Tóm tắt Luận án tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu đặc điểm sinh học, sinh thái của ong Anisopteromalus calandrae (Howard) ký sinh mọt Cánh cứng hại trong kho tại tỉnh Đồng Tháp

Mục đích của luận án nhằm xác định được thành phần loài thiên địch của côn trùng hại nông sản trong kho tại tỉnh Đồng Tháp. Nghiên cứu đặc điểm sinh học, sinh thái của ong ký sinh A. calandrae. Đánh giá được khả năng khống chế mọt ngô (S. zeamais) và mọt thuốc lá (L. serricorne) của ong ký sinh A. calandrae trong điều kiện phòng thí nghiệm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu đặc điểm sinh học, sinh thái của ong Anisopteromalus calandrae (Howard) ký sinh mọt Cánh cứng hại trong kho tại tỉnh Đồng ThápBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ----------------------------- NGUYỄN THỊ OANH NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC, SINH THÁI CỦA ONG Anisopteromalus calandrae (Howard) KÝ SINH MỌT CÁNH CỨNG HẠI TRONG KHO TẠI TỈNH ĐỒNG THÁP Chuyên ngành: Côn trùng học Mã số: 9 42 01 06 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SỸ SINH HỌC HÀ NỘI – 2019 Công trình được hoàn thành tại: Học viện Khoa học và Công nghệ - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. Trần Ngọc Lân 2. PGS. TS. Trương Xuân Lam Phản biện 1:………………………………………. ……………………………………….. Phản biện 2: ……………………………………… ..……………………………………… Phản biện 3: ……………………………………… ………………………………………..Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án tiến sĩcấp Viện, họp tại Học viện Khoa học và Công nghệ - Viện Hàn lâmKhoa học và Công nghệ Việt Nam Vào hồi ……. giờ …....’, ngày ….… tháng …… năm 20…..Có thể tìm hiểu luận án tại:- Thư viện Học viện Khoa học và Công nghệ- Thư viện Quốc gia Việt Nam 1 MỞ ĐẦU1. Tính cấp thiết của đề tài Tổn thất sau thu hoạch luôn là vấn đề được quan tâm trong sảnxuất nông nghiệp nhiệt đới. Nguyên nhân chính là do sâu mọt gây hạinông sản bảo quản trong kho. Mỗi năm trên thế giới mức tổn thất vềlương thực khoảng 5 - 10% (Hodges et al., 2014). Ở Việt Nam mứctổn thất sau thu hoạch đối với lúa gạo dao động trong khoảng 11 - 13%,với ngô là 13 - 15% trong đó có khâu bảo quản (Bộ Nông nghiệp vàPhát triển nông thôn, 2009). Theo tổ chức Hợp phần xử lý sau thu hoạch,ở khu vực đồng bằng sông Hồng và các khu vực khác mức tổn thất đốivới lúa là 11,6% còn với ngô là 18 - 19%, riêng ở vùng ĐBSCL, mứctổn thất lúa là 13,7% tổng sản lượng. Hiện nay ở Việt Nam, biện pháp chủ yếu được sử dụng làthuốc xông hơi như Phosphine diệt sâu mọt hại nông sản. Thực tế,biện pháp này không thể tiêu diệt hoàn toàn những loài sâu mọt gâyhại chính, mà lại có thể làm phát sinh tính kháng thuốc của chúng.Bên cạnh đó, các hóa chất độc hại vừa tiêu diệt côn trùng có ích, vừađể dư lượng hóa chất trong nông sản, không an toàn với môi trườngvà đe dọa sức khỏe người tiêu dùng. Trên thế giới, ở các nước pháttriển đã có nhiều công trình nghiên cứu sử dụng các loài ký sinhthuộc bộ Cánh màng như là tác nhân kiểm soát sâu mọt thuộc bộCánh cứng gây hại nông sản bảo quản trong kho. Riêng với giốngong ký sinh Anisopteromalus ở Việt Nam chưa có công trình nghiêncứu nào được công bố. Trước yêu cầu thực tiễn và khoa học như trên, chúng tôi thựchiện đề tài nghiên cứu này. 22. Mục tiêu nghiên cứu - Xác định được thành phần loài thiên địch của côn trùng hạinông sản trong kho tại tỉnh Đồng Tháp. - Nghiên cứu đặc điểm sinh học, sinh thái của ong ký sinh A.calandrae. - Đánh giá được khả năng khống chế mọt ngô (S. zeamais) vàmọt thuốc lá (L. serricorne) của ong ký sinh A. calandrae trong điềukiện phòng thí nghiệm.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn Ý nghĩa khoa học: Luận án đã thống kê, cập nhật thành phầnloài thiên địch của côn trùng hại nông sản trong kho ở tỉnh ĐồngTháp. Cung cấp dẫn liệu về đặc điểm hình thái, sinh học, tập tính vàđặc điểm sinh thái của ong ký sinh A. calandrae với vật chủ mọtthuốc lá (L. serricorne). Những dẫn liệu về khả năng khống chế mọtngô (S. zeamais) và mọt thuốc lá (L. serricorne) cũng được đánh giátrong luận án. Ý nghĩa thực tiễn: Các dẫn liệu thu được là cơ sở đề xuất biện phápsử dụng ong ký sinh A. calandrae trong phòng trừ sâu mọt hại nông sảntrong kho tại tỉnh Đồng Tháp nói riêng và vùng ĐBSCL nói chung. CHƢƠNG I. CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ TỔNG QUAN TÀI LIỆU1.1. Cơ sở khoa học của đề tài Hầu như ở đâu có dự trữ và bảo quản nông sản, hàng hóa thì ởđó xuất hiện các loài sinh vật gây hại. Nhiều khi chỉ cần sau vài tuần,sinh vật gây hại đã phát triển thành quần thể có số lượng lớn và gâyra những vụ cháy ngầm, tiêu hủy một phần hoặc hoàn toàn nông sảnbảo quản trong kho (Bùi Công Hiển, 1995). Sự phá hại của côn trùng 3đối với nông sản bảo quản trước hết phải kể đến việc làm giảm phẩmchất hoặc phá hủy làm cho nông sản bảo quản bị giảm hoặc mất hoàntoàn giá trị sử dụng (Bùi Công Hiển và Trần Huy Thọ, 2003). Trongnhiều trường hợp, thiệt hại có thể rất lớn và thậm chí là vô giá. Đồng Tháp là một ...