Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Tổ chức hoạt động khám phá khoa học nhằm phát triển vốn từ cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục "Tổ chức hoạt động khám phá khoa học nhằm phát triển vốn từ cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi" có mục đích nghiên cứu đề xuất biện pháp tổ chức hoạt động khám phá khoa học nhằm phát triển vốn từ cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi góp phần giúp trẻ phát triển ngôn ngữ để giao tiếp học tập và nâng cao chất lượng chăm sóc - giáo dục trẻ ở trường mầm non.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Tổ chức hoạt động khám phá khoa học nhằm phát triển vốn từ cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI NGUYỄN THỊ NGỌC CHÂU Tæ CHøC HO¹T §éNG KH¸M PH¸ KHOA HäC NH»M PH¸T TRIÓN VèN Tõ CHO TRÎ MÉU GI¸O 3 - 4 TUæI Chuyên ngành: Giáo dục học (Giáo dục mầm non) Mã số: 9.14.01.01 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2022 Công trình được hoàn thành tại: Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Lã Thị Bắc Lý 2. PGS.TS. Bùi Thị Lâm Phản biện 1: GS.TS. Nguyễn Thị Hoàng Yến Học viện Quản lý giáo dục Phản biện 2: PGS.TS. Trần Thị Bích Trà Viện khoa học giáo dục Việt Nam Phản biện 3: PGS.TS. Hoàng Thị Mai Trường ĐH Hồng Đức Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp trường họp tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào hồi …..giờ … ngày … tháng… năm 2022 Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc Gia, Hà Nội hoặc Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH Đà CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 1. Nguyễn Thị Ngọc Châu (2017), “Thực trạng phát triển vốn từ cho trẻ 3-4 tuổi ở một số trường mầm non, Thành phố Thanh Hóa” Tạp chí giáo dục, (Đặc biệt), tr.36-39. 2. Nguyễn Thị Ngọc Châu (2018), “Phát triển vốn từ cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi thông qua hoạt động khám phá thế giới thực vật”, Tạp chí giáo dục, (438), tr.23-27. 3. Nguyễn Thị Ngọc Châu (2019), “Phát triển vốn từ cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi thông qua hoạt động khám phá các hiện tượng tự nhiên”, Tạp chí khoa học, Trường ĐH Sư phạm, HN (64), tr.122-130. 4. Nguyễn Thị Ngọc Châu (2020), “Một số nghiên cứu về tổ chức hoạt động khám phá khoa học nhằm phát triển vốn từ cho trẻ mẫu giáo”, Tạp chí giáo dục, (Số đặc biệt), tr.41 - 45. 5. Nguyễn Thị Ngọc Châu (2021), “Thực trạng tổ chức hoạt động khám phá khoa học nhằm phát triển vốn từ cho trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi”, Tạp chí khoa học, Trường ĐH Sư phạm, HN (66), tr. 197 – 206. 1 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài 1.1. Ngôn ngữ là hệ thống tín hiệu đặc biệt, là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất góp phần tạo nên sự gắn kết giữa các thành viên trong cộng đồng, đồng thời phản ánh đời sống văn hóa của dân tộc. Giáo dục ngôn ngữ là nhiệm vụ quan trọng trong giáo dục mầm non. Ngôn ngữ giúp trẻ trở thành một thành viên của xã hội, giúp trẻ biểu đạt nguyện vọng, nhu cầu, là điều kiện để tham gia vào mọi hoạt động xã hội, từ đó, hình thành nhân cách. Qua các hoạt động ngôn ngữ, trẻ được phát triển toàn diện cả về tư duy, trí tuệ, thẩm mĩ, đạo đức và các kĩ năng xã hội v.v…Trong các nhiệm vụ giáo dục ngôn ngữ cho trẻ em, phát triển vốn từ (PTVT) là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. PTVT giúp trẻ mở rộng vốn hiểu biết, nhận thức thế giới xung quanh để phát triển tư duy. Trẻ muốn diễn đạt ý nghĩ của bản thân cho người khác hiểu và hiểu được người khác phụ thuộc rất nhiều vào vốn từ. 1.2. Trẻ ở giai đoạn 3 - 4 tuổi có sự phát triển mạnh mẽ về mọi phương diện. Đây được xem là “cơ hội vàng” để phát triển ngôn ngữ. Giai đoạn này, trẻ có nhu cầu giao tiếp, nhận thức thế giới xung quanh, tự khẳng định mình và tham gia vào các hoạt động. Những nhu cầu này thúc đẩy trẻ khám phá và tạo cơ hội gia tăng vốn từ nhanh chóng. Vốn từ của trẻ ở giai đoạn này phát triển nhanh trên mọi phương diện: số lượng từ, cơ cấu từ loại, khả năng hiểu nghĩa của từ… Do đó, cùng với việc phát triển các thành tố khác như phát âm, học mẫu câu… thì PTVT là nhiệm vụ quan trọng trong quá trình giáo dục ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi. 1.3. Ở trường mầm non, tất cả các hoạt động đều có thể PTVT cho trẻ. Mỗi hoạt động đều có những ưu thế riêng, trong đó khám phá khoa học (KPKH) là hoạt động có nhiều lợi thế. Thông qua hoạt động này, trẻ không những thu nhận được vốn kiến thức về các sự vật hiện tượng xung quanh, biết tên gọi các loài cỏ cây hoa lá, các loài động vật… mà còn mở rộng vốn từ đa dạng, chính xác hóa và tích cực hóa vốn từ. Trẻ sử dụng từ ngữ để gọi tên, mô tả các sự vật hiện tượng. Khi trực tiếp tham gia hoạt động KPKH, trẻ được sờ, được ngửi, được nghe, được cảm nhận bằng các giác quan các sự vật, hiện tượng. Vì vậy, việc tiếp thu kiến thức và lĩnh hội vốn từ của trẻ sẽ gần với thực tế đời sống và trở nên hiệu quả hơn. 1.4. Thực tế hiện nay, khi tổ chức hoạt động KPKH, giáo viên thường 2 chú trọng tới mục tiêu phát triển nhận thức, mà ít chú ý đến phát triển ngôn ngữ nói chung, PTVT cho trẻ nói riêng. Việc PTVT chưa được đặt trong tính hệ thống, trong sự kết hợp giữa các hoạt động với nhau. Trẻ chưa có nhiều cơ hội được giao tiếp, chia sẻ, diễn đạt ý tưởng của mình; các hoạt động KPKH chưa thực sự tạo được môi trường ngôn ngữ tích cực cho trẻ. Mặt khác, đa số giáo viên còn gặp khó khăn về biện pháp PTVT cho trẻ trong hoạt động KPKH. Những nhược điểm, khó khăn này cần được nghiên cứu để tìm ra các biện pháp khắc phục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục PTVT, phát triển ngôn ngữ cho trẻ. 1.5. Nghiên cứu về phát triển ngôn ngữ nói chung, PTVT nói riêng cho trẻ đã được nhiều tác giả trong và ngoài nước quan tâm. Tuy nhiên, vấn đề tổ chức hoạt động KPKH như là phương tiện để PTVT cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu một cách hệ thống. Xuất phát từ những lí do trên, chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài “Tổ chức hoạt động khám phá khoa học nhằm phát triển vốn từ cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi”. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu đề xuất biện pháp tổ chức hoạt động KPKH nhằm PTVT cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi góp phần giúp trẻ phát triển ngôn ...