Tóm tắt Luận án tiến sĩ Ngữ văn: Ngôn ngữ trần thuật trong hồi ký Tô Hoài

Mục tiêu của luận án là qua khảo sát ngôn ngữ cụ thể (từ ngữ, câu) được Tô Hoài sử dụng trong ngôn ngữ trần thuật hồi ký, chúng tôi chỉ ra được các đặc điểm về mặt sử dụng ngôn ngữ trên phương diện từ, câu của nhà văn. Các kết quả nghiên cứu ngôn ngữ trần thuật qua các tác phẩm hồi ký của Tô Hoài góp phần làm rõ hơn đặc điểm ngôn ngữ thể loại hồi ký.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Ngữ văn: Ngôn ngữ trần thuật trong hồi ký Tô Hoài BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO TRƯỜNGĐẠIHỌCVINH NGUYỄNTHỊĐÀONGÔNNGỮTRẦNTHUẬTTRONGHỒIKÝTÔHOÀI Chuyênngành:NgônngữViệtNam Mãsố:9220102TÓMTẮTLUẬNÁNTIẾNSĨNGỮVĂN 2 NGHỆAN2018 MỞĐẦU 1.Lýdochọnđềtài 1.1.Trongsố cáctêntuổihàngđầucủavănxuôihiệnđạiViệtNam,TôHoàilànhàvăncósứcsángtạodồidào,bềnbỉvàđadạngvàobậcnhất.TôHoài đónggópchonềnvănhọchiệnđạiViệtNambằngmộtkhốilượngtácphẩmđồsộ,đếnnayôngđãchointrên200cuốn.SángtáccủaTôHoàilạiđadạngvềđềtàivàthểloại,ởđềtàivàthểloạinào,ôngcũngtạođượcnhữngdấuấnriêngrõ nét.Chonên,nghiêncứutácphẩmcủaTôHoài,dù ở đề tài,thể loạinàocũnglàsựcầnthiếtđốivớisángtáccủaôngnóiriêngđốivớivănhọcViệtNamhiệnđại nóichung. 1.2.Hồikýlàthểvănsởtrường,đặcsắcnhấtcủaTôHoài,inđậmdấuấn cảmquanconngườicủanhàvăn.ĐốivớiTôHoài,hồikýlàthểloạichiếmvịtrí quantrọngtrongsángtáccủaông.ĐọccáchồikýcủaTôHoài,tamớithấyhết cảmquannghệthuậtvàcôngphuchữnghĩacủaông.TôHoàiquanniệmsángtạo vănchươnglàthứlaođộngnghiêmtúc,đòihỏimộttinhthầntráchnhiệmcao.Cóđượcquanniệmđó,bởivì,ôngsốngrấtkĩlưỡngvớiđờisốngquanhmình,từchuyệnriêngtư đếnchuyệnbạnbè,chuyệnlàmnghề đếnnhữngcôngviệccáchmạng,chuyệngìcũngđưavàohồikíđể trở thànhvănchương.Ôngcũnghếtsức kĩlưỡngtronglựachọnvàsửdụngngôntừđểđụngđâucũngravăn,mộtthứvăncủamộtbậcthầytiếngViệt.Chonên,nghiêncứuvănchươngcủaTôHoàithìhồi kýcủaôngcólẽđólàmộtđốitượngcầnđượcquantâmhàngđầu. 1.3.Đốivớithể loạihồiký,trầnthuậtlàphươngthứcđặctrưng.Vìvậy, nghiêncứuvềhồikýcủaTôHoài,khôngthểkhôngtìmhiểunghệthuậtngônngữcủaông,đặcbiệtlàngônngữtrầnthuật.Sựtìmtòi,sángtạotrongnghệthuậthồi kýcủaTôHoàichủyếuthuộclĩnhvựcngôntừ.Mạchvăn,cáchdùngchữcủaôngcómộtlốiđiriêng,tạonênmộttiếngnói,mộtcáchnhìn,mộtcátínhđộcđáo.Trongkhảnăngvậndụngngônngữấythìlờivăntrầnthuậtgiữvaitròchủđạo. Từ nhữnglídotrên,chúngtôichọnđisâutìmhiểu Ngônngữ trầnthuật tronghồikýTôHoài nhằmlàmnổirõsự đadạng,tínhphứcđiệucủangôntừ 3trầnthuật,yếutố gópphầnkhôngnhỏ chosự thànhcôngcủathể loạihồikývàsựnghiệpvănchươngcủaông. 2.Mụcđíchvànhiệmvụnghiêncứu 2.1.Mụcđíchnghiêncứu ThựchiệnđềtàiNgônngữtrầnthuậttronghồikýTôHoàichúngtôihướng đếnnhữngmụcđíchsau: Quakhảosátngônngữ cụ thể (từ ngữ,câu)đượcTôHoàisử dụngtrongngônngữ trầnthuậthồiký,chúngtôichỉ ra đượccácđặcđiểmvề mặtsử dụngngônngữtrênphươngdiệntừ,câucủanhàvăn. Cáckếtquảnghiêncứungônngữtrầnthuậtquacáctácphẩmhồikýcủa TôHoàigópphầnlàmrõhơnđặcđiểmngônngữthểloạihồiký. GópphầnchothấynhữngđónggópcủaTôHoàiđốivớisự pháttriểntừvựngtiếngViệtthếkỷXX. 2.2.Nhiệmvụnghiêncứu Luậnánhướngđếnthựchiệnnhữngnhiệmvụsau: Tổngquantìnhhìnhnghiêncứuvề kýnóichungvàhồikýnóiriêng.Xác địnhcơsởlýthuyếtđềtài,ngônngữthểloạivàkháiniệmliênquanđếnđềtài. Khảosát,thốngkê,phânloại,miêutảmộtsốlớptừ,mộtsốtrườngnghĩađặcsắctronglờivăntrầnthuậttrongcáctácphẩmhồikýTôHoàithể hiệnsựchọnlựacủatácgiảvàvaitrò,hiệuquảcủachúng. Khảosát,miêutả câutrênphươngdiệncấutạo,chứcnăngcũngnhư 3.Đốitượngvàphạmvinghiêncứu 3.Đốitượngvàphạmvinghiêncứu 3.1.Đốitượngnghiêncứu NgônngữtronglờitrầnthuậthồikýTôHoài(từ,câuvàcácbiệnpháptutừcúphápnổibật). 3.2.Phạmvikhảosátvànghiêncứu Phạmvingữliệukhảosát:CáctácphẩmhồikýcủaTôHoàibaogồm: Cỏdại (1944); Tự truyện (1978); Nhữnggươngmặt(1988); Cátbụichânai (1992);Chiềuchiều(1999). Phạmvinghiêncứu:Luậnánchỉ giớihạn ở việckhảosáttừ ngữ vàcâutrongngônngữtrầnthuậthồikýTôHoài. 4.Phươngpháp,thủphápnghiêncứu Thựchiệnđề tàinày,chúngtôichủ yếusử dụngcácphươngphápvàthủphápnghiêncứusau: 4.1.Phươngphápphântíchdiễnngôn 4 Phươngphápphântíchdiễnngônlàphươngphápchủđạođểphântíchngônngữ trầnthuậttronghồikýTôHoàigồmcáchsử dụngtừ ngữ,trườngnghĩa,câu vàbiệnpháptutừcúpháp. 4.2.Phươngphápmiêutả Dựavàosố lượngcácloạitừ vàcâutrongngônngữ trầnthuậtcủahồikỹTôHoàiđượcthốngkê,phânloại,luậnánđisâuvàomiêutả đặcđiểmvề ngữnghĩa,cácnhântố chiphốiđếnsự hànhchứccủangônngữ trầnthuật.Cácnhậnđịnh,đánhgiáđượcluậnánrútrađềudựatrênsự miêutả,phântíchsố liệucụthể.Tầnsố lặplạicaohaythấpcủasốliệuthốngkêlàcơ sở quantrọngphảnánhtínhquyluậtcủađốitượng,giúpchúngtôichỉ ravàlýgiảinhữngđặcđiểmngônngữtrầnthuậttronghồikýcủaông. 4.3.Thủphápthốngkêphânloại Luậnánthốngkêcáclớptừngữvềcấutạovàmộtsốlớptừngữvềphong cách,cáctrườngnghĩanổibật,câuvàcácbiệnpháptutừcúpháptrongngônngữtrầnthuậtở5tácphẩmhồikýcủaTôHoài.Từnguồntưliệunày,chúngtôitiếnhànhphânloạicáclớptừ ngữ,trườngnghĩa,câuvàbiệnpháptutừ cúphápdựa vàonhữngtiêuchícụthể. 4.4.Thủphápsosánh Luậnánsos ...