Tóm tắt Luận án tiến sĩ Nông nghiệp: Nghiên cứu gây tạo các dòng bố mẹ thơm ứng dụng cho chọn tạo giống lúa lai hai dòng chất lượng cao

Mục đích nghiên cứu của luận án nhằm nghiên cứu, lai tạo và sử dụng các dòng TGMS để tạo giống lúa lai hai dòng có thời gian sinh trưởng ngắn, năng suất cao, chất lượng tốt, đặc biệt là mùi thơm phục vụ cho sản xuất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Nông nghiệp: Nghiên cứu gây tạo các dòng bố mẹ thơm ứng dụng cho chọn tạo giống lúa lai hai dòng chất lượng caoH C VI N NÔNG NGHI P VI T NAM NGUY NăVĔNăM I NGHIÊN CỨU GÂY TẠO CÁC DÒNG BỐ MẸ THƠMỨNG DỤNG CHO CHỌN TẠO GIỐNG LÚA LAI HAI DÒNG CHẤT LƯỢNG CAOCHUYÊN NGÀNH: DI TRUY N VÀ CH N GI NG CÂY TR NGMà S : 62.62.01.11 TÓM T T LU N ÁN TI NăSƾăă HÀ N I - 2017Công trình hoàn thành t i: H C VI N NÔNG NGHI P VI T NAMNg iăh ng d n: PGS.TS. Nguy n Th TrâmPh n bi n 1: GS.TS. Phan H u Tôn H c vi n Nông nghi p Vi t NamPh n bi n 2: GS.TS. Hoàng Tuy t Minh H i Gi ng cây tr ng Vi t NamPh n bi n 3: PGS.ăTS.ăLêăVƿnhăTh o Trung tâm Nghiên c u ng d ng Khoa h c Nông nghi păvƠăMôiătr ngLu n án s đ c b o v tr c H iăđ ngăđánhăgiáălu n án c p H c vi n h p t i: H c vi n Nông nghi p Vi t Nam Vào h i gi , ngày tháng nĕmă2017ăCó th tìm hi u lu n án t iăth ăvi n: - Th ăvi n Qu c gia Vi t Nam - Th ăvi n H c vi n Nông nghi p Vi t Nam PH N 1. M Đ U1.1.ăĐ T V NăĐ Việt Nam, s n xu t lúa lai thương phẩm tăng nhanh chóng kể c về diện tích vànăng su t. Năm 2014, diện tích lúa lai đạt 650.000 ha, chiếm 9,0% diện tích lúa c nước.Diện tích lúa lai trong vụ xuân chiếm 58% và vụ mùa chiếm 42% tổng diện tích lúa trồng.Hiện tại có kho ng 94% diện tích lúa lai được gieo c y các tỉnh phía Bắc, trong đó vùngđồng bằng sông Hồng chiếm 40,7%, Trung du miền núi phía Bắc 25,6%, Bắc trung bộ27,2%, duyên h i Nam Trung bộ 4,9% và Tây Nguyên 1,6% (Cục Trồng trọt, 2014). Nghiên c u và chọn tạo lúa lai c a Việt Nam cũng thu được những thành tựu tolớn. Đến năm 2013, Cục Trồng trọt-Bộ Nông nghiệp và PTNT đã công nhận 71 giống,trong đó có 60 giống là giống lúa lai ba dòng, 11 giống là giống lúa lai hai dòng. Dòngmẹ c a các giống lúa lai hai dòng được chọn tạo trong nước ch yếu là dòng b t dục đựcch c năng di truyền nhân mẫn c m nhiệt độ (Thermosensitive Genic Male Sterile-TGMS) (Trần Văn Quang và cs., 2013). Ch t lượng lúa lai là hạn chế lớn cần được khắc phục trong chương trình chọn tạogiống lúa dài hạn (Bai et al., 2008). Theo Li et al. (2008) để tạo giống lúa lai ch t lượng gạotốt thì bố mẹ ph i có gạo ch t lượng cao hoặc mùi thơm, trong đó dòng bố mẹ mang genthơm là quan trọng nh t. Các dòng giống lúa thuần mang gen thơm nhiều như: Hoa sữa, Séncù, ST19, Hương cốm, Hương cốm 2, Hương cốm 3 (Trần Mạnh Cư ng và cs., 2014). Cácdòng RA27, RA28, RA29 có ưu thế lai tốt, gạo ch t lượng cao và có mùi thơm. Trong khiđó các dòng TGMS mang gen thơm còn hạn chế vì vậy các giống lúa lai hai dòng đượcchọn theo hướng ch t lượng, gạo có mùi thơm còn ít (Trần Văn Quang và cs., 2013). Vìvậy, chúng tôi tập trung nghiên c u gây tạo các dòng TGMS thơm, từ đó lai tạo chọn lọcvới các dòng bố có ưu thế lai cao, ch t lượng tốt và có mùi thơm để tạo giống lúa lai haidòng ch t lượng. Sau đây là những kết qu nghiên c u về những v n đề này.1.2. C U TRÚC LU N ÁN Luận án gồm 125 trang bao gồm: Phần 1-M đầu 4 trang; Phần 2-Tổng quan tài liệu37 trang; Phần 3-Vật liệu và Phương pháp nghiên c u 13 trang; Phần 4-Kết qu và th oluận 58 trang; Phần 5-Kết luận và đề nghị 2 trang. Luận án gồm 46 b ng số liệu, 5 hìnhminh họa, 140 tài liệu tham kh o trong đó có 114 tài liệu tiếng Anh và 26 tài liệu tiếng Việt.1.3. M C TIÊU C AăĐ TÀI Nghiên c u, lai tạo và sử dụng các dòng TGMS để tạo giống lúa lai hai dòng cóth i gian sinh trư ng ngắn, năng su t cao, ch t lượng tốt, đặc biệt là mùi thơm phục vụcho s n xu t.1.4. PH M VI NGHIÊN C U1.4.1.ăĐ iăt ng nghiên c u Đề tài có sử dụng các dòng TGMS không thơm lai đơn với các giống lúa thơm c itiến để chọn tạo dòng TGMS thơm. Từ các dòng TGMS thơm lai với các dòng R thơmđể tạo tổ hợp lai hai dòng ch t lượng cao. Các dòng R thơm có sự kế thừa các kết qunghiên c u c a Viện Nghiên c u và Phát triển cây trồng.1.4.2. Th i gian nghiên c u Th i gian thực hiện đề tài từ tháng 6/2008 đến tháng 11/2015.1.4.3.ăĐ aăđi m nghiên c u Các thí nghiệm trên đồng ruộng được bố trí tại Viện Nghiên c u và Phát triển cây 1trồng, Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Phân tích các chỉ tiêu ch t lượng tại Viện Cây lươngthực và Cây thực phẩm, Trung tâm Kh o kiểm giống, S n phẩm cây trồng Quốc gia và Phòngthí nghiệm Khoa Công nghệ thực phẩm, Học viện Nông nghiệp Việt Nam. ng dụng c a chỉthị phân tử để xác định sự hiện diện c a gen qui định tính thơm (fgr), các gen qui định tínhdục (tms) tại Phòng thí nghiệm thuộc Dự án JICA, Học viện Nông nghiệp Việt Nam.1.5. NH NGăĐịNGăGịPăM I C A LU N ÁN Chọn tạo dòng b t dục mới bằng ...