Tóm tắt luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, đánh giá hiệu quả các phác đồ điều trị bệnh nhân sán lá gan nhỏ tại bệnh viện và tại cộng đồng Lào

Mục tiêu nghiên cứu của luận án nhằm mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân sán lá gai; nhỏ; xác định tỷ lệ nhiễm trùng sán lá gai nhỏ và đánh giá hiệu quả của phác đồ điều trị bằng Praziquantel tại cộng đồng Lào.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, đánh giá hiệu quả các phác đồ điều trị bệnh nhân sán lá gan nhỏ tại bệnh viện và tại cộng đồng Lào 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Bệnh s¸n l¸ gan nhỏ (SLGN) l©y nhiễm theo đường ăn uống và g©yảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ con người. WHO (1994-1995) cã khoảng19 triệu người Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản và khu vựcmiền Bắc VN nhiễm C. sinensis; 1,5 triệu người ở Liªn X« (cũ), Nam Âu,Trung Âu và Đ«ng Âu nhiễm O. felinenus và hơn 3 triệu người Th¸i Lan,Lào … vμ miền Nam VN nhiễm O. viverrini. §ến 2008 Nguyễn VănChương vμ CS, cho biÕt ë VN cã Ýt nhất ở 25 tỉnh (15 tỉnh phÝa Bắc và 10tỉnh miền Trung, T©y Nguyªn) với tỷ lệ nhiễm từ 0,2 - 37% Ở Lào, từ tr−íc đến nay, nhiÒu cộng đồng d©n c− cã thãi quen ¨n gáic¸ sèng. Do ®ã gÆp tû lÖ nhiÔm cao 95 - 97% mét sè vïng (Rattanaxay vμCS., 1998). BÖnh viện 103 - Viªng Ch¨n cho thấy, bÖnh SLGN gÆp tõ 550 -650 BN/n¨m. BÖnh tiÕn triÓn thÇm lÆng, l©m sμng, xÐt nghiÖm vμ viÖc chÈn®o¸n, ®iÒu trÞ vÉn ch−a ®−îc râ rÖt. Huyện Champhon tØnh Savannakhett, ng−êi d©n cã thãi quen ¨n c¸sèng l©u ®êi; ®iÒu kiÖn vÖ sinh kÐm, ý thøc vÒ phßng bệnh ch−a cao vμ hàngn¨m cã nhiÒu tr−êng hîp vào viÖn do bÞ bÖnh SLGN. Đ©y là mét vïng dÞchtÔ nhiÔm SLGN l−u hành, do vËy viÖc tiÕn hành nghiªn cøu ph¸t hiÖn tr−ênghîp nhiÔm SLGN ë ®Þa ph−¬ng và ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ biÖn ph¸p can thiÖp làthiÕt thùc & cÊp b¸ch. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu thùc tiÔn, nh»m t×m gi¶iph¸p thÝch hîp trong phßng chèng, ®iÒu trÞ SLGN ë bÖnh viÖn vμ ë céng®ång, chóng t«i nghiªn cøu ®Ò tμi: “Nghiªn cứu đặc điểm l©m sàng, cận l©m sàng, ®¸nh gi¸ hiệu quảcña c¸c ph¸c đồ điều trị bệnh s¸n l¸ gan nhỏ tại bệnh viện và t¹i cộngđồng Lào” Với 3 mục tiªu: 1. M« tả một số đặc điểm l©m sàng, cận l©m sàng ở bệnh nh©n s¸n l¸gan nhỏ tại bệnh viện 103 - Viªng Chăn (Lào). 2. иnh gi¸ hiệu quả và t¸c dụng kh«ng mong muốn của 2 ph¸c đồ:Praziquantel 75mg/kg cho 1 ngày và Praziquantel 25mg/kg/1ngày cho 3ngày tại bệnh Viện 103 - Viªng Chăn. 2 3. X¸c định tỷ lệ nhiễm trứng SLGN tại 3 trường học huyện Champhontỉnh Savannakhett (Lào) và đ¸nh gi¸ hiệu quả của ph¸c đồ điều trị b»ngPraziquantel 75mg/kg cho 1 ngày tại cộng đồng. Nh÷ng ®ãng gãp míi cña luËn ¸n: 1. TriÖu chøng l©m sμng vμ cËn l©m sμng bÖnh s¸n l¸ gan nhá kÝn ®¸okh«ng ®Æc hiÖu. 2. HiÖu qu¶ ®iÒu trÞ bÖnh nh©n nhiÔm s¸n l¸ gan nhá t¹i bÖnh viÖn 103Viªng Ch¨n (Lμo) theo ph¸c ®å Praziquantel liÒu 75mg/kg/ 1 ngμy tèt h¬n liÒu25 mg/kg/ 1 ngμy x 3 ngμy. C¶ 2 liÒu ®Òu xuÊt hiÖn t¸c dông kh«ng muènnh−ng chØ nhÑ vμ tho¸ng qua; gi÷a 2 nhãm kh«ng cã sù kh¸c biªt p > 0,05. 3. X¸c ®Þnh ®−îc tû lÖ nhiÔm SLGN t¹i 3 tr−êng häc huyÖn Champhon,Savannakhett (Lμo), nhiÔm chung lμ 42,8% (nam 58,9% vμ n÷ 26,7%) vμ®iÒu trÞ b»ng Praziquantel 75mg/kg/ 1 ngμy, kÕt qu¶ sau 7 ngμy, 1 th¸ng, 3vμ 6 th¸ng lμ: 74,4%; 94,8%; 82,3% vμ 48,5%. bè côc luËn ¸n: LuËn ¸n gåm 141 trang, bao gåm c¸c phÇn: §Æt vÊn ®Ò (3 trang); Tængquan tμi liÖu (37 trang); §èi t−îng vμ ph−¬ng ph¸p (20 trang); KÕt qu¶ (34trang); Bμn luËn (22 trang); KÕt luËn & khuyÕn nghÞ (3 trang), tμi liÖu thamkh¶o 21 trang (gåm 72 tiÕng ViÖt, 78 tμi liÖu tiÕng Anh vμ 3 tμi liÖu tiÕng Lμo);phô lôc 5 trang. LuËn ¸n ®−îc tr×nh bμy víi 46 b¶ng, 4 biÓu ®å vμ 5 h×nh ¶nh. Ch−¬ng 1 Tæng quan tμi liÖu1.1. T¸c h¹i s¸n l¸ gan nhá ®èi víi ng−êi. Toµn th©n: BÖnh SLGN g©y t×nh tr¹ng thiÕu m¸u; dÞ øng, nhiÔm ®éc,rèi lo¹n tiªu ho¸ thÊt th−êng dÉn ®Õn suy nh−îc thÇn kinh, suy nh−îc c¬thÓ; biÓu hiÖn sèt lμ hËu qu¶ cña qu¸ tr×nh viªm nhiÔm thø ph¸t §−êng mËt: Ho¹t ®éng c¬ häc cña s¸n nã cßn g©y viªm nhiÔm, lμmcho èng mËt gi·n, t¨ng sinh, bong biÓu m«, x¬ ho¸ thμnh èng, phï tói mËt,34,2% sái mËt (Komiya.Y., 1966) do x¸c chÕt vμ trøng SLGN t¹o nªn. 3 Gan: Cã thÓ to, bÒ mÆt gå ghÒ, cã thÓ x¬ ho¸ tuú thuéc vμo giai ®o¹ntiÕn triÓn vμ c−êng ®é nhiÔm; cã thÓ mÆt c¾t gan dÝnh, cã nhμy m¸u, xuÊthiÖn cÊu tróc gi¶ thïy. §Æc biÖt nhiÔm lo¹i O.viverrini (Rim 1982); haygÆp ho¹i tö thø ph¸t hoÆc x¬ ®−êng mËt, x¬ gan khi mang s¸n kÐo dμi. Tuþ: Lμm èng tôy gi·n, biÕn d¹ng, ë èng tôy kh«ng s−ng to mμth−êng bÞ ch¾c l¹i, tÕ bμo biÓu m« tuyÕn bÞ t¨ng sinh vμ dÞ s¶n ... BÖnh s¸n l¸ gan nhá vµ nhiÔm khuÈn thø ph¸t: Do ho¹t ®éng cñas¸n t¹i n¬i ký sinh, g©y phï nÒ, tæn th−¬ng líp niªm m¹c ®−êng mËt, t¹o®iÒu kiÖn cho vi khuÈn x©m nhËp vμo m¸u g©y nªn t×nh tr¹ng nhiÔm khuÈnhuyÕt (Ta Van Thong, 2002). BÖnh s¸n l¸ gan nhá vµ ung th− gan: Tr−êng hîp ung th− gan ë khuvùc §«ng Nam ¸, cã tíi 60% do bÞ SLGN, vËy cã thÓ SLGN lμ nguyªn nh©ntiªn ph¸t cña ung th− ë c¸c èng mËt nh¸nh, èng mËt chñ, ung th− tiªn ph¸t tóimËt (Kim Y., 1984). SLGN kh«ng ph¶i lμ nguyªn nh©n trùc tiÕp g©y ung th− ...