Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học: Biến thể cú pháp của câu đơn tiếng Việt từ bình diện cấu trúc - chức năng

Luận án nghiên cứu về các nội dung: nhận diện và miêu tả về mặt hình thức các biến thể cú pháp của câu tiếng Việt trong sự tương quan với cấu trúc cú pháp của câu, phân tích các giá trị ngữ nghĩa, ngữ dụng của các biến thể cú pháp trong mối quan hệ với ngữ cảnh được sử dụng; từ đó, tìm hiểu vai trò của các nhân tố chức năng ảnh hưởng tới các biến thể cú pháp nhằm giải thích động cơ tạo lập và sử dụng các biến thể cú pháp. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học: Biến thể cú pháp của câu đơn tiếng Việt từ bình diện cấu trúc - chức năng ĐẠIHỌCQUỐCGIAHÀNỘI TRƯỜNGĐẠIHỌCKHOAHỌCXÃHỘIVÀNHÂNVĂN DƯƠNGXUÂNQUANGBIẾNTHỂCÚPHÁPCỦACÂUĐƠNTIẾNGVIỆT TỪBÌNHDIỆNCẤUTRÚC–CHỨCNĂNG Chuyênngành:LýluậnngônngữMãsố:62220101 TÓMTẮTLUẬNÁNTIẾNSĨNGÔNNGỮHỌC HÀNỘI20161 Côngtrìnhđượchoànthànhtại:KhoaNgônngữhọc, TrườngĐạihọcKhoahọcXãhội&Nhânvăn–ĐạihọcQuốcgiaHàNộiNgườihướngdẫnkhoahọc:PGS.TS.NguyễnHồngCổnPhảnbiện:Phảnbiện:Phảnbiện:LuậnánđượcbảovệtrướcHộiđồngcấpĐạihọcQuốcgiachấmluậnántiếnsĩhọptạivàohồi:giờngàythángnămCóthểtìmhiểuluậnántại:ThưviệnQuốcgiaViệtNamTrungtâmThôngtin–Thưviện,ĐạihọcQuốcgiaHàNội2 MỞĐẦU1.Lýdochọnđềtài Biếnthểngônngữnóichung,biếnthểcâunóiriênglàhiệntượngtấtyếu,cóthật tronghoạtđộngngônngữ.Bởiđơnvị hệ thốngngônngữ làhữuhạnmàlạiphảidiễn đạtcáivôhạncủanhucầugiaotiếpconngười.Biếnthểcủacâuphảnánhtínhđanăng,đatrị,đaphongcáchcủađơnvịhệthống–câu.Lâunay,ngônngữhọctậptrunglýgiải cáccơchếnộitạicủacâutừ cácbìnhdiệnkhácnhauvớiýthứcvề sự quychuẩnhóa,màchưachúýđúngmứcđếnnhucầudiễnđạtphongphúvàđadạngcủacâutronglờinóicụ thể (phátngôn).Chúngtôilựachọnđề tàinàynhằmphântíchbiếnthể câuvới địnhhướngdùngcơsởngữliệutiếngViệtgópphầnnghiêncứu“ngônngữhọccủalờinói”vớinhữnghiệntượngcụthểtrongsựđadạngcủahoạtđộngngônngữ.2.Mụcđíchvànộidungnghiêncứu Vớimụcđíchxemxéthiệntượngbiếnthể cúpháp(BTCP)củacâuđơntiếngViệttừ bìnhdiệncấutrúcvàchứcnăng,nộidungnghiêncứuchínhcủaluậnánbao gồm: (1)NhậndiệnvàmiêutảvềmặthìnhthứccácBTCPcủacâutiếngViệttrongsựtươngquanvớicấutrúccúphápcủacâu. (2)Phântíchcácgiátrịngữnghĩa,ngữdụngcủacácBTCPtrongmốiquanhệvới ngữcảnhđượcsửdụng. (3)Từ đó,tìmhiểuvaitròcủacácnhântố chứcnăng ảnhhưởngtớicácBTCPnhằmgiảithíchđộngcơtạolậpvàsửdụngcácBTCP.3.Đốitượngvàphạmvinghiêncứu ĐốitượngnghiêncứucủaluậnánlàBTCPcủacâutiếngViệt. MẫukhảosátcủaluậnánlàBTCPcủacâuđơntiếngViệtvớitư cáchcấutrúccâucơ bảnnhất.Nguyêndosự thuhẹpphạmvinghiêncứunàylàbởicâughépvàcâuphứcđượcchấpnhậnnhưsựmởrộngcấutrúccủacâuđơn.Hơnnữa,nếubaoquátđối tượngnghiêncứutớicả câughépvàcâuphứcthìphạmviquárộng,vấnđề quáphức tạp,màdunglượngcủaluậnánlạikhôngchophép4.PhươngphápnghiêncứuPhươngphápmiêutả làphươngphápnghiêncứungônngữ họcquánxuyếntoànbộnghiêncứu,vớicácthủphápcụthểsau: +Thủ phápphânbố để xemxétsự cómặthayvắngmặtcũngnhư vị tríxuất hiệncủatừngthànhphần;thủphápphântíchthànhtốcấutrúcngữphápvàcấutrúcngữnghĩađểtìmhiểunhữngbiểuhiệncụthểcủatừngBTCP;cùngnhữngthủ phápphân loại,thốngkêđểcócáinhìntoànđiệnvềtoànthểkhốingữliệu;v.v.vớimụcđíchđưaranhữngnhậnxétvềđặcđiểmhìnhthức,đặctrưngbảnchấtcủabiếnthể.3 +Thủ phápphântíchngữ cảnhnhằmmôtả chứcnăng,phạmvixuấthiệncũng nhưđiềukiệnsửdụng,hướngtớikhámphábìnhdiệnchứcnăngcủabiếnthểcâu. +Ngoàira,mộtsố thaotáctrongphântíchcúphápnhư:cảibiến,lược,thế,bổsung,v.v.cũngđượcsửdụngđểtìmhiểucácbiếnthểcủacâu.Phươngpháptư duykhoahọcdiễndịchvàquynạpđượcápdụngtriệtđể trongquá trìnhthựchiệnnghiêncứucũngnhưtrìnhbàykếtquảnghiêncứu.5.Ngữliệucủaluậnán:Tổngsốngữliệuđượcthuthậplà4221đơnvịnhưngluậnánchỉchọnlựakhoảng200đơnvị tiêubiểu,điểnhìnhlàmvídụ minhhọachonhữnglập luận. NgữliệuđượctậphợpchủyếutừcácvănbảnlàtácphẩmvănhọctiếngViệt (truyệnngắn,tiểuthuyết,tùybút,v.v.)quacácgiaiđoạntừđầuthếkỷXXđếnnay,với sựtậptrungquantâmở cácphátngôntronggiaotiếphộithoạibởichúngthểhiệnđầy đủnhất,rõràngnhấtnhữngđặctrưngcủahoạtđộnglờinói.Ngoàiranhữngtruyệncổcódấu ấntrongkhotàngvănhọcdântộcnhư mộtsố truyệnthơ Nômkhuyếtdanh,TruyệnKiều,v.v.cũngđượcchúngtôithuthậpđể bổ sungthêmsự đadạngcho ...