Tóm tắt luận án Tiến sĩ Y học: Đánh giá hiệu quả ghép xương cho bệnh nhân có khe hở cung hàm

Luận án mô tả các tổn thương khe hở xương cung hàm và các yếu tố liên quan trên lâm sàng và X-quang của bệnh nhân mắc dị tật bẩm sinh khe hở môi-vòm miệng. Nghiên cứu mức độ tiêu xương ghép khi sử dụng kỹ thuật ghép xương khe hở cung hàm bằng xương mào chậu, kết hợp với huyết tương giàu tiểu cầu và xương nhân tạo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận án Tiến sĩ Y học: Đánh giá hiệu quả ghép xương cho bệnh nhân có khe hở cung hàm 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Khe hở môi và vòm miệng là dị tật bẩm sinh vùng hàm mặt thường gặp ởViệt Nam và thế giới. Ở nước ngoài, tỷ lệ trẻ em mới sinh mắc phải loại di tậtnày dao động từ 1/750 - 1/1000 tùy thuộc vùng địa lý và điều kiện kinh tế, xãhội tại vùng đó. Ở Việt Nam, tỷ lệ này vào khoảng 1/1000 – 2/1000. Khi mắc phải các dị tật bẩm sinh như KHM – VM, trẻ phải chịu nhữngbiến đổi bất thường từ tại chỗ đến toàn thân, từ giải phẫu đến chức năng, từtâm lý đến sinh lý. Trong số đó, những thay đổi về giải phẫu ảnh hưởng trựctiếp tới việc hình thành và mọc răng bên trên khe hở, dẫn đến thiếu răng hoặclệch lạc, chen chúc răng vùng có khe hở. Từ đó, bệnh nhân sẽ có những biếnđổi về khớp cắn, chức năng ăn nhai, và hậu quả là trẻ ăn uống thường sặc, mắccác bệnh về đường hô hấp một cách thường xuyên, rối loạn chức năng nghe vàphát âm, những điều đó ảnh hưởng lớn tới tâm lý của trẻ, trẻ trở nên mặc cảm,tự ti, xa lánh cộng đồng. Để điều trị di tật bẩm sinh KHM - VM và những rối loạn do KHM - VMgây ra cho người bệnh cần sự phối hợp của các bác sĩ chuyên ngành, gồm có:phẫu thuật tạo hình, gây mê, chỉnh nha, nội nhi, tai mũi họng, ngôn ngữ học vàtâm lý học, với sự phối hợp giữa các biện pháp và kỹ thuật trong một thời giandài. Trong đó phẫu thuật tạo hình đóng kín khe hở là biện pháp đầu tiên và cơbản nhất. Song song với phẫu thuật để đóng khe hở môi và vòm miệng, việc ghépxương để đóng kín khe hở cung hàm cũng là một bước điều trị vô cùng cầnthiết. Ghép xương ổ răng giúp đóng kín khe hở xương cung hàm, phục hồihình thái giải phẫu của cung hàm, làm xương hàm trên liền nhau thành khốithống nhất ở phía trước, đóng được đường rò mũi miệng (nếu có). Từ đó kíchthích sự mọc răng ở vùng khe hở, tạo nền xương đầy đủ cho điều trị chỉnh nhavà phục hình cho những răng thiếu trên khe hở, tạo nền cho chân cánh mũi bênkhe hở để giúp cho việc tạo hình thẩm mỹ về sau. Để ghép xương khe hở cung hàm hầu hết các nhà phẫu thuật đã sử dụngvật liệu ghép tự thân lấy từ vỏ hộp sọ, đầu trên xương chày, xương hàm dưới,xương mào chậu. Bên cạnh đó, với sự phát triển của công nghệ sinh học, cácnhà lâm sàng cũng tiến hành ghép xương tự thân phối hợp cùng với một số cácvật liệu sinh học hoặc yếu tố kích thích tăng trưởng và đã đạt được những kếtquả đầy hứa hẹn. Tại Việt Nam, một số nghiên cứu về ghép xương tự thân vàokhe hở cung hàm đã được công bố, tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào đánhgiá hiệu quả của việc kết hợp xương tự thân với vật liệu sinh học hoặc yếu tốtăng trưởng. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm: 1. Mô tả các tổn thương khe hở xương cung hàm và các yếu tố liênquan trên lâm sàng và X-quang của bệnh nhân mắc dị tật bẩm sinh khehở môi-vòm miệng. 2. Nghiên cứu mức độ tiêu xương ghép khi sử dụng kỹ thuật ghépxương khe hở cung hàm bằng xương mào chậu, kết hợp với huyết tươnggiàu tiểu cầu và xương nhân tạo. 2 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN1.1. ĐẠI CƢƠNG GIẢI PHẪU VÙNG MÔI - VÒM MIỆNG1.1.1. Môi: Vùng môi cấu tạo nên miệng và thành trước miệng. Giới hạn bởiphía trên là nền mũi, phía dưới là rãnh cằm môi, hai bên là rãnh mũi má.1.1.2. Vòm miệng: Vòm miệng gồm hai phần: vòm miệng cứng và vòmmiệng mềm, ngăn cách bởi khoang miệng ở dưới và hốc mũi ở phía trên.Vòm miệng cứng có giới hạn phía trước và hai bên là cung răng, giới hạnphía sau là vòm miệng mềm và lưỡi gà.1.1.3. Đặc điểm giải phẫu cần chú ý của xương ổ răng hàm trên: Xương ổ răng hàm trên được tạo thành bởi bờ dưới xương hàm trên, vàtạo nên cung hàm trên. Phía trước là môi trên. Che phủ mặt ngoài và mặttrong là lớp niêm mạc miệng, ở giữa có chứa huyệt ổ răng. Quanh huyệt ổrăng là xương ổ răng nối tiếp với dây chằng quanh răng, xương chân răng vàchân răng. Cung hàm là một phần của xương hàm trên có hình móng ngựa liên tụckhông có sự gián đoạn. Cung hàm được bao phủ bởi biểu mô lợi dính và di động,là nơi nâng đỡ cho răng sữa và răng vĩnh viễn. Ở độ tuổi hình thành và mọc răngvĩnh viễn, trong cấu trúc xương còn có các mầm răng vĩnh viễn. Khi xuất hiệnkhe hở cung hàm là có sự gián đoạn của cấu trúc xương và biểu mô lợi che phủ.Sự thay đổi về hình thái giải phẫu dẫn tới sự thay đổi về cách sắp xếp các răngtrên cung hàm hoặc sự bất thường về vị trí và số lượng của mầm răng vĩnh viễntại vùng khe hở.1.2. PHÂN LOẠI KHE HỞ MÔI VÀ VÒM MIỆNG. Để đơn giản hóa, Pfeiffer (Đức) đã đưa ra sơ đồ biểu thị phân loại khehở môi và vòm miệng. Đến năm 1971, Kernahan đưa ra sơ đồ chữ Y để môtả phân loại KHM - VM của mình. Năm 1976, Millard bổ sung vào sơ đồ chữ Y của Kernahan để đưa ra sơđồ mô tả và phân loại KHM - VM gọi là “Striped Y”.1.3. CÁC BIẾN DẠNG VỀ CẤU TRÚC GIẢI PHẪU KHI MẮC DỊTẬT KHE HỞ MÔI– VÒM MIỆNG Rối loạn cấu tr ...