Tóm tắt luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu thực trạng thừa cân, béo phì và một số đặc điểm gen, thói quen dinh dưỡng và hoạt động thể lực ở trẻ mầm non

Mục tiêu nghiên cứu của luận án nhằm đánh giá thực trạng thừa cân, béo phì và một số yếu tố liên quan ở trẻ mầm non Hà Nội năm 2019; xác định kiểu gen một số đa hình đơn nucleotid ở gen ADRB3, FTO, MC4R và phân tích mối liên quan giữa yếu tố môi trường và kiểu gen với tình trạng béo phì ở trẻ mầm non Hà Nội năm 2019.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu thực trạng thừa cân, béo phì và một số đặc điểm gen, thói quen dinh dưỡng và hoạt động thể lực ở trẻ mầm non BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI ĐỖ NAM KHÁNH NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNGTHỪA CÂN, BÉO PHÌ VÀ MỘT SỐ ĐẶCĐIỂM GEN, THÓI QUEN DINH DƯỠNG VÀ HOẠT ĐỘNG THỂ LỰC Ở TRẺ MẦM NON Chuyên ngành: Dinh dưỡng Mã số : 9720401 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC Người hướng dẫn khoa học: 1. GS.TS. Lê Thị Hương 2. PGS.TS. Trần Quang Bình HÀ NỘI – 2020 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Thừa cân, béo phì (TC, BP) được xem là một “đại dịch” mới của thế kỷXXI bởi sự gia tăng nhanh chóng và những hệ quả nghiêm trọng về sức khỏe vàgánh nặng bệnh tật mà nó gây ra. Hậu quả của thừa cân, béo phì trẻ em đặc biệtlà trẻ dưới 5 tuổi cần đặc biệt quan tâm vì đó là mối đe dọa lâu dài đến sức khỏekhi trưởng thành. Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) năm 2016 thế giới có hơn1,9 tỷ người trên 18 tuổi bị thừa cân, trong đó có 650 triệu người bị béo phì.Không chỉ ở các nước có thu nhập cao mà ngay tại các nước có thu nhập thấpvà trung bình thì tỷ lệ thừa cân, béo phì cũng tăng, nhất là ở các khu vực đôthị. Tại Việt Nam, tỷ lệ thừa cân-béo phì ở trẻ dưới 5 tuổi có xu hướng giatăng, đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh -nơi có tỷ lệ thừa cân, béo phì trẻ em cao nhất trên toàn quốc. Thừa cân, béo phì là một bệnh đa nhân tố, không chỉ do chế độ ăn uống thiếukhoa học (mất cân bằng với nhu cầu cơ thể) mà còn do những yếu tố có liên quan(gen di truyền, giảm hoạt động thể lực, stress, ô nhiễm môi trường và cả những vấnđề xã hội) cũng như sự tương tác giữa gen và môi trường. Với mục tiêu thực hiện một nghiên cứu trên đối tượng trẻ mầm non mộtcách bài bản, có cỡ mẫu đủ lớn, đại diện cho cho Hà Nội và góp phần cung cấpmột bức tranh cập nhật về thực trạng thừa cân, béo phì và giải đáp phần nàonhững câu hỏi về yếu tố gen, thói quen dinh dưỡng, hoạt động thể lực ảnh hưởngthế nào đến thừa cân, béo phì ở trẻ em các trường mầm non của Hà Nội, luận án“Nghiên cứu thực trạng thừa cân, béo phì và một số đặc điểm gen, thói quendinh dưỡng, hoạt động thể lực ở trẻ mầm non” được thực hiện nhằm 2 mụctiêu sau:1. Đánh giá thực trạng thừa cân, béo phì và một số yếu tố liên quan ở trẻ mầm non Hà Nội năm 2019.2. Xác định kiểu gen một số đa hình đơn nucleotid ở gen ADRB3, FTO, MC4R và phân tích mối liên quan giữa yếu tố môi trường và kiểu gen với tình trạng béo phì ở trẻ mầm non Hà Nội năm 2019. 2 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU1.1. Dịch tễ học thừa cân, béo phì trẻ em thế giới và tại Việt Nam1.1.1. Dịch tễ học thừa cân, béo phì trẻ em trên thế giới Béo phì được coi là một trong những thách thức nghiêm trọng nhất đối vớiy tế công cộng trong thế kỉ XXI với số lượng người béo phì năm 2014 đã caohơn gấp đôi so với năm 1980. TC, BP là yếu tố nguy cơ thứ 5 gây tử vong vớigần 2,8 triệu người trưởng thành tử vong hàng năm. TC, BP không chỉ là vấn đềsức khỏe cộng đồng ở các quốc gia phát triển mà ngay cả các quốc gia đang pháttriển số lượng người béo phì cũng đang tăng nhanh, đặc biệt là ở khu vực thànhthị. Điều đáng lo ngại là sự gia tăng tỷ lệ béo phì ở trẻ em toàn cầu đang ở mứcbáo động. Ước tính đến năm 2030, gần một phần ba dân số thế giới có thể bị TC,BP. Theo Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ béo phì trên toàn thế giới đã tăng gần gấpba lần từ năm 1975 đến năm 2016. Năm 2016, ước tính có 41 triệu trẻ em dưới5 tuổi bị thừa cân hoặc béo phì. TC, BP từng được coi là một vấn đề của quốcgia có thu nhập cao, nhưng tình trạng này đang gia tăng ở cả các nước thu nhậpthấp và trung bình, đặc biệt là ở các khu vực thành thị.1.1.2. Dịch tễ học TC, BP trẻ em tại Việt Nam Tại Việt Nam, tỷ lệ TC, BP ở trẻ em tăng gấp đôi từ 3,3% lên 6,6% trong giaiđoạn 2000-2005 và 6,6% lên 12% trong giữa 2005 -2010 và tăng gần gấp rưỡi từ12% lên 17,5% trong giai đoạn 2010 -2015. Trong vòng 15 năm, tỷ lệ thừa cân trẻem tăng hơn 4 lần từ 3,3% (2000) lên 17,5% (2015). Ở nước ta tỷ lệ trẻ TC, BP ởhọc sinh tiểu học có xu hướng tăng cao đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nộivà Thành phố Hồ Chí Minh.1.2. Các phương pháp đánh giá tình trạng TC, BP ở trẻ em 3 Đánh giá TC, BP thường dựa vào các phương pháp chính sau đây: đánh giádựa trên các chỉ số nhân trắc; đánh giá bằng các chỉ số lâm sàng và hóa sinh;đánh giá bằng khẩu phần ăn.1.3. Hậu quả của TC, BP ở trẻ em1.3.1. Béo phì làm tăng nguy cơ bệnh tật và tử vong- Béo phì làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch- Béo phì làm tăng nguy cơ bệnh nội tiết v ...