Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Văn hóa học: Biến đổi văn hóa sinh kế của cư dân tại Quần thể danh thắng Tràng An trước tác động của du lịch

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là Nghiên cứu làm rõ thực trạng biến đổi sinh kế và văn hóa sinh kế của cư dân 3 xã nằm trong vùng lõi Quần thể danh thắng Tràng An trước và sau khi phát triển du lịch; Nhận diện các yếu tố tác động, xu hướng khai thác du lịch tác động tới biến đổi, thời cơ và thách thức đối với biến đổi văn hóa sinh kế; bàn luận xác định một số vấn đề đặt ra để phát triển sinh kế bền vững của cư dân tại Quần thể danh thắng Tràng An trong quá trình phát triển du lịch.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Văn hóa học: Biến đổi văn hóa sinh kế của cư dân tại Quần thể danh thắng Tràng An trước tác động của du lịch HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH BÙI VĂN MẠNHBIẾN ĐỔI VĂN HÓA SINH KẾ CỦA CƯ DÂNTẠI QUẦN THỂ DANH THẮNG TRÀNG AN TRƯỚC TÁC ĐỘNG CỦA DU LỊCH TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH VĂN HÓA HỌC Mã số: 9229040 Hà Nội - 2020 Công trình được hoàn thành tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS,TS Phạm Duy Đức 2. TS. Lê Xuân Kiêu Phản biện 1: ............................................................ ............................................................ Phản biện 2: ............................................................ ............................................................ Phản biện 3: ............................................................ ............................................................Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Vào hồi...... giờ....... ngày...... tháng...... năm 20.... Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia và Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Quần thể danh thắng Tràng An là di sản hỗn hợp văn hóa và thiênnhiên thế giới, nơi có gần 20.000 dân đang sinh sống trong vùng lõi di sản.Từ khi UNESCO công nhận là di sản của nhân loại, Quần thể danh thắngTràng An đã trở thành điểm đến nổi tiếng, thu hút ngày càng đông dukhách tới tham quan. Quá trình phát triển du lịch đã mang lại rất nhiều đổithay tích cực về cơ sở hạ tầng, vật chất kỹ thuật, kinh tế xã hội, đời sốngvăn hóa và nhất là tạo nhiều việc làm, sinh kế và thu nhập ổn định chocộng đồng cư dân địa phương. Mặt khác, phát triển du lịch cũng tạo ranhiều tác động tiêu cực làm thay đổi môi trường, không gian sản xuất, kỹnăng tri thức nghề nghiệp, và các giá trị văn hóa mang tính định hướng,các chuẩn mực, đạo đức trong cuộc sống và lao động sản xuất. Trướcnhững vấn đề đặt ra trên, NCS chọn đề tài nghiên cứu “Biến đổi văn hóasinh kế của cư dân tại Quần thể danh thắng Tràng An trước tác độngcủa du lịch” làm luận án tiến sỹ. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu về biến đổi văn hóa sinh kế của cư dân tạiQuần thể danh thắng Tràng An trước tác động của du lịch, Luận án tậptrung nghiên cứu, hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về biến đổi văn hóasinh kế, tìm hiểu sự biến đổi văn hóa sinh kế trong bối cảnh phát triển dulịch, đồng thời lý giải những nguyên nhân, xu hướng ảnh hưởng tới sự biếnđổi, bàn luận một số vấn đề đặt ra để phát triển văn hóa sinh kế bền vữngtrước tác động của du lịch. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu 1) Nghiên cứu, làm rõ một số vấn đề lý luận về biến đổi văn hóa sinhkế do tác động của phát triển du lịch; 2) Nghiên cứu làm rõ thực trạng biến đổi sinh kế và văn hóa sinh kếcủa cư dân 3 xã nằm trong vùng lõi Quần thể danh thắng Tràng An trướcvà sau khi phát triển du lịch; 3) Phân tích các yếu tố tác động, xu hướng khai thác du lịch tác độngtới biến đổi, thời cơ và thách thức đối với biến đổi văn hóa sinh kế; bànluận xác định một số vấn đề đặt ra để phát triển sinh kế bền vững của cưdân tại Quần thể danh thắng Tràng An trong quá trình phát triển du lịch. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Những bến đổi văn hóa sinh kế của cư dân trong khu di sản Quần thểdanh thắng Tràng An trước tác động của phát triển du lịch. 2 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Luận án tập trung vào 3 xã trong vùng lõi di sảnchịu nhiều tác động từ phát triển du lịch gồm các xã Trường Yên, NinhXuân và Ninh Hải. - Về thời gian: Nghiên cứu từ năm 2000 đến nay. - Về nội dung: Phân tích, đánh giá thực trạng biến đổi văn hóa sinhkế và ứng xử của cư dân Quần thể danh thắng Tràng An trước tác độngcủa phát triển du lịch. 4. Những câu hỏi nghiên cứu Thứ nhất, đặc điểm văn hóa sinh kế của cư dân trong khu di sản thếgiới Quần thể danh thắng Tràng An trước khi phát triển du lịch? Thứ hai, văn hóa sinh kế của cư dân trong khu di sản Quần thể danhthắng Tràng An biến đổi như thế nào trước tác động của phát triển du lịch? Thứ ba, những vấn đề gì đặt ra đối với sự biến đổi văn hóa sinh kếcủa cư dân trong khu di sản trước tác động của phát triển du lịch; cần làmgì để phát triển văn hóa sinh kế bền vững trong quá trình phát triển du lịch. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận án đã sử dụng phương pháp tiếp cận liên ngành như xã hội học,văn hóa học, kinh tế học, du lịch học để khảo sát, nghiên cứu sự biến đổivăn hóa sinh kế của cư dân tại QTDT Tràng An trước tác động của du lịch,đồng thời vận dụng các lý thuyết về biến đổi văn hóa, khung sinh kế bềnvững để phân tích, luận giải về sự biến đổi văn hóa sinh kế của cư dân vànhững tác động tới sự biến đổi đó. 5.2. Phương pháp nghiên cứu cụ thể: Phân tích và tổng hợp; Điềndã; Điều tra xã hội học; và So sánh. 6. Đóng góp về khoa học của luận án 6.1. Về lý luận: Luận án góp phần hệ thống hóa về văn hóa sinh kế,biến đổi văn hóa sinh kế trong quá trình phát triển du lịch của cư dân tạiQTDT Tràng An, dưới góc nhìn văn hóa học. Luận án sẽ đóng góp choviệc hoàn thiện hơn một số vấn đề lý luận về văn hóa sinh kế và sự biếnđổi của văn hóa sinh kế trước những tác động của du lịch tại các khu di sảnthế giới hiện nay. 6.2. Về thực tiễn: Luận án làm sáng tỏ thực trạng biến đổi văn hóasinh kế của cư dân tại khu Q ...