Tóm tắt Luận án Tiến sĩ ngành Kế toán: Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính của các ngân hàng thương mại Việt Nam do kiểm toán độc lập thực hiện

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ ngành Kế toán "Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính của các ngân hàng thương mại Việt Nam do kiểm toán độc lập thực hiện" được nghiên cứu với mục tiêu: Xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến chất lượng kiểm toán BCTC của các NHTM Việt Nam do kiểm toán độc lập thực hiện, qua đó tác giả đưa ra các khuyến nghị nhằm nâng cao chất lượng kiểm toán BCTC của các NHTM Việt Nam do kiểm toán độc lập thực hiện.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ ngành Kế toán: Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính của các ngân hàng thương mại Việt Nam do kiểm toán độc lập thực hiện BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN ---------------- PHẠM HUY HÙNGCÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG KIỂM TOÁNBÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM DO KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP THỰC HIỆN Chuyên ngành: Kế toán, kiểm toán và phân tích Mã số: 9340301 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ HÀ NỘI - 2023 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂNNgười hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. TRẦN MẠNH DŨNG 2. PGS.TS. NGUYỄN THANH HIẾUPhản biện 1:Phản biện 2:Phản biện 3: Luận án được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường Đại học Kinh tế Quốc dân Vào hồi: ngày tháng năm 2023 Có thể tìm hiểu luận án tại:- Thư viện Quốc gia- Thư viện Đại học Kinh tế Quốc dân CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU VỀ NGHIÊN CỨU1.1. Tính cấp thiết của đề tài Kiểm toán độc lập được coi là đóng một vai trò quan trọng trong việcđảm bảo một BCTC có chất lượng. Khi chất lượng kiểm toán được đảm bảo,kiểm toán độc lập sẽ góp phần thiết lập uy tín và sự tin cậy trong các BCTCvà trên thị trường vốn. Do đó, chất lượng kiểm toán được coi là vấn đề đượccông chúng quan tâm và có tầm quan trọng cao đối với các cơ quan quản lývà giám sát trên toàn thế giới (Le Vourch & Morand, 2011; IFAC, 2011a;European Union, 2008). Chất lượng kiểm toán BCTC của các NHTM là mộtkhía cạnh quan trọng trong việc duy trì tính trung thực và độ tin cậy của khuvực ngân hàng (Huy & Hung, 2022). Do tầm quan trọng của các ngân hàngtrong nền kinh tế và những rủi ro hệ thống tiềm ẩn liên quan đến hoạt độngcủa các ngân hàng này, các cuộc kiểm toán có chất lượng cao là điều cầnthiết để đảm bảo BCTC chính xác và minh bạch. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, xuất hiện những câu hỏi đượcđặt ra: liệu vai trò, ý nghĩa của kiểm toán có còn được duy trì để thỏa mãnsự kỳ vọng của đông đảo công chúng hay không? Khi mà thực tế liên tiếpxuất hiện những vụ bê bối tài chính nghiêm trọng xảy ra tại các NHTM trênkhắp thế giới trong khi kết quả kiểm toán độc lập của nhiều vụ việc là “sạch”,điều này đã làm dấy lên nghi ngờ về chất lượng hoạt động kiểm toán BCTCcủa các NHTM hiện nay. Trên thế giới, vụ việc xảy ra với ngân hàng HBOS ở Vương quốc Anhnăm 2008 liên quan đến sự ổn định tài chính và chất lượng kiểm toán đượcthực hiện. Công ty kiểm toán KPMG bị chỉ trích vì đã không nêu lên mối longại về các hoạt động cho vay nhiều rủi ro của HBOS, điều này cuối cùngdẫn đến sự sụp đổ của ngân hàng và sau đó được Tập đoàn Ngân hàngLloyds mua lại. Tiếp sau những bê bối về chất lượng kiểm toán của KPMGđược thực hiện tại HBOS là hàng loạt các bê bối khác về chất lượng kiểmtoán của các công ty kiểm toán độc lập liên quan đến việc đưa ra ý kiếnkhông xác đáng về BCTC, như trường hợp phá sản của ngân hàng BES năm2014 ở Bồ Đào Nha và ngân CBA ở Australia năm 2018. Mặc dù trước đó,các ngân hàng này vẫn nhận được kết quả kiểm toán tốt, không có vấn đềnào đáng kể cần lưu ý. Các hãng kiểm toán độc lập E&Y và KPMG chịutrách nhiệm lần lượt kiểm toán 2 ngân hàng trên đã bị điều tra về chất lượngcủa dịch vụ kiểm toán mà họ cung cấp. Một số chuyên gia cho rằng, Hội 1đồng Báo cáo tài chính Anh - cơ quan quản lý hoạt động kế toán, kiểm toánvà quản trị doanh nghiệp - cũng phải chịu một phần trách nhiệm đối với sựviệc trên. Không chỉ tại Anh và Australia, các vụ bê bối, tình trạng phá sảncủa nhiều công ty lớn trên toàn cầu cũng làm dấy lên mối lo ngại về chấtlượng của hoạt động kiểm toán và tính độc lập của các KTV. Tại Nam Phi,các vụ việc liên quan đến Ngân hàng VBS Mutual và Công ty quản lý dự ánLinkway Trading đã khiến hãng kiểm toán KPMG chịu án kỷ luật (KPMGSouth Africa embroiled in VBS corruption scandal, 2018). Hay vụ bê bốikinh doanh của ngân hàng Wells Fargo ở Hoa Kỳ đã bắt đầu từ năm 2016khi truyền thông đưa tin Wells Fargo đã tạo hơn 2 triệu tài khoản giả đồngthời phải nộp phạt 185 triệu USD. Điều đáng nói ở đây là, thực hiện cuộckiểm toán này là công ty kiểm toán KPMG và chất lượng hoạt động kiểmtoán của KPMG thực hiện cho Wells Fargo đã bị Hội đồng giám sát kế toáncông ty đại chúng yêu cầu xem xét lại (Osemeke & Osemeke, 2017). Hay gần đây nhất vào tháng 3/2023, giới đầu tư chao đảo vì các ngânhàng Hoa Kỳ nối đuôi nhau sụp đổ. Các sự cố xảy ra chỉ trong vỏn vẹn vàingày, đầu tiên là ngân hàng Silvergate Capital, tiếp đến Silicon Valley Bank(SVB) - ngân hàng lớn thứ 17 tại Hoa Kỳ cũng bị các cơ quan quản lý HoaKỳ đóng cửa. Niềm tin của nhà đầu tư bị thiêu rụi sau sự sụp đổ đột ngột vàkinh hoàng, đây là vụ phá sản lớn nhất tại Hoa Kỳ kể từ cuộc khủng hoảngtài chính năm 2008. Ngày 12/3/2023, Signature Bank trở thành ngân hànglớn thứ 3 phá sản tại Hoa Kỳ. Theo sau là sự sụp đổ của First Republic Bankhôm 01/5/2023. Có một mẫu số chung, tất cả các ngân hàng trên đều đượckiểm toán bởi một trong những công ty dịch vụ chuyên nghiệp lớn trên thếgiới, KPMG và đây là doanh nghiệp kiểm toán được cho là thống lĩnh thịtrường kiểm toán ngành ngân hàng ở Hoa Kỳ, điều này đã mang lại cho cácKTV của KPMG sự am hiểu sâu sắc về những rủi ro và cơ hội trong ngànhngân hàng. Vì vậy, về lý thuyết, KTV có thể đưa ra các cảnh báo, chẳng hạnnhư cho các cơ quan quản lý về các rủi ro tiềm ẩn hoặc chưa được xác định,cũng như các sai sót trong công tác kế toán tài chính của các ngân hàng. Tuynhiên, điều này đã không được đưa ra và trước khi công bố báo cáo thườngniên, KTV được yêu cầu đánh giá liệu có nghi ngờ đáng kể nào về khả năngtồn tại của các ngân hàng trong năm tới hay không. Ý kiến kiểm toán đưavào báo cáo sẽ phả ...