Tóm tắt Luận án tiến sĩ Y học: Giá trị của neutrophil gelatinase associated lipocaline huyết tương trong chẩn đoán sớm tổn thương thận cấp và tiên lượng ở bệnh nhân điều trị tích cực

Mục đích cơ bản của luận án này là xác định giá trị của NGAL huyết tương trong dự đoán TTTC. Xác định giá trị của NGAL huyết tương trong dự đoán mức độ nặng của TTTC và điều trị thay thế thận.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Y học: Giá trị của neutrophil gelatinase associated lipocaline huyết tương trong chẩn đoán sớm tổn thương thận cấp và tiên lượng ở bệnh nhân điều trị tích cựcBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH PHAN THỊ XUÂN GIÁ TRỊ CỦA NEUTROPHIL GELATINASE ASSOCIATED LIPOCALINE HUYẾT TƯƠNGTRONG CHẨN ĐOÁN SỚM TỔN THƯƠNG THẬN CẤP VÀ TIÊN LƯỢNG Ở BỆNH NHÂN ĐIỀU TRỊ TÍCH CỰC Chuyên ngành: Nội thận - tiết niệu Mã số: 62720146 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC TP HỒ CHÍ MINH - NĂM 2018 Công trình được hoàn thành tại ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Đặng Vạn Phước Phản biện 1: Phản biện 2: Phản biện 3:Luận án sẽ được bảo vệ tại Hội đồng đánh giá luận án cấp Trườnghọp tại ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINHVào hồi ...... giờ ....., ngày ...... tháng ....... năm .............Có thể tìm hiểu luận án tại:- Thư viện Quốc Gia Việt Nam.- Thư viện Khoa Học Tổng Hợp, Thành phố Hồ Chí Minh.- Thư viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh. 1 GIỚI THIỆU LUẬN ÁNĐẶT VẤN ĐỀ Tổn thương thận cấp (TTTC) là tổn thương cơ quan thường gặp ởbệnh nhân điều trị tại khoa điều trị tích cực (ĐTTC), TTTC gây tăng tỉlệ tử vong, tăng chi phí y tế và tăng nguy cơ bệnh thận mạn. Theonhiều nghiên cứu, tỉ lệ TTTC ở bệnh nhân điều trị tại khoa ĐTTCkhoảng 30 - 36% và mặc dù có nhiều tiến bộ quan trọng của ngànhĐTTC cũng như trong lĩnh vực điều trị thay thế thận, tỉ lệ tử vong vẫncòn cao 50-70%. Một trong những nguyên nhân làm cho tỉ lệ tử vongở bệnh nhân TTTC vẫn còn cao là do thiếu các dấu ấn sinh học chẩnđoán sớm TTTC. Ở bệnh nhân điều trị tại khoa ĐTTC, nguyên nhân gây TTTCthường do nhiễm khuẩn huyết - sốc nhiễm khuẩn, thiếu máu - giảmtưới máu và thuốc gây độc thận. Ở bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết(NKH), ngoài TTTC, NGAL còn được cơ thể sản xuất để đáp ứng vớiphản ứng viêm, vì thế vai trò của NGAL trong dự đoán TTTC ở bệnhnhân NKH vẫn còn bị nghi ngờ và một số nghiên cứu lâm sàng vềNGAL trong dự đoán TTTC ở bệnh nhân NKH cho kết quả trái chiềunhau. Vì thế chúng tôi thực hiện nghiên cứu “Giá trị của neutrophilgelatinase associated lipocaline huyết tương trong chẩn đoán sớmtổn thương thận cấp và tiên lượng ở bệnh nhân điều trị tích cực”.1. Mục tiêu nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện ở bệnh nhân NKH điều trị tại khoaĐTTC nhằm 3 mục tiêu: - Xác định giá trị của NGAL huyết tương trong dự đoán TTTC. - Xác định giá trị của NGAL huyết tương trong dự đoán mức độ nặng của TTTC và điều trị thay thế thận. - Xác định giá trị của NGAL huyết tương trong tiên lượng tử vong.2. Tính cấp thiết đề tài: TTTC thường gặp ở bệnh nhân điều trị tại khoa ĐTTC, tử vong ởbệnh nhân TTTC lên đến 50 – 70%, hiện chưa có điều trị đặc hiệu đốivới TTTC nhưng chẩn đoán sớm có thể ngăn chặn sự tiến triển của 2TTTC. Trên lâm sàng, chẩn đoán sớm TTTC vẫn còn là một tháchthức, vì creatinin huyết thanh được dùng để chẩn đoán TTTC nhưngkhông giúp chẩn đoán sớm, creatinin huyết thanh chỉ tăng khi độ lọccầu thận đã giảm nặng, sự chậm trễ làm mất đi cơ hội có thể can thiệpvào điều trị nhằm thay đổi tiên lượng. Nhờ những kỹ thuật sinh họcphân tử trong lĩnh vực gen và protein, nhiều dấu ấn sinh học mới xuấthiện trong giai đoạn sớm của TTTC đã được phát hiện, trong đóneutrophil gelatinase-associated lipocalin (NGAL) là dấu ấn đượcnghiên cứu nhiều nhất vì nồng độ NGAL trong nước tiểu và trongmáu tăng cao và rất sớm trong vòng 2 giờ sau khi thận bị tổn thương.3. Những đóng góp mới của luận án: Ở bệnh nhân NKH điều trị tại khoa ĐTTC:- Nồng độ NGAL huyết tương có thể dự đoán tổn thương thận cấp xảy ra sau đó 3 ngày, với diện tích dưới đường cong ROC (AuROC) là 0,80 (95% CI: 0,70 – 0,89; P < 0,001), tại điểm cắt 156 ng/ml có độ nhạy cảm 83,3%, độ đặc hiệu 60,0%, giá trị tiên đoán dương 9,9 %, giá trị tiên đoán âm 98,6%.- Nồng độ NGAL huyết tương có giá trị tốt trong dự đoán điều trị thay thế thận, với AuROC là 0,81 (95% CI = 0,76 - 0,86; P < 0,001), tại điểm cắt 180 ng/ml có độ nhạy cảm 83,3%, độ đặc hiệu 71,2%, giá trị tiên đoán dương 17,2%, giá trị tiên đoán âm 98,3%.4. Bố cục của luận án: Luận án gồm 114 trang, ngoài phần đặt vấn đề và kết luận, luận ángồm 4 phần: chương 1- Tổng quan tài liệu: 29 trang, chương 2- Đốitượng và phương pháp nghiên cứu: 15 trang, chương 3- Kết quảnghiên cứu: 35 trang, chương 4- Bàn luận: 30 trang. Luận án có 29bảng, 6 hình, 2 sơ đồ, 25 biểu đồ. Luận án sử dụng 115 tài liệu thamkhảo gồm 10 tài liệu tham khảo tiếng Việt và 105 tài liệu tham khảotiếng Anh. 3 Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU1.1. Đại cương về NGAL NGAL là một protein thuộc họ lipocalin, có trọng lượng phân tử25 Kda gồm 178 axít amin, được phân lập bởi Allen và Venge năm1989 từ những hạt thứ cấp của bạch cầu đa nhân trung tính. Bìnhthường gen mã hoá để tổng hợp NGAL có ở tuỷ xương và biểu mô đạitràng, phổi, gan, thận…; đáp ứng tăng tổng hợp NGAL xảy ra khi cócác tình trạng bệnh lý khác nhau như phản ứng viêm, nhiễm khuẩn,ngộ độc, thiếu máu, TTTC, và một số ung thư.1.2. Vai trò của NGAL trong sinh lý bệnh của TTTC Khi thận bị tổn thương bởi nhiều tác nhân khác nhau, tại tế bàoống thận có hiện tượng tăng sản xuất và phóng thích NGAL vào máuvà nước tiểu. NGAL được sản xuất chủ yếu ở ống thận xa, ngoài raống thận gần, nhánh lên quai Henle, và ống góp cũng sản xuất NGAL.Hiện tượng hoạt hoá và di trú của bạch cầu đa nhân trung tính đếnthận cũng góp phần làm gia tăng nồng độ NGAL trong máu và nướctiểu. Trong quá trình TTTC, NGAL có tác dụng bảo vệ, ngăn tổnthương tế bào ống thận trong giai đoạn sớm của tổn thương thận,NGAL có tác động ...