Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Suy luận tương tự trong dạy học môn Toán trung học phổ thông: Nghiên cứu trường hợp Phương pháp tọa độ trong không gian

Nghiên cứu được đặt trong phạm vi của lý thuyết về tương tự, SLTT và DH với SLTT. Một số công cụ lý thuyết của didactic toán được vận dụng trong luận án là: thuyết nhân học trong didactic toán; hợp đồng DH; lý thuyết tình huống. Mục đích của đề tài là tìm hiểu về tương tự, SLTT, vai trò của SLTT trong DH PPTĐ trong không gian.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Suy luận tương tự trong dạy học môn Toán trung học phổ thông: Nghiên cứu trường hợp Phương pháp tọa độ trong không gian BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO TRƯỜNGĐẠIHỌCSƯPHẠMTPHỒCHÍMINH –––––––––– BÙIPHƯƠNGUYÊN SUYLUẬNTƯƠNGTỰTRONGDẠYHỌC MÔNTOÁNTRUNGHỌCPHỔTHÔNG: NGHIÊNCỨUTRƯỜNGHỢPPHƯƠNGPHÁPTỌAĐỘTRONGKHÔNGGIANChuyênngành:LÝLUẬNVÀPHƯƠNGPHÁPDẠYHỌC BỘMÔNTOÁN Mãsốchuyênngành:62140111 TÓMTẮTLUẬNÁNTIẾNSĨKHOAHỌCGIÁODỤC TPHỒCHÍMINH2016CôngtrìnhđượchoànthànhtạitrườngĐạihọcSưphạmThànhphốHồChíMinhNgườihướngdẫnkhoahọc1:PGS.TS.NGUYỄNPHÚLỘCNgườihướngdẫnkhoahọc2:TS.LÊTHÁIBẢOTHIÊNTRUNGPhảnbiện1:PGS.TS.LÊTHỊHOÀICHÂUPhảnbiện2:PGS.TS.LÊVĂNTIẾNPhảnbiện3:TS.TRẦNLƯƠNGCÔNGKHANH Luậnánsẽ đượcbảovệ trướcHộiđồngchấmluậnáncấptrườnghọptạitrườngĐạihọcSưphạmThànhphốHồChíMinh vàohồi……..giờ…..ngày….tháng….năm201…Cóthểtìmhiểuluậnántại:TrườngĐạihọcSưphạmThànhphốHồChíMinh.ThưviệnKhoahọctổnghợpThànhphốHồChíMinh. 1 MỞĐẦU1.Lídochọnđềtài1.1.Việcsử dụngsuyluậntươngtựvàodạyhọcđượcnhiềunhàgiáo dụctrongvàngoàinướcquantâmnghiêncứu Khigặpmộttìnhhuốngmới,họcsinh(HS)cóxuhướngsosánh,đối chiếunóvớicácvấnđềtươngtựtrướcđó,từđótìmracáchgiảiquyết vấnđề.Việcsửdụngsuyluậntươngtự(SLTT)trongquátrìnhdạyhọc(DH)đòihỏiHSphảihoạtđộngdựatrênkiếnthứccũđểtựmìnhkhámpháracáckiếnthứcmới.Vìvậy,HSlàngườichủ động,tíchcựcđểhìnhthànhgiảthuyếtmới.Quátrìnhnàythúcđẩypháttriểntưduyvàlà độnglựcđểpháthuytưduyđộclập,tưduyphêphánvàtưduysángtạo củaHS. SLTTcóvaitròquantrọngtrongDHkhoahọcnóichungvàDHtoánnóiriêng.SLTTđượcdùngđể xâydựngýnghĩachotrithức,xâydựng giả thuyếttrongDHkhámphá,dự đoánvàngănngừasailầmcủaHS, dùngtươngtự để giảibàitậptoán.SLTTđượcnhiềutácgiả trongvà ngoài nước quan tâm nghiên cứu như: Polya, Dedre Gentner, KeithHolyoak, Paul Thagard, Hassan Hussein Zeitoun, Shawn M. Glynn;Harrison,Coll,HoàngChúng,NguyễnBáKim,ĐàoTam,NguyễnPhú Lộc,LêThịHoàiChâu,LêVănTiến,ĐoànHữuHải,…1.2.Mốiquanhệ tươngtự giữaPPTĐtrongkhônggianvàtrongmặt phẳng Phương pháp tọa độ (PPTĐ) là một nội dung quan trọng trong chươngtrìnhtoánphổ thônghiệnnay.Nghiêncứuchươngtrình,SGK chothấyrằngcónhiềukháiniệm ở chươngPPTĐtrongkhônggianlà nhữngvấnđềtươngtựnhưđốivớicáckháiniệmởchươngPTTĐtrong mặtphẳng.Hơnnữa, ở haichươngnày,rấtnhiềudạngbàitậpcónội dungvàcáchgiảihoàntoàntươngtựnhau.Từ đâyđặtrachochúngtôi bốnnghivấnsau: Thứnhất,tácgiảSGKHHhiệnhànhcósửdụngSLTTđểtrìnhbày cácnộidungcụthểtrongchươngPPTĐtrongkhônggianhaykhông? 2 Thứ hai,từviệcsử dụngSLTTtrongcácSGK,giáoviên(GV)toánTHPTvàsinhviên(SV)sưphạmtoáncóưutiênlựachọnsửdụngSLTTnhưlàmộtchiếnlượcnhằmpháthuytínhtíchcựccủaHShaykhông? Thứ ba, HSmắcphảinhữngloạisailầmnàokhisử dụngSLTT trongquátrìnhhọctậpởchươngPPTĐtrongkhônggian? Thứ tư,làmthế nàođể pháthuytínhhiệuquả khiDHvớiSLTT ởchươngPPTĐtrongkhônggian? Từđây,chúngtôilựachọnđềtàinghiêncứucủaluậnán:“Suyluậntươngtự trongdạyhọcmônToántrunghọcphổ thông: NghiêncứutrườnghợpPhươngpháptọađộtrongkhônggian”.2.Phạmvilýthuyếtvànhiệmvụnghiêncứu Nghiêncứucủachúngtôiđượcđặttrongphạmvicủalýthuyếtvềtươngtự,SLTTvàDHvớiSLTT.Mộtsốcôngcụlýthuyếtcủadidactic toánđượcvậndụngtrongluậnánlà:thuyếtnhânhọctrongdidactictoán; hợpđồngDH;lýthuyếttìnhhuống.Mụcđíchcủađề tàilàtìmhiểuvềtươngtự,SLTT,vaitròcủaSLTTtrongDHPPTĐtrongkhônggian.Từnghivấnbanđầu,chúngtôiđãcụthểthànhcáccâuhỏinghiêncứusau: Câuhỏinghiêncứu1:MốitươngquantươngtựgiữaPPTĐtrongmặtphẳngvàPPTĐtrongkhônggianrasao?CónhữngkiểunhiệmvụnàotrongchươngPPTĐtrongkhônggiantươngtự cáckiểunhiệmvụtrongPPTĐtrongmặtphẳng?Cókếtluậngìvề thựctrạngsử dụngSLTTtrongSGKHìnhhọchiệnnay? Câuhỏinghiêncứu2:SựảnhhưởngcủaviệcsửdụngSLTTtrongchươngPPTĐtrongkhônggianởcácSGKđốivớiviệcthựchànhgiảngdạycủaGVtoánTHPTvàSVnămcuốingànhsưphạmtoánrasao? Câuhỏinghiêncứu3:HSgặpphảinhữngsailầmnàokhisửdụng SLTTvàogiảibàitậpchươngPPTĐtrongkhônggian? Câuhỏinghiêncứu4:Nhữngbiệnphápnàođể pháthuytácdụng tíchcựccủaSLTTtrongDHPPTĐtrongkhônggian?Làmthế nàođểkiểmchứngtínhhiệuquảcủacácbiệnphápnày?3.Giớihạncủađềtài 3 ChúngtôilựachọnnghiêncứuSLTTvàvậndụngvàoDHcácnộidungcụ thể ở chươngPPTĐtrongkhônggian.TrongluậnánchúngtôichỉtậptrungnghiêncứunhữngSLTTchuyểntừmặtphẳngsangkhônggian.4.Giảthuyếtkhoahọc H1:BằngcáchsửdụngSLTT,GVcóthểtổchứcDHgiúpHSkhám phátrithứctoánhọcởchươngPPTĐtrongkhônggian. H2: Bằngcáchsử dụngSLTT,GVcóthể giúpHStìmtòilờigiải chocácbàitoánởchươngPPTĐtrongkhônggian. H3:TronghọctậpchươngPPTĐtrongkhônggian,HSsẽgặpphải nhữngsailầmkhigiảibàitậptoándosửdụngSLTT.5.Đónggópchínhcủaluậnán5.1.Vềmặtlýluận Tổnghợpquanđiểmcủan ...