Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Luật học: Các tội xâm phạm hoạt động tư pháp theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn các tỉnh duyên hải miền Trung

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Luật học "Các tội xâm phạm hoạt động tư pháp theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn các tỉnh duyên hải miền Trung" được nghiên cứu với mục tiêu: Nhận thức về lý luận đối với nhóm tội xâm phạm hoạt động tư pháp, đề xuất những kiến nghị hoàn thiện quy định pháp luật hình sự về các tội xâm phạm hoạt động tư pháp và đưa ra những giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng các quy định pháp luật đối với các tội xâm phạm hoạt động tư pháp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Luật học: Các tội xâm phạm hoạt động tư pháp theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn các tỉnh duyên hải miền Trung VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI --o0o-- PHÙNG ANH DŨNG CÁC TỘI XÂM PHẠM HOẠT ĐỘNG TƯ PHÁP THEO PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM TỪ THỰC TIỄN CÁC TỈNH DUYÊN HẢI MIỀN TRUNG Ngành: Luật Hình sự và Tố tụng hình sự Mã số: 9.38.01.04 TOM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC HÀ NỘI – 2023 Công trình được hoàn thành tại: Học viện Khoa học xã hội – Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. TRẦN VĂN ĐỘ Phản biện 1: PGS.TS. Trần Đình Nhã Phản biện 2: PGS.TS. Phạm Công Nguyên Phản biện 3: PGS.TS. Nguyễn Đức Hạnh Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện: Họp tại: Học viện Khoa học xã hội, số 477 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội. Vào hồi giờ phút, ngày tháng năm 202 Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: - Học viện Khoa học xã hội - Thư viện Quốc gia Việt Nam MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong những năm vừa qua, tình hình các tội xâm phạm hoạt động tư pháp ở nước ta diễn biến phức tạp khi số vụ phạm tội gia tăng theo từng năm, nhất là tại các tỉnh duyên hải miền Trung đã xảy ra nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây ảnh hưởng xấu đối với niềm tin của người dân vào hoạt động đúng đắn của các cơ quan tư pháp. Nhiều vụ án liên quan đến hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp tại các tỉnh duyên hải miền Trung như vụ án dùng nhục hình dẫn đến hậu quả nạn nhân Ngô Thanh Kiều bị chết tại Phú Yên; vụ án ông Huỳnh Văn Nén bị bức cung, dùng nhục hình dẫn đến chấp hành hình phạt tù oan sai gần 17 năm… đã gây xôn xao dư luận trong cả nước. Theo báo cáo công tác năm 2021 của Viện kiểm sát nhân dân các tỉnh, thành phố khu vực duyên hải miền Trung thì số lượng vụ án khởi tố tăng 4,7% về số vụ so với cùng kỳ năm 2020, tăng cao hơn tỷ lệ toàn quốc là 3,1%; chức vụ, xâm phạm hoạt động tư pháp tăng 8,5% cùng kỳ năm trước (trong khi trên toàn quốc, tỷ lệ này chỉ là 6,1%). Dự báo trong giai đoạn sắp tới, tình hình tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp trên phạm vi cả nước nói chung và tại địa bàn các tỉnh duyên hải miền Trung nói riêng sẽ còn diễn biến phức tạp với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi và gây khó khăn hơn trong hoạt động điều tra, xử lý tội phạm. Từ khi được ban hành lần đầu tiên vào năm 1985, BLHS Việt Nam đã liên tục được nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện cho phù hợp với chính sách hình sự của Nhà nước ta qua mỗi thời kỳ. Qua nghiên cứu cho thấy, một số hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm đến hoạt động tư pháp, thể hiện tính nguy hiểm cao cho xã hội nhưng chưa được luật hình sự quy định là tội phạm nên không thể truy cứu TNHS. Đồng thời, hệ thống hình phạt quy định trong các tội xâm phạm hoạt động tư pháp nói chung đã nghiêm khắc và đáp ứng được mục đích trừng trị, giáo dục người phạm tội nhưng quy định về hình phạt trong một số tội phạm cụ thể còn mâu thuẫn với phần chung. Mức chế tài quy định trong một số điều luật còn thể hiện sự bất hợp lý khi so sánh trong mối tương quan chung, chưa tương xứng với tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội. Đồng thời, quy định pháp luật hình sự hiện hành về dấu hiệu pháp lý của một số tội phạm hoạt động tư pháp vẫn còn nhiều điểm bất cập, không hợp lý nên 1 dẫn đến những khó khăn, trong việc áp dụng thực tế xử lý TNHS đối với các tội phạm này. Bên cạnh đó, việc nhận thức về lý luận đối với các tội xâm phạm hoạt động tư pháp của những người tiến hành tố tụng chưa được đầy đủ nên dẫn đến tình trạng áp dụng pháp luật không thống nhất, bỏ lọt tội phạm hoặc nhầm lẫn giữa tội danh trong nhóm tội phạm này với các tội danh thuộc nhóm tội phạm khác trong BLHS. Trong những năm qua, công tác nghiên cứu những vấn đề lý luận liên quan đến các tội xâm phạm hoạt động tư pháp chưa được quan tâm, chú trọng triển khai nên việc áp dụng pháp luật về nhóm tội phạm này phát sinh nhiều sai sót trên thực tế và chưa có phương hướng giải quyết kịp thời, ảnh hưởng đến công tác phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm này. Ở giai đoạn hiện nay, Đảng và Nhà nước ta đang tiếp tục tiến hành công cuộc cải cách tư pháp, cải cách hành chính nhằm xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng hệ thống tư pháp minh bạch, hiệu quả, bảo vệ công lý, vì con người. Chiến lược cải cách tư pháp đã đề ra một trong những phương hướng quan trọng, đó là hoàn thiện chính sách pháp luật hình sự phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Trên cơ sở những định hướng lớn của Đảng và Nhà nư ...