Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Lịch sử: Quan hệ bang giao và thương mại của Champa với châu Á từ thế kỷ VII đến thế kỷ XV

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài "Quan hệ bang giao và thương mại của Champa với châu Á từ thế kỷ VII đến thế kỷ XV" nhằm nghiên cứu lịch sử phát triển của các mối quan hệ bang giao và thương mại của Champa với các đế chế, trung tâm văn minh và các quốc gia trong khu vực từ thế kỷ VII đến hết thế kỷ XV. Từ đó, Nghiên cứu sinh làm rõ đặc trưng, tính chất, phạm vi, mức độ và tác động của các mối quan hệ bang giao, thương mại đối với vương quốc Champa cũng như lịch sử phát triển của khu vực.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Lịch sử: Quan hệ bang giao và thương mại của Champa với châu Á từ thế kỷ VII đến thế kỷ XV VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI --------------- ĐỖ TRƯỜNG GIANG QUAN HỆ BANG GIAO VÀ THƯƠNG MẠI CỦA CHAMPA VỚI CHÂU Á TỪ THẾ KỶ VII ĐẾN THẾ KỶ XV Chuyên Ngành: LỊCH SỬ THẾ GIỚI Mã số : 9229011 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ HÀ NỘI - 2023 Công trình được hoàn thành tại: Học viện Khoa học xã hội Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐINH QUANG HẢI GS.TS.NGUYỄN VĂN KIM Phản biện 1: PGS.TS.Ngô Văn Doanh Viện Nghiên cứu Đông Nam Á Phản biện 2: PGS.TS. Đào Tuấn Thành Đại học Sư phạm Hà Nội Phản biện 3: GS.TS.Hoàng Anh Tuấn Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội Luận án sẽ được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Học viện họp tại ............................................................................................... ........................................................................................................... Vào hồi: ........ giờ ....... phút, ngày ....... tháng ........ năm ............... Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia Việt Nam Trung tâm Thông tin - Tư liệu - Thư viện Học viện Khoa học xã hội DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 1.Đỗ Trường Giang, “Quan hệ bang giao và thương mại giữa Champa với nhà Minh thế kỷ XIV-XV”, tạp chí Nghiên cứu Lịch sử, số 9, 2022, tr.12-23 2.Do Truong Giang, “A preliminary survey of Chinese ceramics in Champa archaeological sites”, The SEAMEO SPAFA International Conference on Southeast Asian Archaeology and Fine Arts, 2022, tr.148- 165. 3.Do Truong Giang, “Promoting the values of Champa heritage photograph collection at the Library of Social Sciences”, in trong International coference: The EFEO photograph collection at the Library of Social Sciences, Vietnam Academy of Social Sciences, 2021, tr.41-62 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Vương quốc Champa đã từng là quốc gia láng giềng phương Nam của Đại Việt. Lãnh thổ của vương quốc này trải dài từ nam Đèo Ngang (tỉnh Quảng Bình) đến vùng châu thổ sông Đồng Nai. Không gian rộng dài của biển và các đường bờ biển tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho Chmapa tiến hành các hoạt động hải thương hơn là phát triển nông nghiệp. Do điều kiện tự nhiên, ở miền Trung các châu thổ thường hẹp và bao bọc bởi một bên là dãy Trường Sơn và một bên là Biển Đông. Trong bối cảnh đó, Champa đã sớm có cái nhìn, tư duy hướng biển và hưởng lợi từ các hoạt động thương mại nhộn nhịp giữa Biển Đông với Ấn Độ Dương, điều đã mang lại sự phát triển kinh tế năng động trong suốt lịch sử Đông Nam Á. Dưới ánh sáng của những nguồn tư liệu và quan điểm nghiên cứu mới, vấn đề lịch sử vương quốc Champa ở miền Trung Việt Nam - một vương quốc biển điển hình của Đông Nam Á cổ trung đại, đã và đang nhận được sự quan tâm của nhiều học giả trong và ngoài nước. Tuy nhiên, lịch sử Champa từ thế kỷ VII đến thế kỷ XV hiện đang còn là một “khoảng trống” và cần có những nghiên cứu chuyên sâu để góp phần phục dựng lại một lịch sử trọn vẹn của vương quốc Champa từ khi hình thành đến lúc suy tàn. Để làm rõ lịch sử phát triển huy hoàng của Champa từ thế kỷ VII đến cuối thế kỷ XV, một số vấn đề quan trọng cần tập trung khảo cứu và luận giải như dấu ấn và sự lan tỏa văn hóa cổ Champa đến các nền văn hóa, quốc gia khu vực; Về mối liên hệ giữa biển (các tuyến giao thương, trung tâm buôn bán khu vực, quốc tế, nguồn tài nguyên biển...) và lục địa (hoạt động của các trung tâm kinh tế đối ngoại, vai trò của các thể chế chính trị trong việc điều hành hệ thống buôn bán, khai thác tài nguyên, sản xuất thủ công...); Về cấu trúc, chức năng của các thành thị, cảng thị đặt trong mối tương quan so sánh với thành thị và cảng thị tại một số nước trong khu vực đương thời; Về sự trỗi dậy và sự “chuyển giao quyền lực” của một vương quốc trung tâm với các tiểu quốc như đã từng thấy trong lịch sử Champa với sự phát triển nhanh chóng của Amaravati, Vijaya hay Panduranga v.v... Bên cạnh đó, thực tiễn ngày nay cho thấy Nam Trung Bộ là một trong những khu vực kinh tế chưa phát triển đúng với tiềm năng và vị thế của mình. Thế nhưng, từ thế kỷ VII đến thế kỷ XV, vương quốc Champa cổ đã có những chiến lược khai thác và phát huy các tiềm năng, lợi thế của vùng đất này để xây dựng nên một vương quốc có nền thương mại biển phát triển, có quan hệ bang giao và thương mại rộng khắp với các quốc gia láng giềng cũng như các trung tâm kinh tế thế giới lớn đương thời. Do đó, việc nghiên cứu về tiềm năng, hoạt động kinh tế và bang ...