Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Vấn đề chủ nghĩa hiện thực trong khoa nghiên cứu văn học ở Việt Nam từ 1975 đến nay

Luận án "Vấn đề chủ nghĩa hiện thực trong khoa nghiên cứu văn học ở Việt Nam từ 1975 đến nay" có nội dung trình bày: khái niệm, lịch sử và đặc điểm chủ nghĩa hiện thực; tiếp thu và vận dụng lý luận về chủ nghĩa hiện thực; đổi mới nghiên cứu về chủ nghĩa hiện thực. Để biết rõ hơn về nội dung chi tiết, mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Vấn đề chủ nghĩa hiện thực trong khoa nghiên cứu văn học ở Việt Nam từ 1975 đến nayĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINHTRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN----------NGUYỄN THỊ HỒNG HẠNHVẤN ĐỀ CHỦ NGHĨA HIỆN THỰCTRONG KHOA NGHIÊN CỨU VĂN HỌCỞ VIỆT NAM TỪ 1975 ĐẾN NAYChuyên ngành: Lý luận văn họcMã số: 62 22 32 01TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂNThành phố Hồ Chí Minh - năm 2015Công trình được hoàn thành tại:Người hướng dẫn khoa học:Phản biện 1:Phản biện 2:Phản biện 3:Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trườngtại…………………………………………………………………….Vào hồi……..giờ ……. ngày ……tháng …. năm…..Có thể tìm luận án tại:1MỞ ĐẦU1. Lí do chọn đề tài1.1. Chủ nghĩa hiện thực (CNHT) là một vấn đề liên quan đến mối quanhệ bản chất giữa văn học và hiện thực, là một trong hai kiểu tư duy nghệ thuậtcủa con người để làm nên những sáng tác văn học từ xưa nay - kiểu sáng táctái hiện, và là một trào lưu, một phương pháp sáng tác quan trọng của tiếntrình văn học thế giới. Vì vậy, nghiên cứu chủ nghĩa hiện thực sẽ không baogiờ là một công việc lỗi thời và vô bổ.1.2. CNHT đã trở thành tâm điểm chú ý của rất nhiều nhà nghiên cứusuốt hơn hai thế kỷ nay, song, thành quả nghiên cứu về chủ nghĩa hiện thựctuy phong phú nhưng vẫn đòi hỏi tiếp tục được bổ sung, hoàn thiện.1.3. Việc khảo sát và đánh giá công tác nghiên cứu vấn đề chủ nghĩahiện thực ở Việt Nam từ 1975 đến nay chưa được thực hiện một cách hệ thốngvà toàn diện nên luận án này ra đời nhằm đáp ứng yêu cầu đó.2. Lịch sử vấn đềNhững nghiên cứu về chủ nghĩa hiện thực bao gồm hai loại chính:2.1. Những nghiên cứu về chủ nghĩa hiện thực: bao gồm những giáotrình và những công trình nghiên cứu lý luận văn học, lịch sử văn học, phêbình văn học về văn học hiện thực của các nhà nghiên cứu Việt Nam cũngnhư của các nhà nghiên cứu nước ngoài được biên dịch và đã đi vào đời sốngsinh hoạt học thuật của Việt Nam. Loại này được nhắc đến trong nội dungluận án.2.2. Những nghiên cứu nhằm tìm hiểu, phân tích, đánh giá về việcnghiên cứu chủ nghĩa hiện thực từ 1975 đến nay ở Việt Nam: loại này lànhững tư liệu quan trọng có tính chất cơ sở để nghiên cứu vấn đề. Chúng tôitạm sắp xếp theo chủ đề và theo trình tự thời gian như sau:2- Những nghiên cứu có tính chất nêu vấn đề, nhằm đổi mới nhận thức vềmối quan hệ giữa văn học và hiện thực, phản ánh và sáng tạo, giữa yếu tố chủquan và khách quan trong sáng tạo và tiếp nhận văn học: Viết về chiến tranh(Văn nghệ quân đội, 11/1978) và Hãy đọc lời ai điếu cho một giai đoạn vănnghệ minh họa (Văn nghệ, 49/1987) của Nguyễn Minh Châu, Về một đặcđiểm của văn học nghệ thuật nước ta trong giai đoạn vừa qua (Văn nghệ, 23/1979) của Hoàng Ngọc Hiến: Văn nghệ và chính trị (Văn nghệ, 1987), Vấn đềvăn học phản ánh hiện thực (Văn nghệ,1988) của Lê Ngọc Trà, … Những ýkiến này đã gây nên những cuộc tranh luận văn học và kích thích sự ra đời củamột số công trình nghiên cứu như: đề tài nghiên cứu cấp bộ Về một số vấn đềlý luận văn nghệ cơ bản đang được tranh luận qua công cuộc đổi mới (1987 –1992), do Lê Bá Hán làm chủ nhiệm, trong đó có phần Về vấn đề văn họcphản ánh hiện thực, do Trần Đình Sử và Lê Hồng Vân phụ trách; Sống vớivăn học cùng thời (Thanh niên, 1995) của Lại Nguyên Ân, Những tín hiệumới (Hội Nhà văn, 1994) của Huỳnh Như Phương, …- Những nghiên cứu khai thác các vấn đề văn nghệ trong quá trình đổimới, trên tinh thần chủ yếu là khẳng định tính đúng đắn trong đường lối vănnghệ của Đảng, những thành tựu của văn nghệ cách mạng cũng như mối liênhệ giữa văn nghệ và đời sống, trách nhiệm xã hội và nhiệt tình đóng góp củanhà văn cho sự nghiệp chung nhằm đổi mới văn nghệ nước nhà: Mấy vấn đềlý luận văn nghệ trong sự nghiệp đổi mới (Sự thật, 1991) và Những vấn đề lýluận và lịch sử văn học (Khoa học xã hội, HN. 2001) của Hà Minh Đức và doông chủ biên, Việt Nam nửa thế kỷ văn học (1945 – 1995) (Hội Nhà văn,1997) do Hữu Thỉnh chủ biên, Văn học và hiện thực (Khoa học xã hội, 1990),Văn học trên hành trình thế kỉ XX (Đại học Quốc gia Hà Nội, 1997) và Vănhọc Việt Nam hiện đại – lịch sử và lý luận của (Khoa học xã hội, 2003) củaPhong Lê hoặc do ông chủ biên, …3- Những nghiên cứu tổng kết, đánh giá chặng đường nghiên cứu lý luậnphê bình đã qua với ý thức phê bình những cái lạc hậu, lỗi thời, đồng thời, cổvũ cái mới, cái tiến bộ: công trình Lý luận và phê bình văn học – Những vấnđề và quan niệm hiện đại (Hội Nhà văn, 1996), những bài viết như Đổi mới lýluận tức là hiện đại hóa lý luận (Văn nghệ, 2/1994), Phương diện chủ quancủa phản ánh và đặc trưng của văn nghệ (Cộng sản, 1995), Văn học và hiệnthực trong tầm nhìn hiện đại, tham luận hội thảo Văn học phản ánh hiện thựcđất nước hôm nay (2010), Phản ánh tức là kiến tạo (Kiêm bàn phản ánh luậntrong tầm nhìn hiện đại) (2012),…, của Trần Đình Sử; Vì một nền lý luận phêbình văn học chất lượng cao (Khoa học xã hội, Hà Nội, 2005) của NguyễnVăn Dân, … Những ng ...