Tóm tắt Luận án tiến sĩ Sinh học: Phát hiện người mang đột biến gen ATP7B trong các thành viên gia đình bệnh nhân Wilson

Luận án được nghiên cứu với mục tiêu nhằm phát hiện người mang đột biến gen ATP7B cho các thành viên trong gia đình có tiền sử mắc bệnh Wilson. Bước đầu chẩn đoán trước sinh cho thai phụ có tiền sử sinh con mắc bệnh Wilson.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Sinh học: Phát hiện người mang đột biến gen ATP7B trong các thành viên gia đình bệnh nhân Wilson Côngtrìnhđượchoànthànhtại KhoaDitruyềnvàSinhhọcphântử,BệnhviệnNhiTrungƯơng TrungtâmGenProtein,TrườngĐạihọcYHàNội ViệnCôngnghệsinhhọcNgườihướngdẫnkhoahọc: 1.GS.TS.TạThànhVăn TrườngĐạihọcYHàNội 2.GS.TS.PhanVănChi ViệnCôngnghệsinhhọcLuậnánđượcbảovệtrướcHộiđồngchấmluậnánPhiênchínhthức Họptại:ViệnCôngnghệsinhhọc,ViệnHànlâmKH&CNViệtNam 18HoàngQuốcViệt,CầuGiấy,HàNội Vàohồi:giờphút,ngàythángnăm Cóthểtìmhiểuluậnántại: Thưviệnquốcgia ThưviệnViệnCôngnghệsinhhọc Website:http://luanan.moet.gov.vn 4 MỞĐẦU BệnhWilsonlàmộtbệnhditruyềnlặnhiếmgặptrênthếgiớivớitỷlệmắcbệnhtừ 1/5000đến1/30000trẻ đẻ sốngdođộtbiếngenATP7B.GenATP7BmãhóaproteinATPase,cóchứcnăngvậnchuyểnđồngtừganđểbàitiếtrangoàithôngquamật.RốiloạnchứcnăngATPasedẫnđếnđồngtíchlũyphầnlớntạiganvàmộtsốcơquankhácchẳnghạnnhưnão,thậnvàdođógâyracácbệnhliênquanđếngan,tâmthầnvàthầnkinh. Wilsonlàbệnhcóbiểuhiệnlâmsàngvôcùngphongphúvàphátbệnhởnhiềuđộtuổikhácnhau.Trênthựctế,bệnhnhânWilsonởViệtNamthường đượcchẩnđoán ở giaiđoạnmuộndobệnhnhânkhôngcóđiềukiệnkhám, chữabệnhhoặckhôngđượcthămkhámđúngchuyênkhoavìkiểuhìnhcủabệnhrấtđadạng.NếubệnhnhânWilsonkhôngđượcchẩnđoánvàđiềutrịsớm,đồng dư thừasẽ tíchlũytrongcácmôcủacơ thể,làm tổnthươngnghiêmtrọngcáccơquannàyvàcóthểtửvongdosuygancấpvàsuygantối cấp. BởivậychẩnđoánxácđịnhbệnhWilsoncóýnghĩaquantrọngtrongthựchànhlâmsàngvàtiênlượngbệnh. BệnhWilsoncóthểđượcchẩnđoántheothangđiểmLeipzignhưngkhi đóbệnhnhânđãcónhiềutriệuchứngkhiếnchoviệcđiềutrịbệnhtốnkém vàgặpnhiềukhókhăn.Trongkhixétnghiệmditruyềndựatrênpháthiện độtbiếngen ATP7B khôngnhữnglàphươngphápduynhấtđượcsử dụngtrongchẩnđoánxácđịnhbệnhởbấtkìgiaiđoạnnàocủabệnhmàcònlàxétnghiệmđượcdùngđể chẩnđoánphânbiệtbệnhWilsonvớinhiềubệnhlýkhácliênquanđếnganvàthầnkinhchưarõnguyênnhân.Đặcbiệt,ngườimắcbệnhWilsonchưacóbiểuhiệnlâmsàngchỉcóthểđượcpháthiệnsớmbằngxétnghiệmditruyền.Khiđượcchẩnđoánsớm,bệnhnhânsẽ đượcđiềutrị sớmdođótiếtkiệmchiphíchữabệnh,tránhcácbiểuhiệnvàbiến chứngnguyhiểm. Một trong những nghĩa quan trọng khác của phân tích đột biến gen ATP7B làvaitròcủacủanótrongpháthiệnngườimanggenbệnhWilson. NếubệnhnhânWilsoncóthể đượcchẩnđoántheothangđiểmLeipzigthìngườimanggenbệnhkhôngthể pháthiệnđượcbởihọ hầunhư khôngcó biểuhiệnlâm sàng và bất thường trên xét nghiệm sinh hóa. Vì vậy, xétnghiệmditruyềnlàphươngphápduynhất để xácđịnhngườimanggenbệnh,đặcbiệttrongcáctrườnghợpsànglọcđộtbiếngenATP7BchongườihiếntạngtrướckhighépganchobệnhnhânWilsonthểsuygantốicấpbởingườihiếntạngphùhợpphảilàngườikhôngbịbệnhhoặckhôngmanggen bệnhWilson.Hơnthếnữapháthiệnngườimanggenbệnhcònlàcơsởcủa 5tư vấnditruyềntiềnhônnhânvàchẩnđoántrướcsinhgiảmtỷlệsinhcon mắcbệnhvànângcaochấtlượngcuộcsốngcủangườibệnhvàgiađình. Chođếnnay,mộtsốnghiêncứuvềđộtbiếngenATP7BởViệtNamđãđượcthựchiệntrênquimônhỏ nênchưađạidiệnchođặcđiểmđộtbiếngen ATP7B ở ngườiViệtNam,cũngnhư chưaxácđịnhđượctầnsuấtcácloạiđộtbiếngen.ViệcpháthiệnđộtbiếnchobệnhnhânWilsoncầnthựchiệntrêntoànbộ gen ATP7B khiếnchochiphíxétnghiệmrấttốnkémvàcầnnhiềuthờigian,dođócóthểảnhhưởngđếnđiềutrịbệnh.Xuấtpháttừthựctiễntrên,đề tài“PháthiệnngườimangđộtbiếngenATP7BtrongcácthànhviêngiađìnhbệnhnhânWilson”đượcthựchiệnnhằmpháthiệnđượcđộtbiếnthườnggặpvàvùngthườngxảyrađộtbiếncủagenATP7BởViệtNamđể từ đóxâydựngquytrìnhpháthiệnđộtbiếnchobệnhnhânWilson,đồngthờipháthiệnsớmngườibệnhchưacóbiểuhiệnlâmsàngvàngườimanggenđểlàmcơsởtưvấnditruyền,điềutrị,tiênlượngbệnhvàchẩnđoántrướcsinhbệnhWilson.Xétnghiệmditruyềnđãmởramộtbước tiếpcậnmớitrongchẩnđoánvàđiềutrịbệnhWilsonnóiriêngvàcácbệnhditruyềnnóichungởViệtNam.Vìvậy,nghiêncứunàyđượctiếnhànhvớimụctiêusau: 1. Pháthiệnngườimangđộtbiếngen ATP7Bchocácthànhviêntrong giađìnhcótiềnsửmắcbệnhWilso ...