Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Lịch sử: Thi Hương thời Nguyễn (qua các trường thi Hương Hà Nội, Nam Định và Hà Nam)

Luận án "Thi Hương thời Nguyễn (qua các trường thi Hương Hà Nội, Nam Định và Hà Nam)" góp phần tìm hiểu cơ chế, tâm thức của người Việt trong "guồng máy" học tập, thi cử vốn đã tồn tại trước đó hàng trăm năm; ngoài ra, góp phần làm rõ diện mạo bức tranh giáo dục khoa cử của các nước chịu ảnh hưởng mô hình giáo dục Hán học của Trung Hoa. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Lịch sử: Thi Hương thời Nguyễn (qua các trường thi Hương Hà Nội, Nam Định và Hà Nam) ĐẠIHỌCQUỐCGIAHÀNỘI TRƯỜNGĐẠIHỌCKHOAHỌCXÃHỘIVÀNHÂN VĂN ĐỖTHỊHƯƠNGTHẢO THIHƯƠNGTHỜINGUYỄN (QUACÁCTRƯỜNGTHIHƯƠNGHÀNỘI, NAMĐỊNHVÀHÀNAM)Chuyênngành:LịchsửViệtNamcổđạivàtrungđạiMãsố:62225401 TÓMTẮTLUẬNÁNTIẾNSĨLỊCHSỬ 1 HÀNỘI2013Côngtrìnhđượchoànthànhtại: TrườngĐạihọcKhoahọcXãhộivàNhânVăn TrườngĐạihọcQuốcgiaHàNộiNgườihướngdẫnkhoahọc: GS.TS.NguyễnQuangNgọcPhảnbiện1:……………………………………………………..Phảnbiện2:……………………………………………………..Phảnbiện3:…………………………………………………….LuậnánsẽđượcbảovệtrượcHộiđồngcấpcơsởchấmluậnánTiếnsĩhọptại……………………………………………………vàohồi……..giờ…….ngày……..tháng…….năm……..Cóthểtìmhiểuluậnántại: ThưviệnQuốcgiaViệtNam TrungtâmThôngtin–Thưviện,ĐạihọcQuốcgiaHà Nội 2 MỞĐẦU 1.Lýdochọnđềtài Trongkỳ thiTiếnsĩ,thiHươnglàkỳ thiđầutiên,chọnngườicónănglựcvàodự thiHội,thiĐình.Chođếnnay, đaphầncácnghiêncứutậptrungvàothiHội,thiĐìnhvàloạihìnhtrườngcó chứcnăngđàotạomàíttìmhiểucáctrườngcónhiệmvụ tổchức cáckỳ thi.Cácnghiêncứuvề trườngthiHươngmớidừnglại ởquymôcáccácbàiviếtđăngtạpchí,kỷyếuhộithảo…màchưacómộtcôngtrìnhchuyênkhảonàođisâuvàophântíchvàlýgiải mộtcáchđầyđủ vàhệ thốngvề quymô,vị trí,cấutrúc,chức năngcủatrườngthiHươngcũngnhư nhữngvấnđề giáodụccóliênquanđể cócáinhìntoàndiệnvề kỳ thiđầutiêntrongkỳ thi Tiếnsĩ. TriềuNguyễn,nằmtronggiaiđoạnlịchsử đặcthùsovớicáctriềuđạitrướcđó:lầnđầutiênlãnhthổViệtNamcódiệntíchlớn nhất;đadạngvănhóa,kinhtế,xãhộicủanhiềutộcngười,vùngmiền;tiếpxúcvớivănminhphươngTây.Dovậynghiêncứugiáo dụcthờikỳ nàygópphầntìmhiểucơ chế,tâmthứccủangười Việttrong“guồngmáy”họctập,thicử vốnđãtồntạitrướcđóhàngtrămnăm.Ngoàira,gópphầnlàmrõdiệnmạobứctranhgiáo dụckhoacửcủacácnướcchịu ảnhhưởngmôhìnhgiáodụcHánhọccủaTrungHoa. 2.Tổngquanlịchsửnghiêncứuvấnđề 2.1.CáctàiliệuthờiNguyễnvàtrướcđó TrướcthờiNguyễn,cácghichépliênquanđếngiáodụcNho họccủacáctriềuLý,Trần,Lê,MạcvàLêTrunghưngđượcghi chéptrongcácsách: ĐạiViệtsử kýtoànthư,ĐạiViệtsử kýtục 3biên,ĐạiViệtsử kýtiềnbiên,Kiếnvăntiểulục,Vânđàiloại ngữ…GiáodụcthờiNguyễnđượcđề cậptrong: ĐạiNamthực lục,KhâmđịnhĐạiNamhộiđiểnsự lệ,MinhMệnhchínhyếu, QuốctriềuHươngkhoalục… 2.2.CáccôngtrìnhnghiêncứutừđầuthếkỷXXđếnnay 2.2.1.Cáccôngtrìnhnghiêncứuliênquanđếngiáodụcthời Nguyễn Trongkhoảng50nămđầucủathế kỷ XX,xuấthiệnmộtsốcôngtrìnhnghiêncứuvềgiáodụckhoacửViệtNamcổtrungđại của cáchọcgiả Việt Nam trên cáctạpchí Nam Phong, Thanh Nghị,TriTân…như Khảocứuvề sự thita củaDươngBáTrạc(1919),QuyểnthivănbìnhchúcủaNguyễnVănTố(1942)…ĐángchúýlàcuốnLượckhảovề khoacửViệtNam(từkhởithủyđến MậuNgọ1918)củaTrầnVănGiápnăm1941. Nhữngnăm80–90củathếkỷ XX,cáccôngtrìnhnghiêncứu vềgiáodụckhoacửViệtNamtruyềnthốngngàymộtnhiều:TìmhiểunềngiáodụcViệtNamtrướcnăm1945 (VũNgọcKhánh),GiáodụcViệtNamthờicậnđại (PhanTrọngBáu), Nhohọc ởViệtNam–Giáodụcvàthicử (NguyễnThế Long), Khoacử và giáodụcViệtNam(NguyễnQ.Thắng),Sựpháttriểngiáodụcvà chếđộ thicử ở ViệtNamthờiphongkiến(NguyễnTiếnCường)…Dovấnđề nghiêncứurộng,đaphầncáccuốnsáchnàytrình bàynhữngnétkháilượccủagiáodụcthờitrungđại,íttậptrungđisâuphântíchnhữngkhíacạnhcụthể,cácnhậnxétđềumangtínhkháiquát. Thậpniên90củathế kỷXXvàđầuthế kỷ XXItiếptụcxuất hiệnnhiềucôngtrìnhnghiêncứutrongxuhướngnhìnnhận,đánhgiálạitriềuNguyễnvớitinhthầnkhoahọckháchquanhơn:Triều Nguyễn – Những vấn đề lịch sử, tư tưởng và văn học (1994), 4Nhữngvấnđề vănhóaxãhộithờiNguyễn (1992,1995), Những vấnđềlịchsửvàvănchươngtriềuNguyễn(1997),Nhữngvấnđềlịchsử về triềuđạicuốicùng ở ViệtNam (2002), Lịchsử nhà Nguyễn–Mộtcáchtiếpcậnmới (2005), Nhữngvấnđề lịchsử triềuNguyễn(2007),ChúaNguyễnvàvươngtriềuNguyễntrong lịchsửViệtNam(từthếkỷXVIđếnthếkỷXIX)(2008)… Bướcsangthế kỷXXI,cáccôngtrìnhnghiêncứuvề giáodục thờiNguyễntiếptụcđượcquantâmvàxuấtbản.Côngtrìnhcónhiềuđiểmmớitrongcáchtiếpcậnnghiêncứutheohướngxãhộihọclịchsử làcuốnQuanvàLại ở miềnBắcViệtNam–Mộtbộ máy hành chính trước thử thách (1820 – 1918) của EmmanuelPoisson(2006).Năm2011,mộtsố côngtrìnhmớivề giáodụcvà khoacửđượcxuấtbảnnhư:GiáodụckhoacửvàquanchếởViệt Nam thời phong kiến, thời Pháp thuộc (Nguyễn Công Lý), Hệthốnggiáodụcvàkhoacử NhogiáocủatriềuNguyễn (NguyễnNgọcQuỳnh)...TạpchíHuếXưavàNaycôngbốnhiềubàinghiêncứuvề giáodụctriềuNguyễnnhư: GiáodụctriềuNguyễn–cái giá của Nho học, Những thành tựu của nền giáo dục triều Nguyễn…(LêNguyễnLưu),Vàinétvềchínhsáchgiáodục ...