Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Luật học: Hoạt động giải thích văn bản quy phạm pháp luật của tòa án

Luận án "Hoạt động giải thích văn bản quy phạm pháp luật của tòa án" nghiên cứu cơ sở lý luận về giải thích văn bản quy phạm pháp luật của tòa án, tìm quy luật chung của hoạt động này về thẩm quyền, căn cứ, quy tắc và phương pháp tại một số nước thuộc hệ thống Thông luật, Dân luật đặt trong mối quan hệ so sánh với hoạt động này của tòa án Việt Nam. Trên cơ sở đó đề xuất một số gợi ý để hoàn thiện hoạt động giải thích văn bản quy phạm pháp luật của tòa án Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Luật học: Hoạt động giải thích văn bản quy phạm pháp luật của tòa án BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HUỲNH THỊ SINH HIỀN HOẠT ĐỘNG GIẢI THÍCH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT CỦA TÒA ÁN Chuyên ngành: LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Mã số: 9380102NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS PHAN NHẬT THANH PGS.TS ĐỖ MINH KHÔI TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC TP.HỒ CHÍ MINH - NĂM 2022Công trình được hoàn thành tại: Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí MinhNgười hướng dẫn khoa học: PGS. TS Phan Nhật Thanh PGS. TS Đỗ Minh Khôi Phản biện 1: .............................................................................................. ............................................................................................ Phản biện 2: .............................................................................................. ............................................................................................ Phản biện 3: .............................................................................................. ............................................................................................ Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp trường, họp tại phòng….... Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh, số 2 Nguyễn Tất Thành, quận 4, vào hồi………..….giờ…………phút, ngày………tháng……….năm 2022. Có thể tìm hiểu luận án tại Thư viện Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh, số 2 Nguyễn Tất Thành, quận 4 hoặc Thư viện Quốc gia. DANH MỤC VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁNVBQPPL Văn bản quy phạm pháp luậtGTVBQPPL Giải thích văn bản quy phạm pháp luậtGTPL Giải thích pháp luậtUBTVQH Ủy ban Thường vụ Quốc hộiTANDTC Tòa án nhân dân tối cao 1 PHẦN MỞ ĐẦU1. Tính cấp thiết của đề tài Mặc dù VBQPPL là hình thức pháp luật phổ biến nhất ở ViệtNam nhưng chúng ta hiện đang thiếu cơ sở lý luận làm nền tảng và cơchế pháp lý điều chỉnh hoạt động GTVBQPPL. Thẩm quyềnGTVBQPPL ở Việt Nam thuộc về Ủy ban thường vụ Quốc hội(UBTVQH) nhưng chỉ dừng lại ở giải thích mang tính quy phạm đốivới Hiến pháp, luật và pháp lệnh. Trên thực tế, UBTVQH rất hiếm khithực hiện thẩm quyền này nhưng thông qua các VBQPPL quy định chitiết và hướng dẫn thi hành, Chính phủ, các Bộ cũng tham giaGTVBQPPL dù không có thẩm quyền. Tuy nhiên, do thiên về lậppháp bổ sung hơn là GTVBQPPL theo đúng nghĩa nên các văn bảnquy định chi tiết hoặc hướng dẫn thi hành không đáp ứng được nhucầu thực tiễn của hoạt động giải thích. Dù GTVBQPPL là hoạt động không thể bỏ qua khi áp dụngVBQPPL nhưng thẩm quyền GTVBQPPL của tòa án nước ta khôngđược chính thức thừa nhận. Án lệ được cho ra đời như là sản phẩmcủa hoạt động GTVBQPPL của tòa án nhưng số lượng còn khiêm tốnvà chưa thể hiện rõ của các lập luận mang tính giải thích. Để đảm bảopháp luật được áp dụng thống nhất, TANDTC phải GTVBQPPLthông qua các nghị quyết và cả công văn giải đáp các vướng mắc khixét xử. Chính những tồn tại trên đã đánh mất khả năng phát triển vàkiểm soát hoạt động GTVBQPPL của tòa án. Để có những giải pháp thấu đáo liên quan đến GTVBQPPL củatòa án nước ta, việc nghiên cứu học hỏi kinh nghiệm thế giới trở thànhnhu cầu cấp thiết. Tuy nhiên, chưa có công trình nào nghiên cứu mộtcách có hệ thống để chỉ ra những điểm tương đồng và khác biệt giữahoạt động GTVBQPPL của tòa án Việt Nam và tòa án các nước, cũngnhư vận dụng kinh nghiệm quốc tế như thế nào để phát triển hoạtđộng GTVBQPPL của tòa án Việt Nam. Vì lẽ đó, luận án tiến sĩ“Hoạt động giải thích văn bản quy phạm pháp luật của tòa án” làmột công trình nghiên cứu có ý nghĩa lý luận và thực tiễn.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài2.1. Mục đích nghiên cứu Luận án nghiên cứu cơ sở lý luận về GTVBQPPL của tòa án, tìmquy luật chung của hoạt động này về thẩm quyền, căn cứ, quy tắc và 2phương pháp tại một số nước thuộc hệ thống Thông luật, Dân luật đặttrong mối quan hệ so sánh với hoạt động này của tòa án Việt Nam.Trên cơ sở đó đề xuất một số gợi ý để hoàn thiện hoạt độngGTVBQPPL của tòa án Việt Nam.2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Thứ nhất, làm rõ những vấn đề lý luận liên quan đến hoạt độngGTVBQPPL của tòa án như khái niệm, phân loại, tính tất yếu và cácyếu tố ảnh hưởng đến hoạt động này… Thứ hai, nghiên cứu kinh nghiệm GTVBQPPL của tòa án cácnước Thông luật và Dân luật tập trung vào bốn vấn đề lớn bao gồmthẩm quyền, căn cứ, quy tắc và phương pháp giải thích. Thứ ba, chỉ ra sự tương đồng và khác biệt giữa GTVBQPPLcủa tòa án Việt Nam v ...