Tóm tắt Luận án tiến sĩ Nông nghiệp: Nghiên cứu biện pháp tưới nước mặn kết hợp bón đạm và hỗ trợ dinh dưỡng để cải thiện sinh trưởng cây lúa trên đất nhiễm mặn

Mục đích nghiên cứu của luận án nhằm xác định giai đoạn cây lúa mẫn cảm nhất khi bị nhiễm mặn; Khảo sát ảnh hưởng của dinh dưỡng bổ sung cải thiện sinh trưởng cây lúa khi tưới mặn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Nông nghiệp: Nghiên cứu biện pháp tưới nước mặn kết hợp bón đạm và hỗ trợ dinh dưỡng để cải thiện sinh trưởng cây lúa trên đất nhiễm mặn BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Chuyên ngành: Khoa học Cây trồng Mã số: 62620110 NGUYỄN VĂN BONGHIÊN CỨU BIỆN PHÁP TƯỚI NƯỚC MẶNKẾT HỢP BÓN ĐẠM VÀ HỖ TRỢ DINH DƯỠNG ĐỂ CẢI THIỆN SINH TRƯỞNG CÂY LÚA TRÊN ĐẤT NHIỄM MẶN Cần Thơ - 2018CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠNgười hướng dẫn khoa học: PGS.TS LÊ VĂN BÉLuận án được bảo vệ trước hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấptrườngHọp tại:……………………………………, Trường Đại học CầnThơVào lúc ….. giờ ….. ngày ….. tháng ….. năm …..Phản biện 1:Phản biện 2:Phản biện 3: Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện:1. Trung tâm Học liệu, Trường Đại học Cần Thơ2. Thư viện Quốc gia Việt Nam DANH MỤC LIỆT KÊ CÁC BÀI BÁO Đà CÔNG BỐCác bài báo đăng trên tạp chí:1. Nguyễn Văn Bo, Cao Nguyễn Nguyên Khanh, Lê Văn Bé, Nguyễn Quốc Khương và Ngô Ngọc Hưng (2014), Ảnh hưởng của KNO3, brassinosteroid và CaO lên sinh trưởng của cây lúa dưới điều kiện tưới mặn, Tạp chí khoa học Trường Đại học Cần Thơ. Nhà xuất bản Đại học Cần Thơ. Số chuyên đề: Nông nghiệp, tập 3/2014, trang 15 - 22.2. Nguyễn Văn Bo, Kiều Tấn Nhựt, Lê Văn Bé và Ngô Ngọc Hưng (2016), Ảnh hưởng của các giai đoạn tưới mặn đến sinh trưởng và năng suất của 4 giống lúa trong điều kiện nhà lưới, Tạp chí khoa học Trường Đại học Cần Thơ. Nhà xuất bản Đại học Cần Thơ. Số chuyên đề: Nông nghiệp, tập 4/2016, trang 54 - 60. CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU 1.1 Tính cấp thiết của đề tài Xâm nhập mặn diễn biến ngày càng phức tạp tại các tỉnh ven biển Đồngbằng sông Cửu Long bao gồm: Trà Vinh, Kiên Giang, Hậu Giang, SócTrăng, Bạc Liêu, Cà Mau,... Từ năm 2013 - 2017, độ mặn trên các cửa sôngcó xu hướng gia tăng và xâm nhập ngày càng sâu vào nội đồng. Cụ thể, năm2013-2016 có độ mặn trung bình dao động từ 14,4 - 20,5‰ trên các cửasông, năm 2017 có độ mặn 16,2‰ (Trung tâm Khí tương Thủy văn Trungương, 2016). Diện tích lúa bị thiệt hại do xâm nhập mặn cũng tăng lên qua các năm.Vụ Mùa và Thu Đông năm 2015, có 90.000 ha lúa bị ảnh hưởng đến năngsuất, trong đó thiệt hại nặng khoảng 50.000 ha (Kiên Giang 34.000 ha, SócTrăng 6.300 ha, Bạc Liêu 5.800 ha,…). Vụ Đông Xuân 2015 - 2016, có139.000 ha lúa bị ảnh hưởng nặng đến năng suất (Ban chỉ đạo Trung ươngvề Phòng chống thiên tai, 2016). Các tỉnh ven biển có diện tích lúa vụ Hè Thu thường phụ thuộc nước trờivào đầu vụ. Gieo sạ vào khoảng cuối tháng 4 đến đầu tháng 5 dương lịch làthời điểm lượng mưa còn thấp. Cây lúa thường thiếu nước vào giai đoạn mạvà đẻ nhánh. Để cứu lúa, nông dân phải sử dụng nước lợ trong các kênh đểtưới. Có những năm độ mặn trong nước kênh không cao (< 2‰) thì ít ảnhhưởng đến sinh trưởng và phát triển cây lúa. Ngược lại, năm 2016 do xâmnhập mặn nặng và sâu nên độ mặn trong nước kênh cao thì cây lúa bị chết. Theo Tanwar (2003), cây lúa có khả năng chịu được độ mặn với EC bằng3,0 mS/cm trong đất và 2,0 mS/cm của nước tưới. Hơn nữa, cây lúa có khảnăng chịu mặn phụ thuộc vào giai đoạn sinh trưởng. Giai đoạn mạ, đẻ nhánhvà tượng khối sơ khởi thì rất mẫn cảm (Lauchli and Grattan, 2007). Ngược lại,giai đoạn trổ bông và chín thì cây lúa ít mẫn cảm hơn (Khan et al., 1997). Một số nghiên cứu chứng tỏ sử dụng các chất như: CaO, KNO3,brassinolide, n-triacontanol,… giúp tăng cường tính chịu mặn, cải thiện tốtsinh trưởng cây lúa trong điều kiện bất lợi. Bón vôi có chứa lượng Ca2+ caogiúp cải thiện hàm lượng Na+ trao đổi trên đất nhiễm mặn, vì Ca2+ có thểthay thế Na+ trao đổi trên phức hệ hấp thu (Makoi and Verplancke, 2010).Mặt khác, cung cấp Ca2+ giúp giảm nhẹ ảnh hưởng bất lợi của Na+ trên câytrồng (Aslam et al., 2000). Theo Herman Lips et al. (1990), sử dụng KNO3 nồng độ 600 ppm đãngăn cản sự tích lũy Cl- trong thân. Cây lúa được cung cấp KNO3 tích lũy Cl-ít hơn so với cây không xử lý KNO3 trong điều kiện mặn cao. Sự hiện diệncủa KNO3 ngăn cản hiệu quả sự hấp thu Na+ vào trong cây. Bên cạnh KNO3 1thì brassinolide cũng có vai trò quan trọng đối với khả năng chịu mặn.Anuradha and Rao (2003), cho rằng brassinolide loại bỏ ảnh hưởng của mặnlên các sắc tố và kích thích sinh trưởng, thúc đẩy tích lũy proline trong cây(Tania Das and Shukla, 2011). Ngoài ra, phun n-Triacontanol lúc tượng khốisơ khởi cải thiện hiệu quả chiều cao cây, nồng độ đạm (N) trong lá cờ ở giaiđoạn trổ và vào chắc dẫn đến tăng năng suất hạt (Pandey et al., 2001). Sửdụng n-triacontanol ở các liều lượng khác nhau đều làm tăng chiều dài bông,số hạt chắc trên bông và năng suất hạt (Pal et al., 2009). Đất nhiễm mặn ức chế sự phát triển của cây lúa do Na+ và Cl- cao làmgiảm sự hấp thu NO3- (Greenway and Munns, 1980). Do đó, bón đạm N vớiliều lượng hợp lý có ý nghĩa quan trọng đối với cây lúa ở điều kiện mặn.Theo Awan et al. (2003), năng suất của giống lúa PB-95 đạt tối đa khi sửdụng 120 kg N/ha trên đất mặn có ECe 4,72 mS/cm, sử dụng phân N liềulượng 137,5 kg/ha đạt được năng suất tối đa trên đất mặn có ECe 11,4mS/cm (Mehdi et al., 2008). Để giúp cho cây lúa giảm thiệt hại do tưới nướcmặn, đề tài “Nghiên cứu biện pháp tưới nước mặn kết hợp bón đạm vàhỗ trợ dinh dưỡng để cải thiện sinh trưởng cây lúa trên đất nhiễm mặn”được thực hiện. 1.2 Mục tiêu của luận án (i) Xác định giai đoạn cây lúa mẫn cảm nhất khi bị nhiễm mặn; (ii) Khảo sát ảnh hưởng của dinh dưỡng bổ sung cải thiện sinh trưởng câylúa khi tưới mặn. 1.3 Những đóng góp mới của luận án Tưới nước nhiễm mặn cho cây lúa trong thực tế sản xuất lúa hiện nay làviệc làm bắt buộc nhưng không mong muốn. Giai đoạn 10-20 NSKS là giai đoạn cây lúa mẫn cảm với mặn nhiều nhất.Đây là giai đoạn lúa đẻ nh ...