Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế của tỉnh Quảng Ninh

Luận án "Nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế của tỉnh Quảng Ninh" được hoàn thành với mục tiêu nhằm hệ thống hóa và bổ sung cơ sở lý luận về nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế; làm rõ thực trạng và đánh giá thực trạng nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế của tỉnh Quảng Ninh; trên cơ sở lý luận và thực trạng đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế của tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế của tỉnh Quảng Ninh BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ------------------------- NGUYỄN ANH TÚ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ CỦA TỈNH QUẢNG NINH Chuyên ngành : Quản lý kinh tế Mã số : 931.01.10 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ Hà Nội, Năm 2023 Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học Thương mại Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS,TS. Hà Văn Sự 2. PGS,TS. Nguyễn Thị Phương Liên Phản biện 1: ………………………………………………………… …………………………………………………………. Phản biện 2: ………………………………………………………… …………………………………………………………. Phản biện 3: ………………………………………………………… …………………………………………………………. Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án cấp Trường họp tại Trường Đại học Thương mại. Vào hồi…..…giờ ……… ngày …… tháng ……. năm 2023 Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia Thư viện Trường Đại học Thương mại 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận án Tăng trưởng kinh tế là mục tiêu xuyên suốt trong chiến lược phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. Trong khi đó các lý thuyết cổ điển về tăng trưởng kinh tế đang dần mất đi tính thực tiễn do những thay đổi về mặt địa lý, xu hướng tăng trưởng, thực tế nhu cầu của mỗi quốc gia và toàn cầu hóa. Cuộc khủng hoảng tài chính năm 1997 đã khiến nền kinh tế thế giới rơi vào tình trạng rối ren, thậm chí với những quốc gia đã đạt tốc độ tăng trưởng kỷ lục trong ba thập kỷ trước đó. Do đó, khái niệm “chất lượng tăng trưởng kinh tế” ra đời. Từ năm 1986, Việt Nam chuyển từ nền kinh tế tập trung bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Thời kỳ đầu mô hình tăng trưởng kinh tế là khắc phục khủng hoảng của mô hình kế hoạch hoá tập trung, đáp ứng các yêu cầu ổn định đời sống nhân dân, ổn định kinh tế và chính trị, đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng. Giai đoạn 1998-2006, Việt Nam thay đổi mô hình kinh tế tận dụng thời cơ hướng tới xuất khẩu. Sau khi đất nước đã dần đi vào ổn định, giai đoạn 2012 - 2020 là thời điểm Việt Nam bắt đầu mô hình tăng trưởng hướng tới phát triển bền vững gắn liền với bảo vệ môi trường, tăng cường hàm lượng khoa học - kỹ thuật, đảm bảo chất lượng cuộc sống của người dân. Quảng Ninh là tỉnh có vai trò quan trọng trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, có vị trí chiến lược về kinh tế, quốc phòng, an ninh. Thời gian qua, Quảng Ninh đã bắt nhịp và chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế tương đối nhanh, bước đầu đã thu được kết quả quan trọng: kinh tế luôn tăng trưởng cao trong giai đoạn 2010-2020 ghi nhận mức tăng GRDP đạt 12% (theo giá so sánh 2010), tăng gần 6 lần so với giai đoạn 2001-2010 (2.8%) (Theo niên giám thống kê tỉnh Quảng Ninh 2010-2020). Trong đó, ngành dịch vụ đóng góp gần 50% vào GRDP với sự chuyển mình mạnh mẽ, tích hợp với những mô hình mới trong lĩnh vực du lịch để khai thác các tiềm năng du lịch của tỉnh Quảng Ninh. Thêm vào đó, hệ số ICOR giảm mạnh, nâng hiệu quả đầu tư vốn. Đặc biệt, tỉnh Quảng Ninh cũng đề ra những chính sách để thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân, tập trung nguồn vốn từ các doanh nghiệp, thành công trong tăng trưởng kinh tế góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao mức sống người dân và cải thiện phúc lợi xã hội. Quảng Ninh là một trong những địa phương có đóng góp cao vào GDP của cả nước, là một trong những tỉnh đầu tầu trong phát triển kinh tế vùng cũng như cả nước. Do vậy, việc nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế của tỉnh Quảng Ninh góp phần nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế vùng, kinh tế cả nước nói chung. 2 Tuy nhiên, chất lượng tăng trưởng kinh tế của tỉnh Quảng Ninh còn nhiều hạn chế: (1) khai thác than góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, phát triển công nghiệp nhưng lại ảnh hưởng tới phát triển du lịch, dịch vụ; (2) phát triển kinh tế tác động tiêu cực tới biến đổi khí hậu; (3) đẩy mạnh công nghiệp hóa, đô thị hóa ảnh hưởng xấu đến phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông thôn văn minh, bảo vệ môi trường; (4) tăng trưởng kinh tế nhanh dẫn đến các vấn đề tiêu cực về an sinh xã hội, gia tăng khoảng cách giàu nghèo; (5) tăng trưởng kinh tế nhanh cần giải quyết với vấn đề thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội. Trên phương diện lý thuyết, đã có những nghiên cứu về tăng trưởng kinh tế và chất lượng tăng trưởng kinh tế. Nhưng chưa có nghiên cứu xây dựng một khung lý thuyết hoàn chỉnh, đặc biệt xem xét sự tác động của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) đối với một địa phương cấp tỉnh. Do đó, việc nghiên cứu chuyên sâu về nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế của một địa phương cấp tỉnh như Quảng Ninh (địa phương có đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế chung của vùng và của cả nước) là rất cần thiết, góp phần phát triển lý luận và g ...