Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Nghệ thuật: Nghệ thuật tranh thờ của người Dao ở tỉnh Yên Bái

Mục đích nghiên cứu của luận án nhằm nghiên cứu một cách đầy đủ và hệ thống về nghệ thuật tranh thờ của người Dao ở tỉnh Yên Bái, để qua đó thấy được thấy được tiến trình lưu truyền các bộ tranh tại địa phương; thấy được cách thức sử dụng ngôn ngữ tạo hình được biểu đạt ở mỗi bức tranh; thấy được những giá trị nghệ thuật, sự tương đồng hay khác biệt, giữa tranh thờ miền núi và các dòng tranh thờ miền xuôi, giữa tranh thờ của các tộc anh em miền núi phía Bắc với tranh thờ của người ở Dao Yên Bái.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Nghệ thuật: Nghệ thuật tranh thờ của người Dao ở tỉnh Yên Bái BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO BỘVĂNHÓA,THỂTHAOVÀDULỊCHVIỆN VĂN HÓA NGHỆ THUẬT QUỐC GIA VIỆT NAM ------------------------- Nguyễn Sinh Phúc NGHỆ THUẬT TRANH THỜ CỦA NGƯỜI DAO Ở TỈNH YÊN BÁI Ngành: Lý luận và lịch sử mỹ thuật Mã số: 9210101 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGHỆ THUẬT Hà Nội -2022 Công trình được hoàn thành tại: VIỆN VĂN HÓA NGHỆ THUẬT QUỐC GIA VIỆT NAM BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCHNgười hướng dẫn khoa học: PGS.TS Ngô Văn DoanhPhản biện 1:Phản biện 2:Phản biện 3: Luận án sẽ được bảo vệ cấp viện trước Hội đồng đánh giá cấp viện Họp tại: Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam Số 32 phố Hào Nam, phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa, Hà Nội Vào hồi giờ ngày tháng năm 20Có thể tìm luận án tại:-Thư viện Quốc gia Việt Nam;- Thư viện viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam. 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Tranh Thờ và tranh Tết là các thể loại của dòng tranh dân gian đãcó từ lâu đời, là giá trị của văn hóa tinh thần, được lưu truyền quanhiều thế hệ. Tranh Thờ gắn bó với đời sống tâm linh của nhân dân,cho thấy hệ tư tưởng, tín ngưỡng, quan niệm về vũ trụ, nhân sinh, gắnliền với hình tượng những vị thần linh, thường được sử dụng để thờcúng. Người Dao ở ở miền núi phía Bắc nói chung và ở Yên Bái nóiriêng còn lưu giữ được những bộ tranh thờ độc đáo và có những giátrị văn hóa nghệ thuật sâu sắc. Về các lĩnh vực lịch sử và văn hóa củangười Dao, đã có nhiều công trình nghiên cứu. Thế nhưng, chưa cócông trình nào đi sâu nghiên cứu một cách hệ thống và đầy đủ dưới gócđộ nghệ thuật học. Đây chính là lý do để nghiên cứu sinh lựa chọn đềtài Nghệ thuật tranh thờ của người Dao ở tỉnh Yên Bái làm đề tài nghiêncứu. Với mong muốn phác dựng một bức tranh tổng thể về tranh thờcủa người Dao tại tỉnh Yên Bái, nhận diện các yếu tố nghệ thuật trongcác bức tranh và đặc biệt là phát hiện, tìm được những nét đặc trưngvề nghệ thuật tạo hình trong diễn đạt biểu hiện, từ đó tìm ra sự tươngđồng khác biệt giữa tranh thờ của người Dao với tranh thờ với tranhthờ trong các dòng tranh dân gianvà tranh thờ tại các địa phương khác,để nghệ thuật tranh thờ của người Dao được lưu giữ bảo tồn và pháttriển. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu một cách đầy đủ và hệ thống về nghệ thuật tranh thờcủa người Dao ở tỉnh Yên Bái, để qua đó thấy được thấy được tiến 2trình lưu truyền các bộ tranh tại địa phương; thấy được cách thức sửdụng ngôn ngữ tạo hình được biểu đạt ở mỗi bức tranh; thấy đượcnhững giá trị nghệ thuật, sự tương đồng hay khác biệt, giữa tranh thờmiền núi và các dòng tranh thờ miền xuôi, giữa tranh thờ của các tộcanh em miền núi phía Bắc với tranh thờ của người ở Dao Yên Bái. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Điều tra tìm hiểu một cách hệ thống về những bộ tranh thờ truyềnthống hiện còn và những bộ tranh thờ mới cùng các “tác giả” củanhững bộ tranh mới này. Tìm hiểu về sự lưu truyền và sáng tác các bộtranh thờ cũ và mới tại địa phương. Tìm hiểu, nhận diện nghệ thuật, làm rõ về đặc trưng nghệ thuậttạo hình trong bộ tranh thờ, từ đó thấy được giá trị lịch sử, văn hóanghệ thuật trong tranh thờ của người Dao ở Yên Bái. Xác định giá trịbiểu đạt các vị thần trong các bộ tranh thờ của người Dao ở Yên Bái. Tìm ra sự tương đồng khác biệt giữa tranh thờ của người Daotrong tương quan với tranh thờ các dân tộc thiểu số khác ở miền núiphía Bắc, cũng như của tranh thờ trong các dòng tranh dân gian tiêubiểu của người Việt, để có những giải pháp cho việc gìn giữ, bảo tồnvà phát triển di sản tranh thờ của người Dao nói chung và người Daoở Yên Bái nói riêng. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Các bộ tranh thờ (cả cũ và mới) trong các hoạt động tín ngưỡngcủa người Dao ở Yên Bái. Nội dung biểu hiện và đặc trưng nghệ thuật trong tạo hình tranhthờ của người Dao ở tỉnh Yên Bái. Từ đó tìm ra sự khác biệt (đặc trưngriêng) của nghệ thuật tranh thờ của người Dao trong tương quan vớitranh thò ở một số dòng tranh dân gian tiêu biểu của người Việt. 3 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian Tất cả các vùng đất và khu vực địa lý trong phạm vi tỉnh Yên Bái,nơi có người Dao sinh sống, bao gồm các huyện:Văn Chấn, Lục Yên,Yên Bình, Văn Yên. Ngoài ra có mở rộng đối sánh một số địa phươngcó tranh thờ của người Dao như Lào Cai, Tuyên Quang… và một sốbảo tàng có lưu giữ và trưng bày tranh thờ của người Dao. - Về thời gian Thời gian đầu TK XX của những bộ tranh thờ truyền thống hiện còn. Thời gian từ năm 199 ...