Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng các rối loạn tâm thần ở những người sử dụng chất dạng amphetamine tại Viện Sức khỏe Tâm thần

Luận án nghiên cứu đầu tiên ở Việt Nam về lâm sàng các rối loạn tâm thần ở những người sử dụng chất kích thích dạng amphetamine Luận án làm sáng tỏ các rối loạn tâm thần nổi bật:trạng thái nhiễm độc cấp, trạng thái loạn thần, trạng thái cai, trạng thái rối loạn hành vi tác phong và cảm xúc ở người sử dụng amphetamine (ATS). Luận án đưa ra nhận xét về kết quả điều trị các rối loạn tâm thần ở những người sử dụng ATS. Những đóng góp mới của luận án, vừa có giá trị về lý thuyết vừa có giá trị về thực tiễn đối với loại ma túy mới-chất kích thích dạng amphetamine.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng các rối loạn tâm thần ở những người sử dụng chất dạng amphetamine tại Viện Sức khỏe Tâm thần1 ĐẶTVẤNĐỀ Từ những thập niên 90, các chất kích thích dạng amphetamin(ATS) đãtrở thànhmộttrongnhữngvấnđề xãhộinóngbỏng.TheoTổ chứcYtếthếgiớinăm2012,có35triệungườisửdụngchấtkíchthíchdạngamphetamin.TạiViệtNam,năm2010,chấtkíchthíchdạngamphetaminđãtrởthànhloạimatúyphổbiếnthứhaisauheroin. Chất kích thích dạng amphetamin, nếu sử dụng với liều nhỏ, khôngthườngxuyênsẽmanglạicảmgiácsảngkhoái,đầysinhlực,tựtin,tăngtậptrungchúý.Nhưngnếusửdụngliềucao,lâudài,sẽgâyra nhữnghậuquả nặngnề về thể chấtvàtâmthầnchongườisử dụng. NghiêncứucủaMcKetinvàCS(2008),nhậnthấy13%cótriệuchứngloạnthần,tỉ lệ loạnthầntrongsố ngườisử dụng ATS ở thờiđiểmnghiêncứucaogấp11lầnsovớidânsốchung. SửdụngATSgâyracácrốiloạntâmthầnvàhànhvi đedọacuộcsốngcủabệnhnhân,giađình và gâyrốiloạntrậttự xãhộinghiêmtrọng. Rốiloạntâmthần khôngchỉ gặp ở nhữngngườinghiện,màcònnhậnthấy ở cả nhữngngườilạmdụng,vàmớisử dụng chấtATS.Dovậy,nghiêncứucácrốiloạntâmthầndosửdụng ATScóýnghĩathựctiễntrongviệc xâydựngthựcthicácchínhsách,luậtpháp,kếhoạchngănngừatìnhtrạngnàyởnhiềuquốcgiatrênthếgiới. TạiViệtNamchođếnnay,chưacôngtrìnhnàonghiêncứucóhệthốngvề lâmsàng vàđiềutrị cácrốiloạntâmthần do sử dụngchấtkíchthíchdạngamphetamin. Do đó,tácgiả chọn “Nghiên cứu đặc điểmlâmsàngcácrốiloạntâmthần ở nhữngngườisử dụngchất Page12dạngamphetaminetạiViệnSứckhỏeTâmthần”làmđềtàinghiêncứucủaluậnán. Mụctiêunghiêncứu: 1)Môtảđặcđiểmlâmsàngcácrốiloạntâmthầndosửdụngchất dạngamphetamineđiềutrịnộitrútạiViệnSứckhoẻTâmthần. 2)Nhậnxétkếtquảđiềutrịởnhữngbệnhnhântrên.2.ÝnghĩathựctiễnvàđónggópcủaluậnánLànghiêncứuđầutiênởViệtNamvề lâmsàngcácrốiloạntâmthầnởnhữngngườisửdụngchấtkíchthíchdạngamphetamineATS.Làmsángtỏ cácrốiloạntâmthầnnổibật:trạngtháinhiễmđộccấp, trạng thái loạn thần, trạng thái cai, trạng thái rối loạn hành vi tác phongvàcảmxúcởngườisửdụngATS.Đưaranhậnxétvề kếtquả điềutrị cácrốiloạntâmthần ở những ngườisửdụngATS. Tấtcảđólànhữngđónggópmớicủaluậnán,vừacógiátrịvề lý thuyếtvừacógiátrị về thựctiễnđốivớiloạimatúymớichấtkíchthíchdạngamphetamine.3.CấutrúccủaluậnánNộidungluậnán124trang,baogồm02phần,04chương,29bảng, 05biểuđồ,06hình:Đặtvấnđề02trang,tổngquan39trang,đốitượngvàphươngphápnghiêncứu15trang,kếtquảnghiêncứu21trang,bànluận44trang,kếtluận02trang,kiếnnghị01trang.Phầntàiliệuthamkhảo:có132trongđó118tàiliệunướcngoài,14tàiliệu trong nước. Phần phụ lục gồm danh sách bệnh nhân, bệnh án nghiêncứu,cáctesttâmlý,vàbacalâmsàngminhhọa. Chương1 TỔNGQUANTÀILIỆU3 1.1.LịchsửnghiêncứuvàphânloạichấtdạngAmphetamin Amphetaminlàchấttổnghợp,chấtgiốnggiaocảm,gâykíchthíchthầnkinhtrung ương…Chế phẩm phổ biếnlà:Dextroamphetamine(Dextrine),Methamphetamin(tinhchấtlàIce,“hàngđá”,“matúyđá”…),Methylphenidate(Ritalin)… Chấtdạngamphetamine(ATS):lànhữngchấtđượctổnghợpcócấutrúchóahọcgầngiốngvớiamphetamine,baogồm:4MethylenDioxy Methamphetamin (MDMA): còn gọi là Adam, hay thuốc lắc(ecstasy);Nethyl34methylendioxyamphetamine(NDEA)còngọilà Eva; 5 Methoxy 3 4 methylen dioxy amphetamine (MDMA); 5 Dimethoxy4methylamphetamine(DOM);. Các chất ATS có tác dụng trên hệ thần kinh dopaminergic,serotonergicvàgâyracácảogiác. 1.2.Dượchọcvàcơchếtácdụng Côngthứchóahọc: tươ ngt ự Amphetamin (C 9H 15N),Methamphetamin(C10H15N) Amphetamin Methamphetamin Côngthứchóahọccủaamphetaminvàmethanphetamin DượcđộnghọcPage34 Amphetaminđượcchuyểnhóa ở gan, bàitiếtchủ yếuquathận.Thời gian bán hủy từ 710 giờ. Amphetamin tan trong mỡ, hấp thu nhanhquaốngtiêuhóavàomáurồiphânbốkhắpcơthể,quahàngrào máunãovàcótácdụngmộtgiờ saukhiuống.Thuốc đượctíchlũytrongmômỡ,tậptrungnhiều ởnão,….đạtnồngđộ đỉnhtronghuyếttươngsau4giờ. Tác dụng dược lý lâm sàng, làm tăng hoạt tính của hệcatecholamine ởmạtđoạnthầnkinhtrướcsynap,đặcbiệtmạnh ởhệdopaminergic. Các chất giống amphetamine làm tăng hoạt tính cảcatecholaminvàserotonin.Serotoninlàchấtdẫntruyềnthầnkinhđóngvaitròchủyếugâyraảogiác,cảmgiácphiêudiêu,huyềnảo.Ngoàira,còncótácdụnglàmxuấthiệncác ảogiác,cóthể gâyrốiloạnđịnh hướngvàcáclệchlạc,méomóvề trigiác,cảmgiácsayđắm,thấynhữngánhhàoquangrựcrỡ.Dovậycònđượcgọilàcácchấtgây ảogiácvàcácchấtmatúythựcsự. 1.3.Biểuhiệnlâmsàng 1.3.1.NhiễmđộccấpATS: Cáctriệuchứngtrênxuấthiệncấpdiễn,cóliênquantrựctiếpsaukhisử dụngATSvàiphútđến3giờ. Bệnhnhâncócảmgiácnhiềunănglượng,hưngphấnquámức.Triệuchứngkhácthườnggặplàloâu,bồnchồn, ảogiác(ảothị, ảothanh …),bệnhnhâncóhànhvicôngkích,gâyhấn,tấncôngngườikhác,ảogiác,rốiloạnýthức,mêsảng,hônmê.Cóbiểuhiện ...