Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Luật học: Thủ tục xét hỏi và tranh luận tại phiên tòa sơ thẩm trong tố tụng hình sự Việt Nam

Trên cơ sở nghiên cứu, xây dựng hệ thống lý luận, nghiên cứu và làm rõ thực trạng thủ tục xét hỏi và tranh luận trong tố tụng hình sự Việt Nam, luận án "Thủ tục xét hỏi và tranh luận tại phiên tòa sơ thẩm trong tố tụng hình sự Việt Nam" đề xuất giải pháp bảo đảm thực hiện thủ tục xét hỏi và tranh luận tại phiên tòa hình sự sơ thẩm. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Luật học: Thủ tục xét hỏi và tranh luận tại phiên tòa sơ thẩm trong tố tụng hình sự Việt NamBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINHNGUYỄN NGỌC KIỆNTHỦ TỤC XÉT HỎI VÀ TRANH LUẬNTẠI PHIÊN TÒA SƠ THẨMTRONG TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAMChuyên ngành: Luật hình sự và Tố tụng hình sựMã số: 62 38 01 04HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS, TS. Hoàng Thị Minh SơnTÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌCCông trình được hoàn thành tạiTrường Đại học luật TP. Hồ Chí MinhNgười hướng dẫn khoa học:PGS, TS. Hoàng Thị Minh SơnPhản biện 1:……………………………………………….Phản biện 2:……………………………………………….Phản biện 3:……………………………………………….Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận án cấp Trường họp tạiphòng…....Trường Đại học Luật TP.Hồ Chí Minh, số 2 Nguyễn Tất Thành, Quận 4,TP.HCM vào hồi……giờ……phút, ngày……tháng…….năm 2016.Có thể tìm hiểu Luận án tại thư viện Trường Đại học Luật TP.Hồ Chí Minh, số 2 NguyễnTất Thành, Quận 4, TP.HCM hoặc Thư viện Khoa học Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh.DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐKẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN ÁN1. Nguyễn Ngọc Kiện, Một số giải pháp nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa hình sự sơ thẩm trongđiều kiện cải cách tư pháp, Tạp chí Tòa án nhân dân số 10/2012;2. Nguyễn Ngọc Kiện, Mối quan hệ giữa Tòa án và Viện kiểm sát trong tố tụng hình sự, Tạp chí Dân chủ vàPháp luật số 10/2012;3. Nguyễn Ngọc Kiện, So sánh các quy định về thủ tục xét hỏi và tranh luận tại phiên tòa hình sự sơ thẩm củaMỹ, Pháp, Nga và Việt Nam, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp số 7/2014;4. Nguyễn Ngọc Kiện, Quá trình hình thành và phát triển thủ tục xét hỏi, tranh luận tại phiên tòa hình sự sơthẩm của pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam qua các thời kỳ, Tạp chí Kiểm sát số 11/2014;5. Nguyễn Ngọc Kiện, Thủ tục xét hỏi, tranh luận tại phiên tòa hình sự sơ thẩm ở Nhật Bản và gợi mở đối vớiViệt Nam, Tạp chí Nhà nước và Pháp luật số 324 tháng 4/2015;6. Nguyễn Ngọc Kiện, Một số quyền mang tính phổ quát của bị can,bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm hình sự ở nướcngoài, Tạp chí Kiểm sát số 08 tháng 4/2015;7. Nguyễn Ngọc Kiện, Một số nguyên tắc trong tố tụng hình sự chi phối hoạt động xét hỏi, tranh luận tại phiêntòa hình sự sơ thẩm, Tạp chí Tòa án nhân dân số 12 tháng 6/2015;8. Nguyễn Ngọc Kiện, Mối quan hệ giữa các chủ thể tranh tụng tại phiên tòa hình sự sơ thẩm- thực trạng và đềxuất, Tạp chí Nghề luật số 06/2015;9. Nguyễn Ngọc Kiện, Mô hình tố tụng hình sự với yêu cầu cải cách tư pháp, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp số16, tháng 8/2015;10. Nguyễn Ngọc Kiện, Bảo đảm quyền bào chữa tại phiên tòa sơ thẩm, http/moj.gov.vn (Tạp chí dân chủ vàpháp luật- Bộ Tư pháp), đăng ngày 23/11/2015;11. Nguyễn Ngọc Kiện, Hoàn thiện quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 về thủ tục xét hỏi tại phiêntòa sơ thẩm, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp số 22, tháng 11/2015;12. Nguyễn Ngọc Kiện, Hoàn thiện quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 về thủ tục tranh luận tạiphiên tòa sơ thẩm, http/moj.gov.vn (Tạp chí dân chủ và pháp luật- Bộ Tư pháp), đăng ngày 24/11/2015.1MỞ ĐẦU1. Lý do lựa chọn đề tàiỞ nước ta, trước yêu cầu khách quan của nhu cầu đổi mới kinh tế xã hội- giai đoạn đầu Nhà nước tậptrung hoàn thiện pháp luật về kinh tế (đổi mới pháp luật nội dung), về sau chú trọng đến đổi mới thủ tục tố tụng(pháp luật hình thức) để nhằm bảo vệ quyền con người, quyền công dân và phù hợp với các chuẩn mực chungcủa quốc tế. Trong bối cảnh cải cách tư pháp hiện nay, nhà nước mong muốn đạt được mục tiêu là hoạt động xétxử được diễn ra theo hướng tranh tụng, công bằng, bảo vệ tốt hơn quyền con người, quyền công dân trong tốtụng hình sự. Vì lẽ đó, nhu cầu hoàn thiện pháp luật tố tụng và đổi mới phiên tòa hình sự, hoàn thiện thủ tục xéthỏi, tranh luận tại phiên tòa hình sự sơ thẩm trở nên cấp thiết cao.Việc lựa chọn lĩnh vực nghiên cứu với đề tài Luận án tiến sỹ luật học: “Thủ tục xét hỏi và tranh luận tạiphiên tòa sơ thẩm trong tố tụng hình sự Việt Nam” dựa trên:Một là, sự cần thiết phải làm rõ lý luận khoa học luật tố tụng hình sự về thủ tục xét hỏi và tranh luận tạiphiên tòa hình sự sơ thẩm: Trong giai đoạn cải cách tư pháp đang diễn ra mạnh mẽ ở nước ta, đặt ra cho các nhàkhoa học pháp lý trách nhiệm giải quyết thấu đáo về mặt lý luận việc đổi mới phiên tòa hình sự gắn liền với đổimới thủ tục xét hỏi và tranh luận. Vì thủ tục xét hỏi, tranh luận có vị trí trung tâm trong quá trình tranh tụng tạiphiên tòa hình sự sơ thẩm; ở đó còn là cơ sở để làm rõ sự thật khách quan của vụ án, bảo vệ quyền lợi ích hợppháp của công dân và xã hội.Hai là, sự cần thiết phải hoàn thiện thủ tục xét hỏi, tranh luận và nâng cao chất lượng xét hỏi và tranhluận tại phiên tòa hình sự sơ thẩm: Pháp luật tố tụng hình sự nước ta qua hai lần pháp điển hoá (ra đời Bộ luật tốtụng hình sự năm 1988 và năm 2003), ở đó nhà lập pháp đã thiết lập thành công một hệ thống thủ tục tố tụnghình sự, là công cụ sắc bén để phòng, chống tội phạm và tăng cường pháp chế. Tuy nhiên mô hình tố tụng hìnhsự nước ta chưa tiếp thu nhiều các hạt nhân hợp lý của mô hình tranh tụng, nhiều quy định của Bộ luật tố tụnghình sự năm 2003 đã trở nên bất cập, trong đó quy định về thủ tục xét hỏi, tranh luận chưa đáp ứng được yêucầu của thực tiễn tranh tụng.Trên thực tế, trong những năm gần đây có sự chuyển biến tích cực về mọi mặt trong hoạt động tư pháphình sự, tuy nhiên chất lượng, hiệu quả xét xử vẫn chưa cao; việc tổ chức phiên tòa hình sự và hoạt động tranhtụng tại phiên tòa còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được nhu cầu đổi mới trong xã hội. Về tổ chức phiên toà theotinh thần cải cách tư pháp và vấn đề văn hoá pháp lý cũng có tính thời sự được dư luận quan tâm; thực trạng ánbị huỷ, sửa do vi phạm thủ tục tố tụng đáng kể hoặc có trường hợp gây oan, sai xâm phạm đến quyền lợi ích hợppháp của công dân .v.v.Ba là, yêu cầu cụ thể hóa quy định của Hiến pháp năm 2013 và một số văn bản mới được ban hành:Trước yêu cầu của pháp luật tố tụng hình sự phải khẩn trương cụ thể hóa nguyên ...