Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Sử dụng vật liệu thiên nhiên trong tổ chức hoạt động chắp ghép nhằm phát triển kĩ năng quan sát cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục "Sử dụng vật liệu thiên nhiên trong tổ chức hoạt động chắp ghép nhằm phát triển kĩ năng quan sát cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi" nhằm đề xuất các biện pháp sử dụng vật liệu thiên nhiên trong tổ chức hoạt động chắp ghép 2 nhằm phát triển KNQS cho trẻ 5-6 tuổi, để từ đó góp phần mở rộng các biện pháp và phương tiện giáo dục trẻ mầm non.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Sử dụng vật liệu thiên nhiên trong tổ chức hoạt động chắp ghép nhằm phát triển kĩ năng quan sát cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI NGUYỄN THỊ MỸ HẠNH SỬ DỤNG VẬT LIỆU THIÊN NHIÊN TRONGTỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CHẮP GHÉP NHẰM PHÁT TRIỂN KĨ NĂNG QUAN SÁT CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI Chuyên ngành: Giáo dục mầm non Mã số: 9.14.01.01 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI – 2022 CÔNG TRÌNH ĐƢỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI Người hướng dẫn khoa học: 1: PGS.TS. Lê Thị Thanh Thủy 2: TS. Tạ Thị Ngọc ThanhPhản biện 1: PGS.TS Nguyễn Thị Tính Trường ĐHSP – Đại học Thái NguyênPhản biện 2: PGS.TS Phó Đức Hòa Trường ĐHSP Hà NộiPhản biện 3: PGS.TS Nguyễn Thu Hương Trường ĐHSP Hà Nội 2 Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường họp tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào hồi …..giờ … ngày … tháng… năm 2022 Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:- Thư viện Quốc Gia, Hà Nội- Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội MỞ ĐẦU1. Tính cấp thiết của đề tài Kĩ năng quan sát (KNQS) là một KN cơ bản không thể thiếu trong các hoạt động của con người, giúpcon người giải quyết một cách hiệu quả những vấn đề xảy ra để làm chủ cuộc sống, phát triển và hoàn thiện bảnthân. Việc rèn luyện và phát triển KNQS cần được bắt đầu càng sớm càng tốt, ngay từ khi trẻ còn rất nhỏ, điềunày vừa tạo ra một công cụ nhận thức tích cực, vừa góp phần phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ, đáp ứngmục tiêu đặt ra trong chương trình Giáo dục mầm non[6]: “Giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ,thẩm mĩ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp Một; hình thành và pháttriển ở trẻ em những chức năng tâm sinh lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những KN sống cầnthiết phù hợp với lứa tuổi”. Phát triển KNQS cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi sẽ góp phần hình thành ở trẻ sự sẵn sàng tiếp cận và tìmhiểu các đối tượng từ thế giới khách quan, trên cơ sở đó mà tích lũy kinh nghiệm, xây dựng các biểu tượng,mở rộng vốn tri thức để giải quyết nhiệm vụ nhận thức trong hoạt động vui chơi, học tập, lao động và nhữnghoạt động văn hóa xã hội khác ở trường học. Các hoạt động vui chơi, học tập và sinh hoạt lao động đa dạng ởtrường mầm non tạo nên một môi trường lý tưởng với những điều kiện rất thuận lợi để rèn luyện và phát triển óc QScho trẻ, trong đó phải kể đến một hoạt động có tính chất thẩm mỹ, nghệ thuật như hoạt động tạo hình (HĐTH).HĐTH luôn kích thích trẻ tích cực QS các hình ảnh trực quan, các vật thể sinh động đầy sắc màu, hình dángđa dạng và hấp dẫn để xây dựng hình tượng sáng tạo nghệ thuật. Trong HĐTH của trẻ mầm non bao gồm các loại hình khác nhau như: Vẽ, Nặn, Xếp dán tranh, hoạtđộng chắp ghép (HĐCG). HĐCG mở ra cho trẻ mẫu giáo vô vàn cơ hội để nhìn ngắm, tìm kiếm, khám phá, kiếntạo, QS và thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên xung quanh cũng như các sản phẩm sáng tạo mang tính nghệ thuật.Có thể nói, HĐCG chính là trường học để “Dạy cho trẻ óc QS, dạy cho trẻ biết tái hiện hiện thực xung quanh một cáchcặn kẽ và tỉ mỉ” [12, tr. 267]. Để tạo nên các sản phẩm tạo hình mang tính sáng tạo trong HĐCG trẻ nhỏ có thể sửdụng nguồn vật liệu tạo hình rất phong phú, đa dạng trong đó nổi bật là vật liệu thiên nhiên (VLTN). VLTN luôngây ra những cảm xúc mạnh mẽ, mang đến cho trẻ những bất ngờ, kích thích trẻ tò mò, đặt nhiều câu hỏi trongquá trình khám phá và QS để tìm câu trả lời về những điều chưa biết từ thế giới xung quanh. Sự hiểu biết vềthiên nhiên, tình yêu thiên nhiên cũng chính là điều kiện giúp cho óc QS của trẻ hoạt động tích cực, vốn biểutượng, hình tượng nhờ vậy mà phong phú hơn, các ý tưởng sáng tạo trong HĐCG sẽ dễ dàng nảy nở. Vì vậy,có thể khẳng định sử dụng VLTN trong tổ chức HĐCG sẽ tạo ra một môi trường giáo dục vô cùng thuận lợiđể rèn luyện và phát triển KNQS cho trẻ mẫu giáo. Trẻ mẫu giáo luôn có nhu cầu QS, khám phá để tìm hiểu và nhận thức mọi sự vật, hiện tượng đang diễnquanh mình, nhu cầu sáng tạo cũng nảy sinh, phát triển trong quá trình nhận thức ấy. KNQS có một vai tròquan trọng giúp trẻ tiếp nhận thông tin, hình thành hệ thống tri thức, những hiểu biết về thế giới xung quanh đểthích nghi với cuộc sống. Thực tế giáo dục ở các trường mầm non nước ta hiện nay đang cho thấy, việc đầu tưphát triển KNQS cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tuy đã được quan tâm, song còn nhiều hạn chế. Nhiều trẻ mẫugiáo 5-6 tuổi còn thiếu chủ động, thậm chí một bộ phận trẻ khá thụ động khi đứng trước những nhiệm vụQS mà giáo viên (GV) đưa ra trong các hoạt động vui chơi, học tập. Nhiều trẻ tỏ ra khá lúng túng trong việctự tiến hành các thao tác QS, gặp nhiều khó khăn trong việc tự mở rộng vốn hiểu biết về môi trường tựnhiên-xã hội xung quanh nhằm thỏa mãn trí tò mò, hứng thú và nhu cầu nhận thức đang không ngừng pháttriển của mình. Một số khảo sát tình hình thực tiễn giáo dục ở các trường mầm non Việt Nam hiện nay cho thấy, việcsử dụng VLTN trong tổ chức HĐTH nói chung và HĐCG nói riêng đã và đang được thực hiện, tuy nhiênhiệu quả của hoạt động này chưa cao. Một số GVMN đã có những sáng kiến thú vị trong sử dụng VLTN ởcác hình thức HĐTH, tuy vậy, việc tận dụng loại vật liệu tạo hình này chưa được đầu tư bài bản, đòi hỏi sựnghiên cứu sâu với yêu cầu khoa học và hệ thống nhằm tạo một môi trường giáo dục với những điều kiệnthuận lợi cho sự phát triển nhận thức, đặc biệt là tạo cơ chế cho sự hình thành từng bước KNQS của trẻ. Xuất phát từ những lí do nói trên, để góp phần cải thiện, đổi mới nội d ...