Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Thiết kế và sử dụng phiếu học tập trong dạy học môn Toán ở trường Trung học phổ thông

Mục đích nghiên cứu của luận án: Trên cơ sở phân loại và làm rõ ý nghĩa, tác dụng của PHT, đề xuất phương hướng, biện pháp thiết kế và sử dụng PHT như là một phương tiện hỗ trợ đắc lực cho quá trình dạy học môn Toán ở trường THPT góp phần đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao chất lượng dạy học môn Toán THPT.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Thiết kế và sử dụng phiếu học tập trong dạy học môn Toán ở trường Trung học phổ thông 1 MỞ ĐẦU1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Ngày nay, việc đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức và PTDH đểchuẩn bị cho thế hệ trẻ có đủ khả năng làm chủ được nền khoa học kĩ thuật hiệnđại là vấn đề cấp thiết. Nền giáo dục nước ta đang từng bước đổi mới về mọimặt để có thể đào tạo được những người lao động có năng lực đáp ứng đượcmục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Hội nghị Trung ương 8 khóaXI đã ban hành Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản,toàn diện giáo dục và đào tạo với mục tiêu tổng quát: “Tạo chuyển biến căn bản,mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơncông cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dụccon người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khảnăng sáng tạo mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốtvà làm việc hiệu quả”, “Xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạytốt, học tốt, quản lí tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lí, gắn với xâydựng xã hội học tập; bảo đảm các điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn hóa,hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục vàđào tạo; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và bản sắc dân tộc”. Trong quá trình dạy học, các PTDH sẽ giảm nhẹ công việc của GV và giúpcho HS tiếp thu kiến thức một cách thuận lợi hơn. Đặc biệt, với phương tiệnnghe nhìn phát triển mạnh như hiện nay, nếu biết khai thác và sử dụng đúng lúc,đúng chỗ sẽ làm cho giờ HS động hơn, gây được hứng thú cho người học. CácPTDH đóng một vai trò đặc biệt quan trọng, quyết định đến chất lượng của việctổ chức hoạt động nhận thức của HS trong quá trình dạy học. Tuy nhiên, trongthực tế dạy học hiện nay, việc sử dụng các PTDH còn nhiều hạn chế, chưa đápứng được yêu cầu đặt ra. Quá trình dạy học các tri thức thuộc một môn khoa học cụ thể được hiểu làquá trình hoạt động của GV và của HS trong sự tương tác thống nhất biện chứngcủa ba thành phần trong hệ dạy học bao gồm: GV, HS và tư liệu hoạt động dạyhọc. Hoạt động học của HS bao gồm các hành động với tư liệu dạy học, sự traođổi, tranh luận với nhau và sự trao đổi với GV. Thông qua các hoạt động của HSvới tư liệu học tập và sự trao đổi đó mà GV thu được những thông tin liên hệngược cần thiết cho sự định hướng của GV đối với HS. Hoạt động của GV baogồm hành động với tư liệu dạy học và sự trao đổi, định hướng trực tiếp với HS.GV là người tổ chức tư liệu hoạt động dạy học, cung cấp tư liệu nhằm tạo tìnhhuống cho HS hoạt động. Một trong những PTDH tỏ ra khá hiệu quả là Phiếuhọc tập (PHT). Có không ít các thầy cô giáo đã từng sử dụng PHT trong quátrình dạy học. Tuy nhiên, sự hiểu biết và nghiên cứu đầy đủ về PHT cũng còn làvấn đề trong dạy học nói chung, trong dạy học môn Toán nói riêng. Từ những lído trên, đề tài nghiên cứu được lựa chọn là “Thiết kế và sử dụng phiếu học tậptrong dạy học môn Toán ở trường Trung học phổ thông”. 22. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU 2.1. Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở phân loại và làm rõ ý nghĩa, tác dụngcủa PHT, đề xuất phương hướng, biện pháp thiết kế và sử dụng PHT như là mộtphương tiện hỗ trợ đắc lực cho quá trình dạy học môn Toán ở trường THPT gópphần đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao chất lượng dạy học môn ToánTHPT. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nghiên cứu trên, nhiệm vụ nghiên cứu đượcđặt ra là: - Nghiên cứu lí luận dạy học về việc sử dụng phương tiện dạy học nóichung, về PHT nói riêng trong dạy học môn Toán ở trường THPT. - Nghiên cứu thực trạng việc sử dụng PHT trong dạy học môn Toán ở mộtsố trường THPT. - Đề xuất biện pháp thiết kế và sử dụng PHT trong quá trình dạy học mônToán ở trường THPT. - Thực nghiệm sư phạm nhằm đánh giá tính khả thi, hiệu quả của quá trìnhdạy học với sự hỗ trợ của PHT. Cụ thể hơn, luận án cần trả lời các câu hỏi khoa học sau đây: (1) Phiếu học tập là gì? Phiếu học tập có vai trò gì trong quá trình dạy họcmôn Toán? cấu trúc, yêu cầu và hình thức của phiếu học tập như thế nào? chứcnăng của phiếu học tập, các loại phiếu học tập?… (2) Thực trạng việc sử dụng PHT trong dạy học môn Toán ở một số trườngTHPT hiện nay (tần số sử dụng, cách thức sử dụng, mục đích sử dụng, tácdụng,…) như thế nào? (3) Biện pháp thiết kế và sử dụng PHT trong quá trình dạy học môn Toán ởtrường THPT là gì? (cách thức thiết kế như thế nào, dựa trên cơ sở khoa họcnào, cách sử dụng chúng trong quá trình dạy học ra sao?) (4) Những biện pháp thiết kế và sử dụng PHT trong quá trình dạy học mônToán ở trường THPT có tính khả thi và hiệu quả hay không?3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu của đề tài là quá trình dạy học có sử dụng các loạiPHT, ý ...