Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học môi trường: Tác động của biến đổi khí hậu đến hạn hán khu vực Nam Trung Bộ Việt Nam, khả năng dự tính và giải pháp ứng phó

Luận án nghiên cứu với mục đích làm rõ được sự biến đổi của hạn hán ở khu vực Nam Trung Bộ trong mối quan hệ với biến đổi khí hậu những thập kỷ gần đây, chỉ ra được sự biến đổi của hạn hán khu vực Nam Trung Bộ trong tương lai, trong mối quan hệ với biến đổi khí hậu toàn cầu, đề xuất được các giải pháp ứng phó với sự biến đổi của hạn hán cho khu vực Nam Trung Bộ. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học môi trường: Tác động của biến đổi khí hậu đến hạn hán khu vực Nam Trung Bộ Việt Nam, khả năng dự tính và giải pháp ứng phóĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘITRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN-----***----TRƯƠNG ĐỨC TRÍTÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬUĐẾN HẠN HÁN KHU VỰC NAM TRUNG BỘ VIỆT NAM,KHẢ NĂNG DỰ TÍNH VÀ GIẢI PHÁP ỨNG PHÓChuyên ngành: Khoa học môi trườngMã số: 62 44 03 01DỰ THẢOTÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNGNGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC1. PGS. TS. Trần Quang Đức2. PGS. TS. Lê Văn ThiệnHà Nội - 2015MỞ ĐẦUĐặt vấn đềHạn hán là loại hình thiên tai phổ biến và diễn ra thườngxuyên. Ở Việt Nam, hạn hán gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến pháttriển kinh tế - xã hội, đã có 36 năm hạn ở các mức độ khác nhautrong 50 năm qua. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, nhiệt độ tăng,bốc hơi lớn, phân bố mưa cực đoan hơn, hạn hán có nguy cơ khốcliệt hơn, ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp, trong đó NamTrung Bộ là khu vực có mức độ hạn hán khắc nghiệt nhất. Các côngtrình nghiên cứu về hạn hán thường sử dụng các chỉ số để xác địnhsự biến đổi của hạn hán. Tuy nhiên, tùy điều kiện dữ liệu, tùy mụcđích nghiên cứu mà mỗi tác giả thường xem xét hạn hán ở từng khíacạnh khác nhau. Một số nghiên cứu đã dự tính hạn hán theo các kịchbản phát thải khí nhà kính, song mới chỉ đề cập đến độ dài mùa hạnhoặc tần suất xuất hiện hạn hán.Nhằm đánh giá mức độ khắc nghiệt của hạn hán ở khu vựcNam Trung Bộ, Luận án đã nghiệm, lựa chọn chỉ số hạn phù hợp,xác định sự biến đổi của hạn hán trong mối quan hệ với biến đổi khíhậu những thập kỷ gần đây, đồng thời phân tích số liệu mô phỏng từmô hình khí hậu theo các kịch bản phát thải khí nhà kính để dự tínhsự biến đổi của hạn hán trong các giai đoạn đầu, giũa và cuối thế kỷ21 và đề xuất các giải pháp ứng phó.Mục tiêu- Làm rõ được sự biến đổi của hạn hán ở khu vực Nam TrungBộ trong mối quan hệ với biến đổi khí hậu những thập kỷ gần đây.- Chỉ ra được sự biến đổi của hạn hán khu vực Nam Trung Bộ1trong tương lai, trong mối quan hệ với biến đổi khí hậu toàn cầu.- Đề xuất được các giải pháp ứng phó với sự biến đổi của hạnhán cho khu vực Nam Trung Bộ.Đối tượng: Hạn hán, tính chất, mức độ, xu thế biến đổi của hạn hán.Phạm vi: Hạn khí tượng ở khu vực Nam Trung Bộ (Phú Yên, KhánhHòa, Ninh Thuận và Bình Thuận).Nội dung- Tổng quan về tình hình hạn hán và các nghiên cứu về hạnhán, dự tính hạn hán theo các kịch bản phát thải khí nhà kính.- Thử nghiệm, lựa chọn chỉ số hạn khí tượng phù hợp, từ đóxác định mức độ biến đổi của hạn hán khu vực Nam Trung Bộ trongquá khứ, xu thế biến đổi trong tương lai theo các kịch bản phát thảikhí nhà kính và đề xuất giải pháp ứng phó.Ý nghĩa khoa học và thực tiễn- Góp phần làm sáng tỏ xu thế biến đổi của hạn hán ở khu vựcNam Trung Bộ trong quá khứ trong mối quan hệ với biến đổi khí hậunhững thập kỷ gần đây và tương lai theo các kịch bản phát thải khínhà kính.- Kết quả của luận án góp phần giúp các nhà quản lý, các nhàhoạch định chính sách và người dân địa phương chủ động xây dựngkế hoạch ứng phó với hạn hán trong điều kiện biến đổi khí hậu.Đóng góp mới của luận án- Chỉ ra được tính chất, mức độ và xu thế biến đổi của hạn hán2khu vực Nam Trung Bộ trong mối quan hệ với biến đổi khí hậunhững thập kỷ gần đây. Trong đó chỉ số hạn Palmer đã được lựachọn để đánh giá định lượng mức độ hạn hán.- Chỉ ra được sự biến đổi của hạn hán trong tương lai theo cáckịch bản phát thải khí nhà kính ở khu vực Nam Trung Bộ.Cấu trúc của luận án: Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Kiến nghị,nội dung chính của Luận án bao gồm 03 Chương.CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN1.1 Khái niệm hạn hán1.1.1 Định nghĩa hạn hán: Hạn hán khác với các hiện tượng khác,bởi nó diễn ra từ từ song có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm vàảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực. Chính sự phức tạp của hiện tượng nàymà cho đến nay vẫn chưa có một sự thống nhất về định nghĩa hạn vàphương pháp xác định hạn hán. Song tựu chung, các định nghĩa đềuchỉ ra nhân tố ảnh hưởng chính đến hạn hán là lượng mưa; các nhânnhân tố khác như nhiệt độ cao, gió mạnh, độ ẩm tương đối thấp cũnglà nguyên nhân gây ra hạn hán, làm tăng tính khốc liệt của hạn hánmột cách đáng kể.1.1.2 Phân loại hạn hán: Hạn hán được chia thành các loại: hạn khítượng, hạn nông nghiệp, hạn thuỷ văn và hạn kinh tế - xã hội.1.2 Tình hình hạn hán và các nghiên cứu về hạn hán trên thế giới1.2.1 Tình hình hạn hán trên thế giớiHạn hán được coi là thiên tai tự nhiên ảnh hưởng nhiều và trựctiếp đến nhân loại. Theo thống kê từ năm 1900, hạn hán trên thế giớiđã làm cho hơn 11 triệu người thiệt mạng và hơn 2 tỷ người bị ảnh3hưởng. Trong báo cáo của WMO, năm 2006 hạn hán xảy ra ở hầukhắp các khu vực trên thế giới và dự tính đến năm 2025 số ngườisinh sống trong những vùng khô hạn sẽ tăng từ 1 tỷ người lên đếnđến 2,4 tỷ người, chiếm khoảng 13-20% dân số toàn cầu.1.2.2 Các nghiên cứu về hạn hán trên thế giớiNghiên cứu về sự biến đổi của tần suất, mức độ và t ...