Tóm tắt Luận án tiến sĩ Tôn giáo học: Đời sống tôn giáo của người Mông Tin Lành ở Đắc Lắc từ năm 1986 đến nay

Luận án nghiên cứu, làm rõ quá trình hình thành, đặc điểm, thực trạng cộng đồng người Mông theo Tin Lành ở Đắc Lắc hiện nay, đồng thời chỉ ra xu hướng chuyển biến trong đời sống tôn giáo của người Mông theo Tin Lành và đề xuất một số khuyến nghị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Tôn giáo học: Đời sống tôn giáo của người Mông Tin Lành ở Đắc Lắc từ năm 1986 đến nay VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI ĐOÀN ĐỨC PHƯƠNG ĐỜI SỐNG TÔN GIÁO CỦA NGƯỜI MÔNGTIN LÀNH Ở ĐẮC LẮC TỪ NĂM 1986 ĐẾN NAY Ngành: Tôn giáo học Mã số: 9 22 90 09 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ TÔN GIÁO HỌC Hà Nội - 2018 Công trình được hoàn thành tại Học viện Khoa học xã hội NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC 1. PGS.TS. NGUYỄN HỒNG DƯƠNG 2. PGS.TS. CHU VĂN TUẤN Phản biện 1: PGS.TS Nguyễn Thanh Xuân Phản biện 2: PGS.TS Nguyễn Thị Minh Ngọc Phản biện 3: TS.Bùi Thanh Hà Luận án được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án tiễn sĩ cấp Học viện– Học viện Khoa học xã hội Vào hồi ..... giờ ....., ngày ..... tháng ..... năm 2018 Có thể tham khảo luận án tại: - Thư viện Quốc gia Việt Nam - Thư viện Học viện Khoa học xã hội MỞ ĐẦU1. Tính cấp thiết của đề tài Tin Lành (Protestatism) du nhập vào Việt Nam từ năm 1911, nhưngphải 15 năm sau (1926), các giáo sĩ Tin Lành mới truyền bá vào vùng đồngbào dân tộc thiểu số (DTTS) ở Nam Trường Sơn - Tây Nguyên. Qua buổi đầuphát triển khó khăn, đến năm 1938 [98], Tin Lành đã có chỗ đứng trong cộngđồng các DTTS và đến năm 1975, bức tranh đời sống tôn giáo của người TinLành ở khu vực Tây Nguyên hết sức phong phú với 126 Nhà thờ, 2 TrườngKinh Thánh, 7 Trung tâm truyền giáo, 3 cơ sở y tế, 216 Chi hội, 61.500 tín đồ,42 mục sư, 91 truyền đạo và 50 truyền đạo sinh [38; tr 88], trong đó, Đắc Lắc(hay Đắk Lắk) nổi lên như một trung tâm Tin Lành với 62 nhà thờ, 12 mục sư, 38truyền đạo, 01 Trường Thánh Kinh ở Buôn Ma Thuột, 01 trụ sở địa hạt Trungthượng hạt. Sau năm 1975, Tin Lành ở Đắc Lắc, Tây Nguyên bị các thế lực thiếuthiện chí với Nhà nước Việt Nam lợi dụng vào hoạt động chống phá an ninh trậttự, nên chính quyền đã đình chỉ mọi hoạt động tập trung của Tin Lành. Từ năm 1986 trở lại đây, thực hiện đường lối đổi mới toàn diện củaĐảng, trong đó có đổi mới nhận thức về tôn giáo và hoạt động tôn giáo, cùngvới nhiều lý do khác, Tin Lành ở Tây Nguyên phục hồi và phát triển nhanhchóng với 15 hệ phái [99]. Nhiều DTTS như dân tộc Mông di cư đến TâyNguyên đã chọn Đắc Lắc [100] là nơi định cư và chịu ảnh hưởng sâu sắc bởiTin Lành. Đến năm 2018, Đắc Lắc có 21.293 tín đồ dân tộc Mông thuộc 02tôn giáo chính là Công giáo và Tin Lành. Buổi đầu, hầu hết đồng bào Môngtheo Tin Lành Vàng Trứ (còn gọi là Vàng Chứ)[101] ở quê cũ, khi vào ĐắcLắc, có xu hướng hợp thức hóa việc theo đạo, nên họ chuyển theo hệ phái TinLành Trưởng Lão, Báp tít (Nam Phương), Tin Lành Việt Nam (miền Nam)...hình thành và phát triển đời sống tôn giáo của người Mông Tin Lành ở ĐắcLắc tương đối hoàn chỉnh. Tuy nhiên, người Mông Tin Lành di cư tự do(DCTD) kéo theo tình trạng phá rừng làm rẫy, săn bắt động vật rừng, sử dụngvũ khí trái phép... Trong khi đó, hoạt động của các tổ chức đoàn thể chínhquyền cơ sở còn hạn chế, công tác quản lý hộ tịch, hộ khẩu gặp nhiều khókhăn, tình trạng phát triển đạo trái pháp luật trong vùng đồng bào Mông diễn 1ra phổ biến. Nhất là đối với cộng đồng người Mông DCTD ở vùng sâu, xa dễbị tác động bởi luận điệu tuyên truyền của những đối tượng lợi dụng Tin Lànhnhằm mục đích chống phá Đảng, Nhà nước, khiến cho đời sống tôn giáo củangười Mông Tin Lành tiềm ẩn phức tạp. Điển hình là vụ lôi kéo người MôngTin Lành từ Đắc Lắc di cư ngược trở lại Tây Bắc tham gia “xưng vua” ởMường Nhé vào tháng 5/2011. Diễn biến phức tạp xung quanh vấn đề ngườiMông Tin Lành đã và đang ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình triển khai nhiệmvụ phát triển kinh tế - xã hội ở Tây Nguyên nói riêng và sự nghiệp xây dựngvà bảo vệ Tổ quốc, phát triển đất nước nói chung. Nghiên cứu về Tây Nguyên hiện nay đang được đẩy mạnh và đã đạtđược những thành tựu quan trọng, song nghiên cứu một cách hệ thống về vấn đềngười Mông Tin Lành ở Tây Nguyên nói chung và nhất là Đắc Lắc nói riêng cònchưa đáp ứng được nhu cầu nhận thức của thực tiễn. Xuất phát từ lý do trên, tác giảchọn vấn đề: “Đời sống tôn giáo của người Mông Tin Lành ở Đắc Lắc từ năm1986 đến nay” cho đề tài luận án tiến sĩ Tôn giáo học của mình.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu2.1. Mục đích nghiên cứu Luận án nghiên cứu, làm rõ quá trình hình thành, đặc điểm, thựctrạng cộng đồng người Mông theo Tin Lành ở Đắc Lắc hiện nay, đồng thờichỉ ra xu hướng chuyển biến trong đời sống tôn giáo của người Mông theoTin Lành và đề xuất một số khuyến nghị.2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Một là, làm rõ quá trình Tin Lành truyền bá trong cộng đồng Mông,quá trình di dịch cư của người Mông Tin Lành đến Đắc Lắc, hình thành niềmtin, thực hành nghi lễ, phát triển thành cộng đồng tôn giáo của người MôngTin Lành ở Đắc Lắc. Hai là, làm rõ những đặc trưng cơ bản của cơ cấu tổ chức Hội thánh,điểm nhóm, hệ phái Tin Lành ở Đắc Lắc với những bộ phận cấu thành, cácthiết chế của nó, vị trí vai trò của chức sắc; các thành phần tín đồ trong các chihội, điểm nhóm, Hội Thánh. Ba là, phân tích thực trạng đời sống tôn giáo của người Mông Tin 2Lành ở Đắc Lắc hiện nay trên các phương diện cơ bản như: niềm tin, thựchành, cộng đồng, đồng thời chỉ ra ảnh hưởng của cộng đồng người Mông TinLành trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, an ninh - quốcphòng, môi trường sinh thái ở Đắc Lắc hiện nay. Bốn là, chỉ ra xu hướng chuyển biến đời sống tôn giáo của ngườiMông Tin Lành ở Đắc Lắc và những vấn đề đặt ra hiện nay. Trên cơ sở đó đềxuất một số khuyến nghị nhằm phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt tiêu cựccủa cộng đồng người Mông Tin Lành ở Đắc Lắc, góp phần ổn định xã hội,phát triển bền vững ở Đắc Lắc ...