏ khái niệm NLTDPPHH, biểu hiện cụ thể, tiêu chí và chỉ báo mức độ đánh giá, xây dựng và sử dụng bộ công cụ đánh giá, vận dụng một số phương pháp dạy học (PPDH) tích cực nhằm phát triển NLTDPPHH cho HS lớp 10 chuyên hóa học, góp phần nâng cao chất lượng dạy học hóa học ở trường THPT chuyên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Khoa học giáo dục: Phát triển năng lực tư duy phê phán cho học sinh trong dạy học hóa học lớp 10 chuyên hóa học trường trung học phổ thông chuyên 1 MỞĐẦU 1.Lídochọnđềtài SựpháttriểnnhưvũbãocủakhoahọccôngnghệthếkỉXXIđãtạoravô số cácsảnphẩmvậtchất,tinhthầnchấtlượngcaochoxãhộihiệnđại.Điềunàyđòihỏimỗiquốcgiaphảiluônsángtạo,thích ứngtrướcnhữngchuyểnbiếnkhôngngừngcủacuộcsống.Để giảiquyếtnhữngtháchthứcđó,ngànhGiáodụcvàĐàotạocầnđiđầuvàđảmnhậnsứ mệnhnângcaodântrí,pháthiệnvàbồidưỡngnhântàitheođịnhhướngnângcaogiátrịchấtxám.Nóicáchkhác,giáodụckhôngchỉquantâmđếnkếtquảnhậnthứcmàcầnchútrọnghơnvàoquátrìnhđổimớitư duyđể tạoranhữngnhântàimangđầyđủphẩmchấtvànănglựccủanhữngconngườithếkỉXXI.Kết luậnnàyđãđượcnghiêncứuvàkhẳngđịnhtạimộtsốnướcpháttriểnnhư:HoaKì,Canada,AnhQuốc,Nga,…Để cónhữngthànhcôngđó,họ đãápdụnglíthuyếtpháttriểntưduyphêphán(TDPP)tronggiáodục. Hòavàodòngchảyquốctế,xuhướngpháttriểnnănglực(NL)chongườihọcđangđượctriểnkhaitheochủtrươngcủaĐảngvàNhànước.Nóđượcxácđịnhlà mộttrongnhữngnhiệmvụ cấpthiếtcủa đấtnướctronggiaiđoạncôngnghiệphóahiệnđạihóatheođịnhhướngxãhộichủnghĩa.NghịquyếtHộinghịTrungương8khóaXIcủaBanchấphànhTrungươngĐảngvề đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo (Nghị quyết số 29NQ/TW)nhấnmạnhmụctiêuchiếnlượcpháttriểngiáodụcgiaiđoạn20112020(banhànhkèmtheoQuyếtđịnh711/QĐTTgngảy13/6/2012củaThủtướngChínhphủ)“Tậptrungpháttriểntrítuệ,thể chất,hìnhthànhphẩm chất,nănglựccôngdân,pháthiệnvàbồidưỡngnăngkhiếu,địnhhướng nghề nghiệpchohọcsinh.Nângcaochấtlượnggiáodụctoàndiện,chú trọnggiáodụclítưởng,truyềnthống,đạođức,lốisống,ngoạingữ,tinhọc, nănglựcvàkĩnăngthựchành,vậndụngkiếnthứcvàothựctiễn.Pháttriển khảnăngsángtạo,tựhọc,khuyếnkhíchhọctậpsuốtđời”.Nhưvậy,ngoàiviệctậptrungpháttriểnNLchohọcsinh(HS)thìĐảngvàNhànướccũngquantâmchútrọngpháttriểncácNLtưduychonguồnnhânlựcchấtlượngcao,đặcbiệtlàHSnăngkhiếu. Ngoàira,chươngtrìnhgiáodụcphổ thôngtổngthể củaBộ Giáodụcvà Đàotạo[18,tr.6]đãxácđịnh10NLcốtlõicầnpháttriểnchoHSphổthông gồm:NLtựchủvàtựhọc,NLgiaotiếpvàhợptác,NLgiảiquyếtvấnđềvàsángtạo,NLngônngữ,NLtínhtoán,NLtìmhiểutựnhiênvàxãhội,NLcôngnghệ,NLtinhọc,NLthẩmmỹ,NLthểchất.Nh ưvậy,NLt ưduylà mộttrongnhữngNLsẽđượcĐảngvàNhànướcquantâm,đầutưpháttriểntrongnhữngnămhọcsắptới. 2 Hóahọclàmônkhoahọcvừalíthuyết,vừathựcnghiệmnghĩalàmọihọcthuyết, định luật, khái niệm, quan niệm,... đều xuất phát và được kiểmnghiệmtừkếtquảthựctế.Vìvậyđểhọctậpvànghiêncứuhóahọc,ngườihọcphảicónhữngkĩnăng:quansát,phântích,đánhgiá,phánđoán,vậndụnghợplícáckiếnthứchóahọcđể tạoranhữngkếtquả chínhxácvàkhoa học. Phát triển năng lực tư duy phê phán trong dạy học hóa học(NLTDPPHH)làmộttrongnhữnggiảiphápkhảthigiúpHSrènluyệncáckĩnăngtrênvàcócáinhìnchínhxác,sâurộng,toàndiệnvề bảnchấtcủacácđốitượnghóahọc. Nộidungphầnkiếnthứccơsởhóahọcchungthuộcchươngtrìnhhóahọclớp10chuyênsâunghiêncứuvềlíthuyếtcấutạochấtvàquátrìnhhóahọc dựatrêncáckếtquảthựcnghiệm,tínhtoánhóahọclượngtửcùngvớiđólàcácgiả thuyếtcủacácnhàkhoahọcdướinhiềugócđộ,khíacạnh,quanđiểmkhácnhau.Mỗigiảthuyếtchỉgiảiquyếtmộtsốvấnđềliênquanđến cấutạochấthoặcquátrìnhhóahọc.Chínhđiềunày,nósẽbộclộranhững điểmhạnchếnhấtđịnhtrongmỗiquanđiểm,nhậnđịnhriêngcủamỗinhàkhoahọc.Vìvậy,nộidungphầnkiếnthứccơsởhóahọcchungcókhảnăng pháttriểntốtNLTDPPHHchoHSchuyênhóahọctrườngTHPTchuyên. Dođóđề tài“Pháttriểnnănglựctư duyphêphánchohọcsinhtrong dạyhọc hóahọc lớp10 chuyênhóahọc trường trunghọcphổ thông chuyên”mangtínhthiếtthực,cậpnhật,đápứngyêucầuvềmặtlíluậnlẫn thựctiễntrongviệcđổimớiphươngphápdạyhọchóahọchiệnnay.2.Mụcđíchnghiêncứu LàmsángtỏkháiniệmNLTDPPHH,biểuhiệncụthể,tiêuchívàchỉ báomứcđộđánhgiá,xâydựngvàsử dụngbộcôngcụ đánhgiá,vậndụngmộtsố phươngphápdạyhọc(PPDH)tíchcựcnhằmpháttriểnNLTDPPHHchoHSlớp10chuyênhóahọc,gópphầnnângcaochấtlượngdạyhọchóahọcởtrườngTHPTchuyên.3. Nhiệmvụnghiêncứu Tổngquancơsởlíluậnvàthựctiễncủađề tài:tưduy,tưduyhóahọc,tư duy phê phán, NL, NLTDPP, NLTDPPHH, những biểu hiện của NLTDPPHH,pháttriển NLTDPPHH,PPDHtíchcực(dạyhọcgiảiquyết vấnđề,sử dụngbàitậphóahọc,sử dụngthínghiệmhóahọc),cáchkiểm tra,đánhgiávàcácbiệnpháppháttriểnNLTDPPHHchoHSlớp10chuyênhóahọc.PhântíchchươngtrìnhvàsáchgiáokhoadànhchoHSlớp10chuyênhóahọc;điềutrathựctrạngpháttriểnNLTDPPHHchoHSlớp10chuyênhóahọctrongdạyhọcphầnkiếnthứccơsởhóahọcchungởtrườngTHPTchuyên ViệtNam. 3 Đề xuấtkhungNLTDPPHHdànhchoHSchuyênhóahọctrườngTHPTchuyên. ĐềxuấtmộtsốbiệnpháppháttriểnNLTDPPHHchoHSlớp10chuyên hóahọctrongdạyhọcphầnkiếnthứccơsởhóahọcchungởtrườngTHPT chuyên:Biệnpháp1:VậndụngPPDHgiảiquyếtvấnđềtheohướngtưduyđachiều.Biệnpháp2:Sử dụngbàitậphóahọc.Biệnpháp3:Sử dụngthínghiệmh ...