Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu các cơ sở khoa học nhằm bảo tồn và phát triển bền vững các loài quý hiếm thuộc chi Tế tân (Asarum L.) ở Việt Nam

Luận án giúp phân loại, giúp cho việc nhận biết chính xác các loài thuộc chi Tế tân hiện có ở Việt Nam, phục vụ cho yêu cầu bảo tồn; cung cấp dẫn liệu về hiện trạng, khả năng tái sinh tự nhiên, nhất là khả năng nhân trồng, phục vụ cho yêu cầu bảo tồn nguyên vị, chuyển vị và phát triển trồng thêm một số loài Tế tân đang có nhu cầu sử dụng hiện nay. Luận án nghiên cứu về thành phần hóa học và một số tác dụng sinh học nhằm bổ sung thêm các dẫn liệu về giá trị nguồn gen và giá trị sử dụng trong việc bảo tồn một số loài thuộc chi Tế tân hiện có ở Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu các cơ sở khoa học nhằm bảo tồn và phát triển bền vững các loài quý hiếm thuộc chi Tế tân (Asarum L.) ở Việt Nam 1 BỘGIÁODỤCVÀ VIỆNHÀNLÂMKHOAHỌC ĐÀOTẠO VÀCÔNGNGHỆVIỆTNAM VIỆNSINHTHÁIVÀTÀINGUYÊNSINHVẬT NGUYỄNANHTUẤNNGHIÊNCỨUCÁCCƠSỞKHOAHỌCNHẰM BẢOTỒNVÀPHÁTTRIỂNBỀNVỮNGCÁCLOÀIQUÝHIẾMTRONGCHITẾTÂN(ASARUM L.)ỞVIỆTNAM TÓMTẮTLUẬNÁNTIẾNSĨSINHHỌC Chuyênngành:THỰCVẬTHỌC Mãsố:62.42.01.11 2 HÀNỘI,2015Côngtrìnhđượchoànthànhtại: ViệnSinhtháivàTàinguyênsinhvật,ViệnHànlâmKH&CNViệtNam ViệnSinhtháivàTàinguyênSinhvật,ViệnHànlâmKhoahọcvàCôngnghệViệtNam.Ngườihướngdẫnkhoahọc: 1. PGS.TS.TrầnHuyThái 2. PGS.TS.LêMaiHương Phảnbiện1:PGS.TS.NguyễnKhắcKhôi Phảnbiện2:GS.TSKH.TrầnVănSung Phảnbiện3:PGS.TS.NguyễnTrungThànhLuậnánsẽ đượcbảovệ trướcHộiđồngđánhgiáluậnáncấpViệnVàohồi:09giờ00ngày07tháng07năm2015 3Cóthểtìmhiểuluậnántại:Thư việnQuốcgiaThưviệnViệnSinhtháivàTàinguyênSinhvật 4 MỞĐẦU1.TínhcấpthiếtcủađềtàiHọMộchương(Aristolochiaceae)gồmcó2phânhọ chínhlàAsaroideae(gồm3chi: Saruma, Asarum và Hexastylis)vàAristolochioideae(gồm7 chi:Asiphonia,Thottea,Isotrema,Pararistolochia,Euglypha,HolostylisvàAristolochia).Trongđó,chiTế tân(Asarum L.)cókhoảng90loài,gồmcáccâythâncỏ,pháttriển ởcácvùngônđớicủaBắcbáncầu.Phầnlớn cácloàiphânbố ở vùngĐôngÁ,tạicáckhuvựcHymalayađếnlụcđịaTrungQuốc,ĐàiLoan,NhậtBản,HànQuốcvàđảoSakhalin;BắcMỹvàmộtloàiởchâuÂu(Asarumeuropaeum).TheoPhạmHoàngHộ (1999),NguyễnTiếnBân(2003)vàVõVănChi(2003),chiTếtân(AsarumL.)ởViệtNamgồmcó7loài(AsarumbalansaeFranch; Asarumblumei Duch.inDC.; Asarumcaudigerum Hance; AsarumglabrumMerr.;AsarumpetelotiiO.C.Schmidt;AsarumreticulatumMerr.vàAsarumwulingenseLiang),phânbốchủyếuởcáctỉnhphíaBắcViệtNam (HàGiang,LàoCai,LạngSơn,TuyênQuang,TháiNguyên,PhúThọ,Vĩnh Phúc,HàNội,HàTĩnhvàQuảngBình).Có3loàiđượcghitrongSáchĐỏViệtNam(1996,2007)là Asarumbalansae Franch.; AsarumcaudigerumHancevàAsarumglabrumMerr..Trongđó,loàiBiếnhóanúicao( Asarumbalansae)đượcphânhạngENA1c,dvàlàyếutốđặchữuBắcBộ.Đâylà loàiđãxếphạngởmứcNguycấp,cónguycơtuyệtchủngngoàitựnhiên trongmộttươnglaigần,quầnthểcủachúngđãsuygiảmkhoảng50%donơicư trúbị thuhẹpvàtìnhtrạngkhaithácquámức;loàiThổ tế tân (Asarumcaudigerum)đượcphânhạngVUA1a,c,d;loàiHoatiên(Asarumglabrum)đượcphânhạngVUA1c.d.Đếnnay,nhữngnghiêncứuở trong nướcvềcácloàithuộcchiTếtân(AsarumL.)hầunhưchưacógìđángkể.CácloàithuộcchiTế tân(Asarum L.)đangcónguycơ lớnsẽ bị tuyệt chủngngoàithiênnhiêntrongmộttươnglaitươngđốigần,quầnthể của chúngsuygiảmítnhấtkhoảng20%.Nghiêncứucáccơ sở khoahọcđểbảotồn,phụchồivàsửdụngbềnvữngtínhđadạngcủacácloàithuộcchiTế tân(AsarumL.) ởViệtNamlàvấnđề thờisự mangtínhcấpthiếtcó nhiềuýnghĩakhoahọcvàgiátrịthựctiễncao.Chínhvìvậy,chúngtôiđãthựchiệnđề tài:“Nghiêncứucáccơ sở khoahọcnhằmbảotồnvàpháttriểnbềnvữngcácloàiquýhiếmthuộcchiTếtân(AsarumL.)ởViệtNam”.2.MụctiêucủađềtàiMụctiêuchung: 5Cungcấpmộtsốdẫnliệukhoahọc về đặcđiểmsinhhọc,thànhphầnhóahọccũngnhư về giátrị sử dụngcủamộtsố loàithuộcchiTế tân (Asarum L.),nhằmgópphầnbảotồncóhiệuquả cácloàinày ở Việt Namhiệnnay.Mụctiêucụthể:+Chỉrađượccácđặcđiểmnổibậtvềhìnhtháithựcvật,cùngvớikhóa phânloại,giúpchoviệcnhậnbiếtchínhxáccácloàithuộcchi Tế tân(AsarumL.)hiệncóởViệtNam,phụcvụchoyêucầubảotồn.+Cungcấpdẫnliệuvề hiệntrạng,khả năngtáisinhtự nhiên,nhấtlàkhả năngnhântrồng,phụcvụ choyêucầubảotồnnguyênvị (insitu),chuyểnvị (exsitu)vàpháttriểntrồngthêmmộtsố loàiTế tânđangcó nhucầusửdụnghiệnnay.+Thôngquaviệcnghiêncứuvề thànhphầnhóahọcvàmộtsốtácdụngsinhhọc(invitro)nhằmbổsungthêmcácdẫnliệuvề giátrị nguồngen và giá trị sử dụng trong việc bảo tồn một số loài thuộc chi Tế tân(AsarumL.)hiệncóởViệtNam.3.ÝnghĩacủađềtàiĐ ...