Tóm tắt Luận án tiến sĩ Ngữ văn: Cặp thoại chứa hành động cầu khiến - từ chối trong giao tiếp của người Nam Bộ

Đề tài Cặp thoại chứa hành động cầu khiến - từ chối trong giao tiếp của người Nam Bộ có mục đích: làm sáng tỏ về cách ứng xử trong giao tiếp của người Nam Bộ khi thực hiện hành động cầu khiến - từ chối. Đồng thời qua đề tài này góp phần làm rõ lí thuyết hành động ngôn ngữ - cụ thể là hành động cầu khiến - từ chối phù hợp với phương châm hội thoại và nét riêng của người Nam Bộ khi thực hiện hành động này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Ngữ văn: Cặp thoại chứa hành động cầu khiến - từ chối trong giao tiếp của người Nam Bộ BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO TRƯỜNGĐẠIHỌCVINH NGUYỄNVĂNĐỒNG CẶPTHOẠICHỨAHÀNHĐỘNG CẦUKHIẾNTỪCHỐITRONGGIAOTIẾPCỦANGƯỜINAMBỘ Chuyênngành:NgônngữViệtNam Mãsố:92.22.01.02 TÓMTẮTLUẬNÁNTIẾNSĨNGỮVĂN 2 NGHỆAN2018 MỞĐẦU 1.Lýdochọnđềtài 1.1.Hộithoạilàđốitượngnghiêncứucủamộtsốngànhkhoahọc,trongđócóngữ dụnghọc.Tronghộithoại,sựtươngtácgiữacặpthoạiluôndiễnramột cáchchặtchẽ.Mụcđíchcủamỗicặpthoại,xétchocùnglàhướngtớihiệuquảgiaotiếpcaonhấtmàngườinóimuốnđạtđược.Điềunàyđúngvớicáccặpthoại chứabấtcứhànhđộngngônngữnào. Dùngngônngữtácđộngđếnđốithểvàmuốnđượcđápứngmộtcáchtốiđa lànhucầucủamọicánhânthể hiệntronghoạtđộnggiaotiếp.Dovậy,trongsốcáchànhđộngngônngữ màconngườisử dụng,hànhđộngcầukhiếnxuấthiện kháthườngxuyên,giữ vaitròquantrọng.Trướcmộthànhđộngcầukhiếnđượcngườiđốithoạiđưara,sẽ cónhiềukhả năngđáplại,trongđócóhànhđộngtừchối.Nghĩalà,khôngphảilờicầukhiếnnàocũngđượcngườithamgiacuộcthoạiđáp ứngmộtcáchđầyđủ.Mặtkhác,từ chốicũngcónhiềucáchthứckhácnhau, vớinhữngbiểuhiệnhếtsứcphongphú,tùyvàonhânvật,hoàncảnh,vănhóaứngxử,nộidung,mụcđíchgiaotiếp.Như vậy,tươngtácgiữahànhđộngcầukhiến vàhànhđộngtừchốitronghaicặpthoạiđốiứnglàmộtvấnđềrấtđángđượctìmhiểuthấuđáo. 1.2.TrongViệtngữhọctừtrướcđếnnay,đãcónhiềucôngtrìnhnghiêncứu về câucầukhiến,hànhđộngcầukhiến,hànhđộngtừ chốicũngnhư nhiềuhành độngngônngữkhác.Nhờvậndụnglýthuyếtngữdụnghọcmàcáctácgiả đãcónhữngkiếngiảisâusắcvàthỏađángvề cấutrúc,ngữ nghĩa,cáchthứcsử dụng,biểuhiệnvănhóacủanhânvậtgiaotiếpquaviệcthựchiệncáchànhđộngngôn ngữ ấy.Tuynhiên,phầnlớncáccôngtrìnhnghiêncứuchỉ quantâmxétcáchànhđộngnêutrêntrongsự tồntạiđơnlẻ,biệtlậpcủachúng.Như vậy,thêmmộtlýdođểtathấysựcầnthiếtphảikhảosát,phântíchhànhđộngcầukhiếnơừchối trongthếtươngtácgiữahaicặpthoại. 1.3.Ngữdụnghọcchophéptathấuhiểuhơnvềngônngữtronghànhchức, 3đồngthờiquahànhchức,nhậnranhữngyếutố vănhóa,cách ứngxử củacon ngườikhôngphảiconngườichungchung,màlàconngườithuộcmộtvùngmiềncụthể.Trongthựctế,ngườiViệtởmộtvùngmiềnnàođó,khigiaotiếpvớinhaukhôngphảidùngmộtthứ tiếngViệttoàndânnhư mộtthứ ngônngữ vănhóachung,màsẽnóithứngônngữmangmàusắcđịaphương.Cũnglàhànhđộngcầu khiếntừchối,nhưngngườiởvùngphươngngữnàycócáchthứcthểhiệnkhônghoàntoàngiốngvớivùngphươngngữ khác. Ở đây,tasẽ thấysự tácđộnghai chiềurấtbiệnchứng:cáchthứcgiaotiếpcủaconngườigópphầntạonênbảnsắc vănhóavùngmiền,đồngthời,chínhvănhóavùngmiềnlạichiphốisâusắccách thứcgiaotiếpcủaconngườitrongtừngtrườnghợpcụthể.Chínhđiềunàydẫn đếnhệquả:hànhđộngcầukhiếntừchốicủangườigiaotiếpbaogiờcũngdiễn radướiáplựcvôhìnhcủamộtthiếtchếvănhóa,ngượclại,quacáchcầukhiến từchối,chúngtacũngnhậnthấysựhiểnthịcủanhữngbiểuhiệnvănhóa. 1.4.TrongbứctranhViệtngữ,phươngngữNamBộcómộtvịtríriêng,màusắcriêngkhôngthểlẫnlộn.Màusắcriêngđóthểhiệnquacácyếutốngữâm,hệthốngtừvựng,cúpháp,cáchthứcnóinăng,vănhóaứngxửtronggiaotiếp.Cóthểnói,khảosátbấtcứ khíacạnhnào,tacũngcóthể nhậnranhữngnétđặcthùđó. ĐãtừngcónhiềucôngtrìnhnghiêncứucácbìnhdiệncủaphươngngữNamBộrất cógiátrị,vànhờvậy,bảnsắcvănhóacủaconngườiởđâyngàycàngđượcnhận thứcrõnéthơn.Trongtìnhhình ấy,đặtvấnđề nghiêncứucặpthoạichứahànhđộngcầukhiếntừ chốitronggiaotiếpcủangườiNamBộ,chúngtôikhôngchỉnhằmlàmsángtỏnhữngkhíacạnhcủađốitượngở bìnhdiệnngônngữ học,mà cònmuốntừ đó,nhậndiệnthêmmộtsố nétvănhóa,nhấtlàcáchthứcthể hiện lịchsựtronggiaotiếpcủaconngườiởvùngđấtnày. Xuấtpháttừnhữnglídotrên,chúngtôichọnđề tài: Cặpthoạichứahành độngcầukhiếntừchốitronggiaotiếpcủangườiNamBộđểnghiêncứu. 2.Mụcđíchvànhiệmvụnghiêncứu 2.1.Mụcđíchnghiêncứu Đề tài Cặpthoạichứahànhđộngcầukhiếntừ chốitronggiaotiếp củangườiNamBộcómụcđích:làmsángtỏvềcáchứngxửtronggiaotiếpcủangườiNamBộkhithựchiệnhành ...