Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu thực trạng nhiễm sán lá gan nhỏ trên người ở hai xã trọng điểm thuộc Ninh Bình, Phú Yên và chế tạo kit LAMP ứng dụng trong chẩn đoán tại cộng đồng

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Y học "Nghiên cứu thực trạng nhiễm sán lá gan nhỏ trên người ở hai xã trọng điểm thuộc Ninh Bình, Phú Yên và chế tạo kit LAMP ứng dụng trong chẩn đoán tại cộng đồng" được nghiên cứu với mục tiêu: Mô tả thực trạng và một số yếu tố liên quan nhiễm sán lá gan nhỏ trên người tại hai xã trọng điểm thuộc tỉnh Ninh Bình và Phú Yên (2018-2020); Chế tạo kit LAMP xét nghiệm nhiễm Clonorchis sinensis, Opisthorchis viverrini trên người ở quy mô phòng thí nghiệm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu thực trạng nhiễm sán lá gan nhỏ trên người ở hai xã trọng điểm thuộc Ninh Bình, Phú Yên và chế tạo kit LAMP ứng dụng trong chẩn đoán tại cộng đồng BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ Y TẾVIỆN SỐT RÉT - KÝ SINH TRÙNG - CÔN TRÙNG TRUNG ƯƠNG -------------------*--------------------- PHẠM THỊ HÀ TRANG NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG NHIỄM SÁN LÁ GAN NHỎ TRÊN NGƯỜI Ở HAI XÃTRỌNG ĐIỂM THUỘC NINH BÌNH, PHÚ YÊNVÀ CHẾ TẠO KIT LAMP ỨNG DỤNG TRONG CHẨN ĐOÁN TẠI CỘNG ĐỒNG Chuyên ngành : Dịch tễ học Mã số : 972 01 17 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC HÀ NỘI – 2024 Công trình hoàn thành tại Viện sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ươngNgười hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. Trần Thanh Dương 2. TS. Trương Văn HạnhPhản biện 1: …………………………………………………Phản biện 2: …………………………………………………Phản biện 3: …………………………………………………Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Viện họp tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương Vào hồi giờ ngày tháng năm 20Có thể tìm đọc luận án tại:1. Thư viện Quốc gia Việt Nam2. Viện Sốt rét - Thư viện Ký sinh trùng và Côn trùng học.DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ CÔNG BỐ1. Phạm Thị Hà Trang, Trương Văn Hạnh, Hoàng Đình Cảnh, Trần Thanh Dương, (2024), Thực trạng và một số yếu tố liên quan đến nhiễm sán lá gan nhỏ Clonorchis sinensis trên người tại xã Yên Lộc, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình (2018-2020). Tạp chí Y học Việt Nam, Tập 538, tháng 5/2024 (số 2), tr: xxx- xxx (Bài báo đã được Tạp chí chấp nhận đăng).2. Phạm Thị Hà Trang, Trương Văn Hạnh, Hoàng Đình Cảnh, Trần Thanh Dương, (2024), Thực trạng và một số yếu tố liên quan đến nhiễm sán lá gan nhỏ Opisthorchis viverrini trên người tại xã An Mỹ, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên (2018- 2019). Tạp chí Y học Việt Nam, Tập 538, tháng 5/2024 (số 2), tr: yyy-yyy (Bài báo đã được Tạp chí chấp nhận đăng).3. Phạm Thị Hà Trang, Trương Văn Hạnh, Hoàng Đình Cảnh, Trần Thanh Dương, (2024), Nghiên cứu chế tạo kít LAMP chẩn đoán sán lá gan nhỏ Clonorchis sinensis nhiễm trên người. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Tập X, (số Y), tr: yyy-yyy (Bài báo đã được Tạp chí chấp nhận đăng). 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Nhiễm sán lá gan nhỏ là bệnh truyền nhiễm qua đường ăn uống gâyảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng. Việt Nam thuộc vùng khí hậu nhiệt đới, điều kiện tự nhiên, xã hội và tậpquán ăn uống, canh tác, sinh hoạt thuận lợi cho sự lưu hành bệnh giun sán,trong đó có bệnh sán lá gan nhỏ. Việt Nam ghi nhận hai loài sán lá gan nhỏ làC. sinensis và O. viverrini phân bố ở ít nhất 32 tỉnh thành. Hai địa phươngNinh Bình và Phú Yên được coi là điểm nóng với tỷ lệ nhiễm sán lá gan nhỏkhá cao với nhiều yếu tố liên quan, trong đó, nguyên nhân chính do tập quánăn gỏi cá của nhân dân đã tồn tại lâu đời. Có rất nhiều phương pháp xét nghiệm nhiễm sán lá gan nhỏ. Gần đây,nhiều nghiên cứu có xu hướng chuyển sang các phương pháp khuếch đạiADN đẳng nhiệt (đặc biệt là kỹ thuật khuếch đại đẳng nhiệt mạch vòng trunggian– Loop - mediated Isothermal Amplification - LAMP) với nhiều ưu điểm. Đến nay, tại Việt Nam chưa có kit LAMP được thương mại hóa đểchẩn đoán nhiễm sán lá gan nhỏ trên người. Xuất phát từ những yêu cầukhoa học và thực tiễn trên đây, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:“Nghiên cứu thực trạng nhiễm sán lá gan nhỏ trên người ở hai xãtrọng điểm thuộc Ninh Bình, Phú Yên và chế tạo kit LAMP ứng dụngtrong chẩn đoán tại cộng đồng” với các mục tiêu sau: 1. Mô tả thực trạng và một số yếu tố liên quan nhiễm sán lá gan nhỏ trênngười tại hai xã trọng điểm thuộc tỉnh Ninh Bình và Phú Yên (2018-2020). 2. Chế tạo kit LAMP xét nghiệm nhiễm Clonorchis sinensis,Opisthorchis viverrini trên người ở quy mô phòng thí nghiệm. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI VÀ Ý NGHĨA KHOA HỌC, Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA LUẬN ÁN 1. Mô tả, đánh giá thực trạng nhiễm sán lá gan nhỏ và yếu tố liên quannhiễm sán lá gan nhỏ trên người tại 2 xã Yên Lộc và An Mỹ của tỉnh NinhBình và Phú Yên, góp phần tiên lượng và xây dựng chiến lược phòngchống bệnh sán lá gan nhỏ tại khu vực có thói quen ăn gỏi cá của 02 tỉnhtrên có hiệu quả. 2 2. Đây là nghiên cứu đầu tiên xây dựng hoàn thiện được quy trình vàchế tạo thành công kit LAMP chẩn đoán nhiễm sán lá gan nhỏ C. sinensis vàO. viverrini trên người tại Việt Nam tạo ra được bước đột phá về giải pháp kỹthuật trong chẩn đoán nhiễm sán lá gan nhỏ C. sinensis và O. viverrini trênngười, đóng góp vào công tác chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, đáp ứng yêucầu thực tiễn phòng chống nhiễm sán lá gan nhỏ trên người nói riêng và cácbệnh ký sinh trùng đường ruột nói chung tại nước ta. CẤU TRÚC CỦA LUẬN ÁN Luận án dày 140 trang gồm: Đặt vấn đề 2 trang; Tổng quan: 33 trang;Đối tượng và phương pháp nghiên cứu 23 trang; Kết quả nghiên cứu 41trang; Bàn luận: 39 trang; Kết luận 2 trang. Luận án có 39 hình, 45 bảngsố liệu, 10 phụ lục. Có 127 tài liệu tham khảo, có > 40% số tài liệu thamkhảo trong thời gian 5 năm trở lại đây. Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU1.1. Một số đặc điểm dịch tễ học nhiễm sán lá gan nhỏ1.1.1. Tác nhân gây bệnh Trên thế giới, có 3 loài sán lá gan nhỏ thuộc họ Opisthorchiidae gâybệnh cho người là Clonorchis sinensis, Opisthorchis viverrini vàOpisthorchis felineus với đặc điểm sinh học, vòng đời và lâm sàng tươngđối giống nhau. Ở Việt Nam hiện chỉ ghi nhận sự có mặt của 2 loài sán lágan lá gan nhỏ là Clonorchis sinensis và Opisthorchis viverrini.1.1.2. Vật chủ - Vật chủ chính: gồm ngườ ...