Tóm tắt Luận án tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu đa dạng loài và thành phần hóa học tinh dầu của một số loài trong các chi: Hồng bì (Clausena), Ba chạc (Euodia), Cơm rượu (Glycosmis), Muồng truổng (Zanthoxylum) thuộc họ Cam (Rutaceae) ở Nghệ An

Mục đích cơ bản của luận án này là đánh giá tính đa dạng về thành phần loài, thành phần hóa học tinh dầu của một số loài thuộc các chi Hồng bì (Clausena), Ba chạc (Euodia), Cơm rượu (Glycosmis), Muồng truổng (Zanthoxylum) để góp phần điều tra, tìm kiếm các dữ liệu nguồn tài nguyên về thành phần loài, tinh dầu của các chi được nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu đa dạng loài và thành phần hóa học tinh dầu của một số loài trong các chi: Hồng bì (Clausena), Ba chạc (Euodia), Cơm rượu (Glycosmis), Muồng truổng (Zanthoxylum) thuộc họ Cam (Rutaceae) ở Nghệ An BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH ---------- HOÀNG DANH TRUNG NGHIÊN CỨU ĐA DẠNG LOÀI VÀ THÀNH PHẦN HÓA HỌC TINH DẦU CỦA MỘT SỐ LOÀI TRONG CÁC CHI HỒNG BÌ (CLAUSENA), BA CHẠC (EUODIA), CƠM RƯỢU(GLYCOSMIS), MUỒNG TRUỔNG (ZANTHOXYLUM) THUỘC HỌ CAM (RUTACEAE) Ở NGHỆ AN LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC Nghệ An, 2018Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. Phạm Hồng Ban 2. PGS. TS. Trần Minh Hợi Người phản biện 1: Người phản biện 2: Người phản biện 3:Luận án được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấp Trường, tại................., Vào hồi giờ , ngày tháng năm 2017 Có thể tìm luận án tại, Thư viện Quốc gia Việt Nam, Thư viện Nguyễn Thúc Hào, Trường ĐH Vinh. 1 MỞ ĐẦU1. Tính cấp thiết của đề tài Việt Nam là một quốc gia có diện tích trải dài dọc theo bờ biển, lãnh hảirộng lớn trong đó vùng trung du, miền núi chiếm hơn ¾ diện tích, với nhiềuvùng địa lý và khí hậu khác nhau nên nước ta có tính đa dạng sinh học rất cao.Mặt khác Việt nam lại nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa do đó rất thuận lợicho hệ thực vật sinh trưởng và phát triển. Trong số các nhóm cây tài nguyên thực vật thì nhóm cây chứa tinh dầuchiếm vị trí quan trọng. Đây là nguồn nguyên liệu thiết yếu của nhiều ngành côngnghiệp như mỹ phẩm, thực phẩm và dược phẩm.... Chính vì vậy, trong nhữngnăm gần đây nhóm cây cho tinh dầu đã và đang được quan tâm nghiên cứu.Trong hệ thực vật nước ta, nhóm các cây có tinh dầu rất phong phú và đa dạng.Đến nay đã thống kê được khoảng 657 loài thuộc 357 chi và 114 họ (chiếmkhoảng 6,3% tổng số loài; 15,8% tổng số chi và 37,8% số họ) trong đó phải kểđến các cây có ý nghĩa kinh tế thuộc các họ như họ Gừng (Zingiberaceae), họLong não (Lauraceae), họ Hoa môi (Lamiaceae), họ Cam (Rutaceae). Trong họCam (Rutaceae) thì hầu hết các chi, các loài và các bộ phận trong loài đều có khảnăng tích luỹ tinh dầu.Nghệ An là tỉnh nằm trong khu vực Bắc Trung Bộ, có diện tích lớn nhất cả nước vớitổng diện tích tự nhiên khoảng 16.648729 ha, trải dài trên địa hình miền núi, trungdu, đồng bằng, ven biển. Nghệ An được đánh giá là tỉnh có khu hệ thực vật kháphong phú và đa dạng. Hiện nay, công tác điều tra, đánh giá tính đa dạng hệ thực vậtđã và đang được tiến hành ở nhiều khu vực khác nhau như: Pù Mát, Pù Huống, PùHoạt,... Trong đó, 4 chi: Hồng bì (Clausena), Ba chạc (Euodia), Cơm rượu(Glycosmis), Muồng truổng (Zanthoxylum) thuộc họ Cam (Rutaceae) là những chikhá đa dạng về thành phần loài, nhiều loài thuộc các chi này được sử dụng nhiềutrong dân gian. Tuy nhiên, nghiên cứu chuyên sâu về các loài thuộc 4 chi nói trênđang còn ít và chưa xứng với tiềm năng sẵn có ở đây. Việc nghiên cứu chuyên sâu vềnhóm tài nguyên này có ý nghĩa khoa học và thực tiễn rất quan trọng, góp phần cung 2cấp đầy đủ dữ liệu khoa học của họ Cam ở Nghệ An nói riêng và ở Việt Nam nóchung, là cơ sở cho việc hoạch định phát triển kinh tế xã hội ở địa phương. Vì lý dotrên, tác giả chọn đề tài nghiên cứu: “Nghiên cứu đa dạng loài và thành phần hóahọc tinh dầu của một số loài trong các chi: Hồng bì (Clausena), Ba chạc(Euodia), Cơm rượu (Glycosmis), Muồng truổng (Zanthoxylum) thuộc họ Cam(Rutaceae) ở Nghệ An”. 2. Mục tiêu Đánh giá tính đa dạng về thành phần loài, thành phần hóa học tinh dầu củamột số loài thuộc các chi Hồng bì (Clausena), Ba chạc (Euodia), Cơm rượu(Glycosmis), Muồng truổng (Zanthoxylum) để góp phần điều tra, tìm kiếm cácdữ liệu nguồn tài nguyên về thành phần loài, tinh dầu của các chi được nghiêncứu. 3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án - Ý nghĩa khoa học: Đây là công trình đầu tiên nghiên cứu tương đối đầy đủ về đặc điểm sinh học, hóa học tinh dầu các chi Hồng bì (Clausena), Ba chạc (Euodia), Cơm rượu (Glycosmis), muồng truổng (Zanthoxylum) thuộc họ Cam ở Nghệ An. Công trình này đã cung cấp những dẫn liệu mới về đa dạng thực vật chứa tinh dầu ở Nghệ An. - Ý nghĩa thực tiễn: Đề tài cung cấp những dẫn liệu khoa học có ý nghĩa đối với công tác bảotồn, khai thác hợp lý, hiệu quả nguồn tài nguyên thực vật chứa tinh dầu thuộchọ Cam, phục vụ phát triển kinh tế, xã hội ở Nghệ An. 4. Đóng góp mới của Luận án - Lần đầu tiên cung cấp các dẫn liệu tương đối đầy đủ và có hệ thống về cácloài thực vật thuộc 4 chi Hồng bì (Clausena), Ba chạc (Euodia), Cơm rượu(Glycosmis), Muồng truổng ( ...