Tóm tắt Luận án tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu phân bố của Thân mềm Chân bụng trên cạn (Mollusca: Gastropoda) ở khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, tỉnh Thái Nguyên

Đề tài “Nghiên cứu phân bố của Thân mềm Chân bụng trên cạn (Mollusca: Gastropoda) ở khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, tỉnh Thái Nguyên” là cần thiết nhằm cung cấp thêm những dẫn liệu về đa dạng thành phần loài, phân bố Thân mềm Chân bụng trên cạn thuộc khu vực này để phục vụ công tác quản lý, bảo tồn đa dạng sinh học và tài nguyên Thân mềm Chân bụng trên cạn ở khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Sinh học: Nghiên cứu phân bố của Thân mềm Chân bụng trên cạn (Mollusca: Gastropoda) ở khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, tỉnh Thái Nguyên ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NGUYỄN THANH BÌNH NGHIÊN CỨU PHÂN BỐ CỦA THÂN MỀM CHÂN BỤNGTRÊN CẠN (MOLLUSCA: GASTROPODA) Ở KHU BẢO TỒN THIÊN NHIÊN THẦN SA - PHƢỢNG HOÀNG, TỈNH THÁI NGUYÊN Ngành: Sinh thái học Mã số: 9420120 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Thái Nguyên - Năm 2019 Công trình được hoàn thành tại:ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN - TRƢỜNGĐẠI HỌC SƢ PHẠMNgười hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS Hoàng Ngọc Khắc 2. PGS. TS Hoàng Văn NgọcPhản biện 1: ......................................................................Phản biện 2: ......................................................................Phản biện 3: ...................................................................... Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường Họp tại Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên Vào hồi...... giờ...... ngày....... tháng........ năm ....Có thể tìm hiều luận án tại: 1. Thư viện Quốc gia; 2. Trung tâm học liệu - Đại học Thái Nguyên; 3. Thư viện Trường Đại học Sư phạm. 1 MỞ ĐẦU1. Lý do chọn đề tài Thân mềm Chân bụng trên cạn bao gồm những loài thuộc lớp chânbụng sống ở trên cạn. Đây là nhóm có số lượng loài lớn, độ đa dạng caođứng thứ hai sau nhóm chân bụng sống ở biển và phân bố rộng khắp ở cáckhu vườn, khu dân cư, trong rừng, trong sa mạc, trên núi. Thân mềm Chânbụng trên cạn có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái, là mắt xích của nhiềuchuỗi thức ăn. Thân mềm Chân bụng trên cạn có những đặc điểm như dichuyển chậm, nên dễ bị tác động bởi những thay đổi của môi trường và ởnhững sinh cảnh khác nhau, vì thế chúng cũng được coi là nhóm sinh vật cókhả năng chỉ thị môi trường. Những thay đổi của nhiệt độ, độ ẩm có ảnhhưởng lớn đối với Thân mềm Chân bụng trên cạn. Nghiên cứu nhóm Thânmềm Chân bụng trên cạn sẽ góp phần giải thích được những vấn đề về tiếnhóa, thích nghi của động vật chuyển từ môi trường sống dưới nước lên cạn.Thân mềm Chân bụng trên cạn có vai trò quan trọng, đem lại giá trịkinh tế cho con người. Việc nghiên cứu về Thân mềm Chân bụng trên cạn ở nước ta đượcnghiên cứu khá sớm, khoảng giữa thế kỷ XIX. Hầu hết các công trìnhnghiên cứu của các nhà khoa học nước ngoài thực hiện, nghiên cứu củacác tác giả trong nước chỉ tiến hành trong những năm gần đây. Đến nay,Thân mềm Chân bụng trên cạn Việt Nam chưa được nghiên cứu đầy đủvề thành phần loài và đặc trưng phân bố. Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, tỉnh TháiNguyên là khu vực rừng núi đá vôi, có tính đa dạng sinh học phong phúvới nhiều nguồn gen động thực vật quý hiếm và nhiều hệ sinh thái tựnhiên của vùng núi đá vôi. Vì thế, việc “Nghiên cứu phân bố của Thânmềm Chân bụng trên cạn (Mollusca: Gastropoda) ở khu bảo tồn thiênnhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, tỉnh Thái Nguyên” là cần thiết nhằmcung cấp thêm những dẫn liệu về đa dạng thành phần loài, phân bốThân mềm Chân bụng trên cạn thuộc khu vực này để phục vụ công tácquản lý, bảo tồn đa dạng sinh học và tài nguyên Thân mềm Chân bụngtrên cạn ở khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng. 22. Mục tiêu nghiên cứu - Xác định được thành phần loài và các đặc trưng phân bố củaThân mềm Chân bụng trên cạn theo sinh cảnh, phân vùng chức năng vàphân khu chia cắt tại khu vực nghiên cứu. - Xác định được hiện trạng khai thác và sử dụng Thân mềm Chân bụngtrên cạn ở khu vực nghiên cứu và đề xuất giải pháp bảo tồn và phát triển.3. Nội dung nghiên cứu - Nghiên cứu về thành phần loài Thân mềm Chân bụng trên cạntại khu vực nghiên cứu. - Xác định đặc điểm phân bố của các loài Thân mềm Chân bụngtrên cạn theo sinh cảnh, phân vùng chức năng và phân khu chia cắt trongkhu vực nghiên cứu. - Xác định về giá trị thực tiễn, tình hình khai thác, sử dụng Thânmềm Chân bụng trên cạn ở khu vực nghiên cứu - Đề xuất giải pháp bảo tồn và phát triển Thân mềm Chân bụngtrên cạn ở khu vực nghiên cứu. 4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài - Ý nghĩa khoa học: + Lần đầu tiên cung cấp thành phần loài Thân mềm Chân bụngtrên cạn ở khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng. Góp phầnhoàn thiện danh lục Thân mềm Chân bụng trên cạn tỉnh Thái Nguyênvà đóng góp mới cho danh lục Thân mềm Chân bụng trên cạn ViệtNam 2 loài. + Đã xác định được sự phân bố của Thân mềm Chân bụng trêncạn theo các sinh cảnh, theo các phân khu chia cắt, và theo sự phânvùng ở khu vực nghiên cứu. + Toàn bộ kết quả nghiên cứu là cơ sở khoa học cho công tác quảnlý, bảo tồn đa dạng sinh học nói chung và đa dạng Thân mềm nói riêng ởkhu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, tỉnh Thái Nguyên - Ý nghĩa thực tiễn: + Đã cung cấp cho người dân và cán bộ quản lý những loài cógiá trị thực tiễn, những loài gây hại. + Đã cung cấp các giải pháp quản lý bảo tồn cho vùng lõi, vùngđệm của khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng. 3 Chương 1: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU1.1. Tổng quan về Thân mềm Chân bụng trên cạn1.1.1 Vị trí phân loại Thân mềm Chân bụng trên cạn1.1.2. Đặc điểm sinh học, sinh thái của Thân mềm Chân bụng trên cạnĐặc điểm sinh học: Phần lớn các loài TMCBTC trong lớp Mang trướcthường đơn tính, trong khi ở phân lớp Có phổi lưỡng tính (Achatina fulica).Đối với các loài TMCBTC đơn tính, ít có sai khác về hình thái ngoài giữacon đực và con cái, tỷ lệ đực cái trong quần thể cũng thường ít dao động.Đặc điểm sinh thái học: Các loài TMCBTC phân bố rộng ở nhiề ...