Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu một số đáp ứng sinh lý, hóa sinh liên quan đến phản ứng tự bảo vệ của cây đậu tương Nam Đàn (Glycine max (L.) Merr.) đối với rệp muội đen (Aphis craccivora Koch)

Mục tiêu nghiên cứu của luận án "Nghiên cứu một số đáp ứng sinh lý, hóa sinh liên quan đến phản ứng tự bảo vệ của cây đậu tương nam đàn (Glycine max (L.) Merr.) đối với rệp muội đen (Aphis craccivora Koch)" là phân tích, đánh giá được một số đáp ứng sinh lý, hóa sinh liên quan đến phản ứng tự bảo vệ của cây đậu tương Nam Đàn khi rệp muội đen tác động tại các giai đoạn sinh trưởng sinh dưỡng V1, V3 và V5.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu một số đáp ứng sinh lý, hóa sinh liên quan đến phản ứng tự bảo vệ của cây đậu tương Nam Đàn (Glycine max (L.) Merr.) đối với rệp muội đen (Aphis craccivora Koch) BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI TRẦN NGỌC TOÀNNGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐÁP ỨNG SINH LÝ, HÓA SINHLIÊN QUAN ĐẾN PHẢN ỨNG TỰ BẢO VỆ CỦA CÂY ĐẬU TƯƠNG NAM ĐÀN (Glycine max (L.) Merr.) ĐỐI VỚI RỆP MUỘI ĐEN (Aphis craccivora Koch) Chuyên ngành: Sinh lý học thực vật Mã số: 9420112 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ SINH HỌC HÀ NỘI - 2023 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 1. PGS.TS. Trần Thị Thanh Huyền 2. PGS.TS. Mai Văn ChungPhản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Văn Đính, Trường ĐHSP Hà Nội 2Phản biện 2: PGS.TS. Cao Phi Bằng, Trường Đại học Hùng VươngPhản biện 3: PGS.TS. Bùi Minh Hồng, Trường ĐHSP Hà Nội Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường họp tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào hồi …..giờ … ngày … tháng… năm 2023 Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: Thư viện Quốc Gia, Hà Nội hoặc Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CÔNG BỐ1. Tran Ngoc Toan, Tran Thi Thanh Huyen, Mai Van Chung (2016), “Antioxidative defense responses to aphid-induced oxidative stress in Glycine max (L.) Merr.cv. “Nam Dan”, Vietnam Journal of Science and Technology, 54(6), tr. 719-728, DOI: 10.15625/0866-708X/54/6/7952, (ISSN 0866-708x).2. Ngoc Toan Tran, Thi Thanh Huyen Tran, Ngoc Dai Do, Van Chung Mai (2017), “The accumulation of SA- and JA-signaling pathways in the response of Glycine max cv. “Nam Dan” to infestation by Aphis craccivora” Journal of Plant Protection Reseacrh, 57 (4), tr. 321–330, DOI: 10.1515/jppr-2017- 0043, (ISSN: 1427-4345).3. Tran Ngoc Toan, Ngo Thi Lien, Nguyen Thi Hoang Anh, Tran Thi Thanh Huyen and Mai Van Chung (2019), “Effect of Cowpea Aphid on the biosynthetic pathway of Salicylic acid in Glycine max cv. Namdan at reproductive growth stages”, Journal of Science Vinh University , 48 (2A). tr. 29-38, (ISSN: 1859 – 2228). 1 MỞ ĐẦU1. Tính cấp thiết của đề tài Mỗi loài cây, trong vòng đời của mình, chúng bị tác động bởi rất nhiều loại yếu tố bấtlợi khác nhau từ môi trường sống. Mặc dù luôn phải chịu một phần thiệt hại nhất định nhưngphần lớn các cây vẫn tồn tại và sinh trưởng, phát triển tốt. Đó là do các loài thực vật hìnhthành những cơ chế tự bảo vệ khác nhau tương thích cho từng yếu tố tác động. Trong khảnăng bảo vệ mang tính chủ động của thực vật, cơ chế bảo vệ sinh hóa đã và đang thu hútđược sự quan tâm của nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước. Theo cơ chế này, nấm, vikhuẩn, virus, côn trùng là các nhóm tác nhân gây hại cho cây được biết tạo ra các elicitor cảmứng hình thành các sản phẩm chuyển hóa có nguồn gốc khác nhau: hormon, enzyme, gene,protein, sản phẩm trao đổi thứ cấp, gốc tự do...; khởi động các phản ứng bảo vệ đặc biệt nhưphản ứng siêu nhạy cảm (HR); kích thích tính kháng tập nhiễm hệ thống (SAR). Đồng thời,con đường dẫn truyền tín hiệu khác nhau, ví dụ như: sinh tổng hợp hormon thực vật salicylicacid (SA), jasmonic acid (JA), ethylene (ET); con đường tín hiệu oxy hoạt hóa… cũng đượckích hoạt. Tất cả hình thành nên những cơ chế bảo vệ đặc thù cho từng loại cây trồng đối vớitừng yếu tố tác động. Trong mối tương tác giữa cây trồng họ đậu (Fabaceae) với côn trùng gây hại,đã có những nghiên cứu trên thế giới đánh giá bộ máy và cơ chế bảo vệ của đậutương Glycine max (Diaz-Montano và cộng sự, 2007; Li và cộng sự, 2008), cỏ ba láMedicago truncatula (Klingler và cộng sự, 2007; Gao và cộng sự, 2008), đậu lăngLens culinaris (Andarge and Westhuizen, 2004), linh lăng Medicago sativa (Julier,2004), đậu Hà Lan Pisum sativum L. (Mai và cộng sự, 2014; Morkunas và cộng sự,2015). Các nghiên cứu này đều ghi nhận, khi chịu tác động của rệp hại, một sốhormon thực vật (SA, JA, ET, v.v..), các hoạt chất như pisatin, flavonoids..., các dạngôxi/nitơ hoạt hóa nội sinh như H2O2, NO, cũng như các gốc tự do (superoxide O2.,semiquinone), các enzyme sinh tổng hợp cũng như các gen mã hóa các enzyme nóitrên đã cảm ứng tổng hợp khác nhau tham gia các phản ứng bảo vệ của cây trồng đốivới rệp hại (Morunas và cộng sự, 2011). Đậu tương Nam Đàn là giống địa phương gắn liền với thương hiệu “tương NamĐàn” của tỉnh Nghệ An, được phục tráng thành công năm 2009 và bắt đầu đưa vào giaiđoạn sản xuất ở quy mô lớn. Trên giống đậu tương Nam Đàn, rệp muội đen (Aphiscraccivora Koch) thường phát sinh, gây hạ ...