Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Nghệ thuật: Nghệ thuật trang trí trên các di vật đồ đồng tiêu biểu tại quần thể di tích cố đô Huế

Luận án nghiên cứu nghệ thuật trang trí trên các di vật đồ đồng tiêu biểu ở Huế, qua đó đưa ra các đánh giá, nhận định trên các cơ sở khoa học về những đặc trưng và giá trị nghệ thuật trang trí trên đồ đồng tại quần thể di tích cố đô Huế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Nghệ thuật: Nghệ thuật trang trí trên các di vật đồ đồng tiêu biểu tại quần thể di tích cố đô Huế BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH VIỆN VĂN HÓA NGHỆ THUẬT QUỐC GIA VIỆT NAM ------------------------------------ Phan Lê Chung NGHỆ THUẬT TRANG TRÍ TRÊN CÁC DI VẬT ĐỒ ĐỒNG TIÊU BIỂU TẠI QUẦN THỂ DI TÍCH CỐ ĐÔ HUẾ Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử mỹ thuật Mã số: 9210101 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGHỆ THUẬT Hà Nội - 2021 Công trình được hoàn thành tại: Viện Văn hoá Nghệ thuật quốc gia Việt Nam Người hướng dẫn khoa học: PGS Vĩnh Phối GS.TS. Trương Quốc Bình Phản biện 1: Phản biện 2: Phản biện 3: Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án họp tại: Viện Văn hoá Nghệ thuật quốc gia Việt Nam Số 32 Hào Nam, Ô Chợ Dừa, Đống Đa, Hà Nội Vào hồi giờ ngày tháng năm Có thể tìm hiểu luận án tại: - Thư viện Quốc gia Việt Nam; - Thư viện Viện Văn hoá Nghệ thuật quốc gia Việt Nam. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Cùng với chiều dài thời gian lịch sử nghệ thuật của dân tộc, thời kỳ các chúa và vua Nguyễn cũng đã có nhiều đóng góp về lĩnh vực văn hoá nghệ thuật. Trong đó, nghệ thuật trang trí trên các di vật đồ đồng được xem là một trong những điểm nhấn khá tiêu biểu cùng với các chất liệu đương thời khác như gỗ, đá, khảm sành sứ, nề đắp nổi. Giá trị nghệ thuật trang trí trên đồ đồng ở Huế càng được khẳng định hơn khi Quần thể di tích Cố đô Huế (QTDTCĐH) vinh dự được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới vào năm 1993 và 4 bộ di vật đồ đồng tiêu biểu ở Huế đã được công nhận là bảo vật quốc gia Việt Nam. Qua đó phần nào cho thấy các giá trị về văn hoá và thẩm mỹ thời kỳ các chúa và vua Nguyễn đã được nhìn nhận và đánh giá rõ nét hơn trong lịch sử nghệ thuật Việt Nam, đây cũng là tiền đề đặt ra của NCS trong việc xác định hướng nghiên cứu luận án của mình. 1.2. Nghệ thuật trang trí trên các di vật đồ đồng tiêu biểu ở Huế trong suốt chiều dài lịch sử 9 đời chúa và 13 triều vua Nguyễn đã đạt được những giá trị cơ bản về ngôn ngữ, bố cục, kiểu thức trang trí… Đây là một chất liệu gắn bó với các giai đoạn văn hóa lịch sử cũng như sự tồn vong của mỗi triều đại, chất liệu này luôn được chọn lựa bởi tính trường tồn với thời gian, đồng thời qua đó còn thể hiện được tính biểu trưng của thời đại, khẳng định uy quyền thời kỳ đầu Nguyễn qua 11 chiếc vạc đồng thời các chúa Nguyễn, sự công phu tỉ mỷ qua từng đường nét, mảng chạm khắc trên những phường môn bằng đồng 2 tại các công trình lăng tẩm và trước điện Thái Hoà hay trên 9 chiếc đỉnh đồng (Cửu Đỉnh) và 9 khẩu súng thần công (Cửu vị thần công) và các công trình tín ngưỡng tôn giáo như Đại Hồng Chung và khánh đồng ở chùa Thiên Mụ, chùa Thiền Tôn... Sự kế thừa kỹ thuật và phong cách đúc đồng của các làng nghề ở Bắc Bộ thế kỷ XVII - XVIII, kỹ thuật đúc và chế tác với các nước phương Tây thông qua các kiểu thức, hoa văn và biểu tượng trang trí. Bên cạnh đó, số lượng di vật đồ đồng thời kỳ này còn lại hiện nay khá phong phú và đa dạng, vì vậy về cơ bản nghệ thuật trang trí trên đồ đồng thời kỳ này là một hướng nghiên cứu có cơ sở, dung lượng đầy đủ để tiến hành thực hiện luận án tiến sĩ nghệ thuật học. 1.3. Đề cập đến các di vật đồ đồng tiêu biểu tại QTDTCĐH, đến nay cũng đã có một số tài liệu của các tác giả trong và ngoài nước đặt vấn đề hoặc bàn luận, song đa phần cũng chỉ mới dừng lại ở việc mô tả thông tin về văn hoá và sử liệu, lĩnh vực về nghệ thuật trang trí vẫn đang là một “khoảng trống” còn bỏ ngỏ, vì vậy hướng đi của luận án mong muốn được làm sáng tỏ hơn dưới góc độ này. 1.4. Bản thân NCS hiện đang sinh sống và làm việc tại thành phố Huế, trong quá trình công tác cũng có nhiều trăn trở đối với hướng nghiên cứu về nghệ thuật trang trí trên các di vật đồ đồng tiêu biểu tại QTDTCĐH đây được xem là một điều kiện thuận lợi trong việc tiếp cận khảo sát, nghiên cứu các di vật tại các khu vực di tích tại Huế. Và trong quá trình nghiên cứu, khảo sát của mình NCS đã lựa chọn các di vật đồ đồng tiêu biểu thời các chúa và vua Nguyễn làm hướng đi cho luận án của mình. 3 Từ những nhận định đó, NCS đã quyết định chọn đề tài Nghệ thuật trang trí trên các di vật đồ đồng tiêu biểu tại Quần thể di tích Cố đô Huế là hướng nghiên cứu để thực hiện luận án tiến sĩ nghệ thuật học của mình. Việc nghiên cứu và đưa ra những tính mới của luận án sẽ khai thác các khoảng trống còn bỏ ngỏ, từ đó tôn vinh những giá trị nghệ thuật của các thế hệ đi trước, góp phần gìn giữ những vẻ đẹp truyền thống mỹ thuật cổ trong dòng chảy nghệ thuật dân tộc. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Luận án nghiên cứu nghệ thuật trang trí trên các di vật đồ đồng tiêu biểu ở Huế, qua đó đưa ra các đánh giá, nhận định trên các cơ sở khoa học về những đặc trưng và giá trị nghệ thuật trang trí trên đồ đồng tại QTDTCĐH. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu, đánh giá tổng quan về tình hình nghiên cứu, những cơ sở lý luận và khái quát sự tác động của các yếu tố văn hoá, lịch sử, nghệ thuật liên quan đến đề tài, kiểu thức và đồ án của nghệ thuật trang trí trên các di vật đồ đồng tiêu biểu tại QTDTCĐH. - Nghiên cứu những đặc trưng của ngôn ngữ trang trí như: bố cục, nhịp điệu, hình mảng, đường nét. Làm rõ mối liên hệ trong quá trình giao thoa và tiếp biến văn hoá trên các di vật đồ đồng tiêu biểu tại Huế trong bình diện chung của nghệ thuật đồ đồng Việt Nam. - Nghiên cứu những giá trị nghệ thuật trang trí trên các di vật đồ đồng tiêu biểu tại QTDTCĐH. - Nghiên cứu mối tương quan của đồ đồng tiêu biểu qua các thời kỳ phát triển. 4 ...