Tóm tắt luận án Tiến sĩ Sử học: Quân đội thực hiện kinh tế gắn với quốc phòng - an ninh ở Tây Nguyên (1985-2013)

Luận án với mục tiêu làm rõ quá trình quân đội thực hiện phát triển kinh tế gắn với củng cố quốc phòng - an ninh trên địa bàn Tây Nguyên (1985-2013), qua đó góp phần khẳng định tính đúng đắn của mô hình. Cung cấp luận cứ khoa học góp phần vào hoạch định chính sách phát triển kinh tế gắn với quốc phòng - an ninh ở Tây Nguyên và các địa bàn biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn trong cả nước nói chung.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận án Tiến sĩ Sử học: Quân đội thực hiện kinh tế gắn với quốc phòng - an ninh ở Tây Nguyên (1985-2013) ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN THUỲ TRANG QUÂN ĐỘI THỰC HIỆN KINH TẾ GẮN VỚI QUỐC PHÒNG - AN NINH Ở TÂY NGUYÊN (1985 - 2013) Ngành: Lịch sử Việt Nam Mã số: 9 22 90 13 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ SỬ HỌC HUẾ, 2020 Công trình được hoàn thành tại: Khoa Lịch sử, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. Trần Ngọc Long 2. TS. Nguyễn Văn Hoa Phản biện 1: PGS.TS. Đinh Quang Hải Phản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Văn Thưởng Phản biện 3: PGS.TS. Nguyễn Văn Đăng Luận án sẽ được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Đại học Huế tại…………………………………………...... Vào hồi........giờ........ngày.......tháng.......năm....... Có thể tìm hiểu luận án tại Thư viện Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Quân đội Nhân dân Việt Nam ngay từ khi thành lập đã được Đảng và Lãnh tụ Hồ Chí Minh xác định là “Đội quân chiến đấu, Đội quân công tác, Đội quân sản xuất” - ba chức năng cơ bản, chủ yếu đó đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Trong đó, quân đội tham gia sản xuất, xây dựng kinh tế là sự kế thừa và phát triển kế sách “dựng nước đi đôi với giữ nước”, “kinh tế kết hợp quốc phòng” đã hình thành từ rất sớm và tồn tại xuyên suốt trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Thực tiễn đã cho thấy, dù ở bất cứ hoàn cảnh nào, cùng với việc làm tốt nhiệm vụ bảo vệ thành quả cách mạng, quân đội luôn chủ động, tích cực tham gia lao động sản xuất, xây dựng kinh tế bằng nhiều hình thức, biện pháp phù hợp. Qua đó, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, quân đội bên cạnh nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ Tổ quốc đã luôn nêu cao tinh thần tự lực tự cường, tích cực tăng gia sản xuất cải thiện đời sống; tham gia xây dựng hậu phương lớn miền Bắc, căn cứ hậu cần tại chỗ trên các vùng chiến lược, góp phần thực hiện thắng lợi hai chiến lược cách mạng: Cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam. Sau ngày đất nước thống nhất, quân đội là lực lượng xung kích, tham gia khôi phục, hàn gắn vết thương chiến tranh, đồng thời triển khai thực hiện các chương trình, dự án xây dựng kinh tế kết hợp quốc phòng trên khắp mọi miền đất nước, chủ yếu là ở các địa bàn khó khăn, miền núi, vùng biên giới, hải đảo. Bước vào thời kì đất nước thực hiện công cuộc đổi mới, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa, cùng với nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu quân đội còn được Đảng và Nhà nước tin tưởng giao nhiệm vụ tham gia phát triển kinh tế gắn với củng cố quốc phòng - an ninh trên các địa bàn chiến lược. Tây Nguyên với vị thế tự nhiên án ngữ ngã ba Đông Dương, luôn là địa bàn có vị trí chiến lược hết sức quan trọng của đất nước. Vùng đất này có nhiều tiềm năng, thế mạnh phát triển kinh tế, là vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số. Đây từng là căn cứ địa vững chãi của cuộc 1 cách mạng giải phóng dân tộc, cũng là nơi ẩn náu, hoạt động của nhiều tổ chức phản động. Đánh giá cao tầm quan trọng của Tây Nguyên, Đảng, Nhà nước và quân đội đã có nhiều kế hoạch chiến lược xây dựng Tây Nguyên thành vùng kinh tế trọng điểm, vững chắc về quốc phòng - an ninh. Tuy nhiên, thực trạng kinh tế - xã hội ở Tây Nguyên vẫn còn nhiều khó khăn so với các vùng, miền khác của cả nước. Đây cũng là địa bàn rất nhạy cảm về chính trị, các thế lực thù địch thường xuyên lợi dụng sự đói nghèo, vấn đề dân tộc, tôn giáo để xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, kích động biểu tình, bạo loạn, đòi ly khai thành lập cái gọi là “Nhà nước Đề ga tự trị”. Hoạt động tôn giáo trái pháp luật, di cư tự do trên địa bàn diễn biến phức tạp. Trong bối cảnh đó, việc thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội gắn với củng cố quốc phòng - an ninh trên địa bàn Tây Nguyên luôn được đặt ra một cách cấp thiết. Ngay từ năm 1973, sau khi Hiệp định Paris được kí kết, vùng giải phóng hình thành ở Bắc Tây Nguyên, một số đơn vị quân đội đứng chân trên địa bàn này đã được lệnh bám trụ, ở lại làm nhiệm vụ phát triển kinh tế, xây dựng hậu phương tại chỗ, chi viện cho lực lượng chủ lực giải phóng miền Nam. Từ đó đến nay trải qua hơn nửa thế kỷ lao động sản xuất, các đơn vị quân đội thực hiện phát triển kinh tế gắn với củng cố quốc phòng ở Tây Nguyên đã và đang mang cuộc sống no ấm cho hàng nghìn hộ đồng bào dân tộc thiểu số và nhân dân từ mọi miền đến đây lập nghiệp, hình thành nên hệ thống khu Kinh tế - Quốc phòng vững chãi dọc trên vành đai biên giới giáp Lào và Campuchia. Sự hiện diện của lực lượng quân đội đảm nhận nhiệm vụ kết hợp kinh tế với quốc phòng có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát triển mọi mặt của Tây Nguyên. Quá trình quân đội tham gia phát triển kinh tế - xã hội gắn với củng cố quốc phòng - an ninh ở Tây Nguyên đã để lại nhiều kinh nghiệm quý giá đồng thời cũng đặt ra nhiều vấn đề cần phải giải quyết, từ việc nhận thức cho đến quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ. Trên ý nghĩa đó, tôi quyết định chọn vấn đề “Quân đội thực hiện nhiệm vụ kinh tế gắn với quốc phòng - an ninh ở Tây Nguyên (1985 - 2013)” làm đề tài cho luận án tiến sĩ sử học của mình. Đề tài vừa có giá 2 trị khoa học vừa có ý nghĩa thực tiễn. Về ý nghĩa khoa học, tìm hiểu vấn đề này làm sáng tỏ những hoạt động cũng như thành tựu, hạn chế trong quá trình quân đội thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế gắn với quốc phòng - an ninh tại Tây Nguyên; khẳng định mục tiêu của việc quân đội tham gia xây dựng kinh tế không phải kinh doanh đơn thuần mà là góp phần củng cố vững chắc thế trận quốc phòng - an ninh tại các địa bàn chiến lược. Về ý nghĩa thực tiễ ...