Tóm tắt Luận án tiến sĩ Khoa học giáo dục: Sử dụng thí nghiệm trong dạy học Sinh lí thực vật cho sinh viên ngành Sư phạm Sinh học ở các trường Cao đẳng Sư phạm

Mục đích nghiên cứu của đề tài là sử dụng các thí nghiệm để tổ chức hoạt động học tập của SV trong dạy học sinh lí thực vật giúp SV vừa lĩnh hội được kiến thức lý thuyết sinh lí thực vật vừa rèn luyện KN làm thí nghiệm, qua đó, góp phần phát triển KN sử dụng TN trong dạy học Sinh học ở trường THCS.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Khoa học giáo dục: Sử dụng thí nghiệm trong dạy học Sinh lí thực vật cho sinh viên ngành Sư phạm Sinh học ở các trường Cao đẳng Sư phạm BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI ĐỖ THỊ LOANSö DôNG THÝ NGHIÖM TRONG D¹Y HäC SINH LÝ THùC VËT CHO SINH VI£N NGµNH S¦ PH¹M SINH HäC ë C¸C TR¦êNG CAO §¼NG S¦ PH¹M Chuyên ngành: Lý luận và Phương pháp dạy học Sinh học Mã số: 9140111 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2018 LUẬN ÁN ĐƢỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. ĐINH QUANG BÁO Phản biện 1: GS. TS. Vũ Văn Vụ Trường Đại học KHTN – ĐHQG Hà Nội Phản biện 2: PGS. TS. Nguyễn Duân Đại học Huế Phản biện 3: PGS.TS. Nguyễn Văn Hồng Trường ĐHSP – Đại học Thái Nguyên Luận án được bảo vệ trước Hội đồng cấp trường họp tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào hồi … giờ, ngày … tháng … năm 2018Có thể tìm đọc luận án tại: - Thư viện Quốc gia; - Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 1 MỞ ĐẦU1. Lí do chọn đề tài1.1. Xuất phát từ yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học Đổi mới giáo dục nhằm mục tiêu xây dựng nền giáo dục có tính dântộc, hiện đại, quán triệt nguyên lý học đi đôi với hành, lý luận gắn liền vớithực tiễn, theo định hướng coi trọng việc bồi dưỡng năng lực tự học của họcsinh ở tất cả các cấp. Đối với bậc đại học là tự nghiên cứu, tạo điều kiện chongười học phát huy tư duy sáng tạo, rèn kĩ năng thực hành, tham gia nghiêncứu, thực nghiệm, ứng dụng.1.2. Xuất phát từ vai trò của thí nghiệm trong quá trình dạy học Sinh học Dạy học bằng thí nghiệm có ý nghĩa quan trọng và cấp thiết trong dạy họcSinh học và đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục nhằm nâng cao năng lực sángtạo và KN thực hành cho người học. Để sử dụng thí nghiệm trong dạy học Sinhhọc có hiệu quả thì cần phải chú trọng khai thác và sử dụng thí nghiệm trongquá trình đào tạo giáo viên (GV) Sinh học ở các trường Sư phạm.1.3. Thực tế sử dụng thí nghiệm trong dạy học Sinh lí thực vật ở trường Caođẳng Sư phạm Các thí nghiệm Sinh lí thực vật (SLTV) chủ yếu được sử dụng có tínhchất minh họa kiến thức mà chưa được chú trọng khai thác theo hướng nghiêncứu phát huy tính tích cực của người học. Từ những ưu điểm của thí nghiệm trong quá trình dạy học và đáp ứngyêu cầu đổi mới phương pháp dạy học nhằm tích cực hóa hoạt động ngườihọc, chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu: “Sử dụng thí nghiệm trong dạyhọc Sinh lí thực vật cho sinh viên ngành Sư phạm Sinh học ở các trườngCao đẳng Sư phạm”.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài Sử dụng các thí nghiệm để tổ chức hoạt động học tập của SV trong dạyhọc SLTV giúp SV vừa lĩnh hội được kiến thức lý thuyết SLTV vừa rènluyện KN làm thí nghiệm, qua đó, góp phần phát triển KN sử dụng TN trongdạy học Sinh học ở trường THCS.3. Giả thuyết khoa học Nếu xây dựng được quy trình sử dụng TN trong đó SV tiến hành TNtheo hướng tìm tòi kiến thức trong dạy học học phần SLTV thì sẽ giúp SV 2lĩnh hội kiến thức SLTV, nâng cao được KN làm TN, từ đó góp phần pháttriển KN sử dụng TN trong dạy học Sinh học ở trường THCS.4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu 4.1. Đối tượng: thí nghiệm SLTV, quy trình sử dụng các thí nghiệm trongdạy học học phần SLTV và quy trình rèn luyện KN làm thí nghiệm SLTV 4.2. Khách thể: Phương pháp dạy học học phần SLTV5. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài 5.1. Nghiên cứu tổng quan và cơ sở lý luận về TN, sử dụng TN trongdạy học, KN thiết kế TN, KN làm TN và KN dạy học TN. 5.2. Điều tra thực trạng sử dụng TN để tổ chức dạy học SLTV và việcrèn luyện KN làm TN, KN dạy học TN cho SV ở các trường CĐSP. 5.3. Xác định cấu trúc KN thiết kế TN, KN làm TN của SV Sư phạmSinh học. 5.4. Xây dựng hệ thống thí nghiệm sử dụng trong dạy học SLTV. 5.5. Xây dựng nguyên tắc, quy trình sử dụng thí nghiệm trong dạy họcSLTV. 5.6. Xây dựng các tiêu chí và bộ công cụ để đánh giá KN làm TN của SV. 5.7. Đề xuất biện pháp tích hợp rèn luyện nghiệp vụ sư phạm về sửdụng thí nghiệm ở phổ thông. 5.8. Thực nghiệm sư phạm nhằm kiểm tra đánh giá hiệu quả của việcsử dụng TN trong dạy học học phần SLTV.6. Phương pháp nghiên cứu Các phương pháp được sử dụng: Phương pháp nghiên cứu lí thuyết;Phương pháp điều tra; Phương pháp chuyên gia; Phương pháp thực nghiệmsư phạm; Xử lý số liệu bằng bằng thống kê toán học.7. Những đóng góp mới của đề tài 7.1. Xác định và hệ thống hóa cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của việcsử dụng TN trong dạy học học phần SLTV, đánh giá KN thiết kế TN, KNlàm TN, KN liên hệ với dạy học TN ở phổ thông cho SV ngành Sư phạmSinh học. 7.2. Xác định hệ thống thí nghiệm các chủ đề sử dụng trong dạy họcSLTV. 7.3. Đề xuất được quy trình thực hiện và đánh giá KN làm TN cho SVngành Sư phạm Sinh học ở trường CĐSP. 3 7.4. Đề xuất được quy trình sử dụng các TN trong dạy học học phầnSLTV. 7.5. Xây dựng được bộ công cụ để đánh giá KN thiết kế TN, KN làm TNcủa SV.8. Cấu trúc luận án Ngoài phần mở đầu, phần kết luận và đề nghị, phần tài liệu tham khảovà phụ lục, nội dung luận án gồm 3 chương: Chương 1. Cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài Chương 2. Sử dụng thí nghiệm trong dạy học Sinh lí thực vật cho sinhviên ngành Sư phạm Sinh học ở trường Cao đẳng Sư phạm Chương 3. Thực nghiệm sư phạm KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu1. ...