Tóm tắt luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Khúc ngâm song thất lục bát - những chặng đường phát triển nghệ thuật

Luận án trình bày quá trình vận động của ngâm khúc trong hai trăm năm và phân tích chặng đường phát triển nghệ thuật từ đó cung cấp cho người học, độc giả một cái nhìn bao quát đầy đủ hơn về quá trình phát triển của thể loại vốn được coi là hay và độc đáo của khúc ngâm song thất lục bát. Để nắm chi tiết nội dung nghiên cứu mời các bạn cùng tham khảo luận án.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Khúc ngâm song thất lục bát - những chặng đường phát triển nghệ thuật Bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o Tr−êng ®¹i häc s− ph¹m hµ néi ----------------------------- & -------------------------- §μo ThÞ Thu Thuû Khóc ng©m song thÊt lôc b¸t –Nh÷ng chÆng ®−êng ph¸t triÓn nghÖ thuËt Chuyªn ngµnh : V¨n häc ViÖt Nam M· sè : 62 22 34 01 Tãm t¾t luËn ¸n tiÕn sÜ ng÷ v¨n Hµ Néi - 2010 C«ng tr×nh ®−îc hoµn thµnh t¹i: Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: PGS. TS NguyÔn §¨ng Na Ph¶n biÖn 1: GS.TS NguyÔn Xu©n KÝnh ViÖn Nghiªn cøu V¨n ho¸ Ph¶n biÖn 2: PGS.TS TrÇn ThÞ B¨ng Thanh ViÖn V¨n häc Ph¶n biÖn 3: PGS.TS TrÇn Nho Th×n Tr−êng §¹i häc KHXH&NV - §HQG Hµ Néi LuËn ¸n sÏ ®−îc b¶o vÖ t¹i Héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Nhµ n−íc häpt¹i Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi. Vµo håi ….. giê ….. ngµy …… th¸ng ….. n¨m …… Cã thÓ t×m ®äc LuËn ¸n t¹i: - Th− viÖn Quèc gia Hµ Néi - Th− viÖn Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi Mét sè c«ng tr×nh cña t¸c gi¶ ®∙ c«ng bè cã liªn quan ®Õn ®Ò tμi luËn ¸n1. §µo ThÞ Thu Thuû (2005), “VÒ thÓ lo¹i ng©m khóc”, Nghiªn cøu V¨n häc, sè 2, tr. 144 -148.2. §µo ThÞ Thu Thuû (2005), “ViÖc sö dông tõ l¸y trong b¶n dÞch Chinh phô ng©m khóc”, Ng÷ häc trÎ 2005 (DiÔn ®µn häc tËp vµ nghiªn cøu), Hµ Néi, tr. 393 - 395.3. §µo ThÞ Thu Thuû (2006), “NghÖ thuËt sö dông tõ l¸y trong Tù t×nh khóc cña Cao B¸ Nh¹”, Ng÷ häc trÎ 2006 (DiÔn ®µn häc tËp vµ nghiªn cøu), Nhµ xuÊt b¶n §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi, tr. 483 - 487.4. §µo ThÞ Thu Thuû (2006), “Vµi suy nghÜ vÒ kh¸i niÖm ng©m khóc”, Nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y Ng÷ v¨n, Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc, Hµ Néi, tr. 101 - 104.5. §µo ThÞ Thu Thuû (2006), “Con ng−êi c¸ nh©n trong Cung o¸n ng©m khóc”, Nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y Ng÷ v¨n, Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc, Hµ Néi, tr. 105 - 112.6. §µo ThÞ Thu Thuû (2007), “Ch÷ Th©n vµ sù thÓ hiÖn con ng−êi trong Tù t×nh khóc”, Th«ng b¸o khoa häc, sè 6, Tr−êng §¹i häc H¶i Phßng, H¶i Phßng, tr. 63 - 67.7. §µo ThÞ Thu Thuû (2008), “NghÖ thuËt sö dông ®iÓn cè biÓu hiÖn t©m tr¹ng trong ng©m khóc thÕ kû XVIII”, T¹p chÝ khoa häc, sè 6, Tr−êng §¹i häc S− ph¹m Hµ Néi, tr 41 - 45. 1 më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi 1.1. Ng©m khóc lµ mét thÓ lo¹i lín, ®éc ®¸o, ®¹t nhiÒu thµnh tùu rùc rìcña v¨n häc ViÖt Nam, trong ®ã cã nhiÒu t¸c phÈm ®¹t ®Õn gi¸ trÞ cæ ®iÓn,mÉu mùc. Nghiªn cøu nh÷ng s¸ng t¸c tr÷ t×nh nµy gióp chóng ta hiÓu thªmvÒ con ng−êi qu¸ khø vµ tµi n¨ng s¸ng t¹o nghÖ thuËt cña cha «ng. 1.2. Tr−íc ®©y, c¸c c«ng tr×nh ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu ng©m khóc tõnh÷ng t¸c phÈm riªng lÎ. GÇn ®©y, ng©m khóc ®−îc nghiªn cøu trªn b×nhdiÖn thÓ lo¹i, nh−ng ch−a nhiÒu nh− ThÓ lo¹i ng©m vµ Cung o¸n ng©mcña NguyÔn Gia ThiÒu, Lôc b¸t vµ song thÊt lôc b¸t, Ng©m khóc - Qu¸tr×nh h×nh thµnh ph¸t triÓn vµ thi ph¸p thÓ lo¹i,… H−íng nghiªn cøu thÓlo¹i gióp c¸c nhµ khoa häc thÊy ®Æc ®iÓm hÖ thèng cña thÓ lo¹i. Nh−ng®Õn nay vÉn ch−a cã c«ng tr×nh nµo nghiªn cøu diÔn biÕn thÓ lo¹i ng©mkhóc tõ gãc ®é nghÖ thuËt. H¬n n÷a, kh¸ nhiÒu nhµ nghiªn cøu cho r»ngng©m khóc t¹m thêi kÕt thóc vµo kho¶ng cuèi thÕ kû XIX. Tuy nhiªn,khi kh¶o s¸t tµi liÖu, chóng t«i thÊy cã mét sè t¸c phÈm ng©m khóc cuèithÕ kû XIX, ®Çu thÕ kû XX nh− Chinh phô d¹ tÜnh ng©m khóc, Chinhphu ng©m khóc, Hµn sÜ th¸n, Hµn nho th¸n, ViÖt TiÕn ng©m khóc,… Chonªn, nghiªn cøu nghÖ thuËt thÓ lo¹i ng©m khóc tõ ®Çu thÕ kû XVIII ®Õnnöa ®Çu thÕ kû XX sÏ dùng l¹i diÖn m¹o thÓ lo¹i víi ®Æc tr−ng nghÖ thuËttrong tõng giai ®o¹n, gãp tiÕng nãi nhá vµo viÖc nghiªn cøu v¨n häctrung ®¹i n−íc nhµ. 1.3. Ng©m khóc hiÖn ®−îc gi¶ng d¹y trong ch−¬ng tr×nh phæ th«ng,cao ®¼ng vµ ®¹i häc. Bëi vËy, nghiªn cøu qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nghÖ thuËtng©m khóc gãp phÇn phôc vô viÖc gi¶ng d¹y thÓ lo¹i vµ t¸c phÈm. 2. LÞch sö vÊn ®Ò 2.1. LÞch sö s−u tÇm, giíi thiÖu v¨n b¶n Qu¸ tr×nh phiªn ©m, xuÊt b¶n cña ng©m khóc cã ba giai ®o¹n. Tõ ®ÇuthÕ kû XX ®Õn n¨m 1954 lµ thêi kú në ré cña viÖc s−u tÇm, hiÖu ®Ýnh, chóthÝch, t¸i b¶n khóc ng©m song thÊt lôc b¸t nh− Chinh phô ng©m, Cung o¸nng©m khóc, Thu d¹ l÷ hoµi ng©m, Tù t×nh khóc, BÇn n÷ th¸n,... Trªn v¨n®µn, xuÊt hiÖn khóc ng©m viÕt b»ng ch÷ quèc ng÷. Mét sè t¸c phÈm cã néidung gièng khóc ng©m nh−ng thÓ th¬ thay ®æi Ýt nhiÒu nh− Qu¸ xu©n khuªn÷ th¸n, ThiÕu n÷ hoµi xu©n,… Ng©m khóc ®· ®−îc c¸c häc gi¶ trong,ngoµi n−íc dÞch, giíi thiÖu víi n−íc ngoµi. Tõ n¨m 1955 ®Õn 1974, mét 2sè khóc ng©m song thÊt lôc b¸t −u tó ®−îc t¸i b¶n. Tõ 1975 ®Õn nay,ng©m khóc liªn tiÕp ®−îc t¸i b¶n hoÆc xuÊt b¶n d−íi c¸c h×nh thøc ®¬n lÎhoÆc tuyÓn tËp. C¸c c«ng tr×nh tuyÓn tËp cã gi¸ trÞ khoa häc nh− Nh÷ngkhóc ng©m chän läc, tËp 1, tËp 2; Tæng tËp v¨n häc, tËp 13; Tinh tuyÓnv¨n häc ViÖt Nam, tËp 5, quyÓn 1... Cïng víi viÖc s−u tÇm, giíi nghiªncøu ®· cè g¾ng chó gi¶i, hiÖu ®Ýnh ®Ó c¸c v¨n b¶n cã chÊt l−îng tèt h¬n.Nh÷ng khóc ng©m xuÊt b¶n ®Çu thÕ kû XX nh− Qu¶ phô ng©m cñaNguyÔn V¨n Khiªm, H¹ d¹ l÷ hoµi, Lý ThÞ väng phu ng©m... kh«ng ®−îct¸i b¶n l¹i. 2.2. LÞch sö nghiªn cøu ng©m khóc 2.2.1. Giai ®o¹n 1 (tõ nöa cuèi thÕ kû XVIII ®Õn hÕt thÕ kû XIX) C¸c häc gi¶ chñ yÕu th−ëng ngo¹n s¸ch, t×m vÎ ®Ñp cña t¸c phÈm,nh÷ng c©u hay, tõ ®¾t... Ngay tõ thêi kú nµy, Chinh phô ng©m, Cung o¸nng©m khóc ®· ®−îc giíi v¨n ch−¬ng ®−¬ng thêi nh− Ng« Th× SÜ, Phan HuyÝch, Cao B¸ Qu¸t hÕt lêi ca ngîi. 2.2.2. Giai ®o¹n 2 (tõ ®Çu thÕ kû XX ®Õn n¨m 1954) Phong trµo nghiªn cøu khóc ng©m në ré. Nh×n chung, c¸c nhµ nghiªncøu, phª b×nh tËp trung ph©n tÝch tõng ng©m khóc riªng lÎ ë gãc ®é: hoÆct×m hiÓu t¸c gi¶ nh− Vò Ho¹t, Ng« V¨n TriÖn, ThuÇn ...