Tóm tắt Luận án tiến sĩ Y học: Phân tích mối tương quan giữa đột biến gen ATP7B và kiểu hình trên bệnh nhân Wilson ở Việt Nam

Đề tài Phân tích mối tương quan giữa đột biến gen ATP7B và kiểu hình trên bệnh nhân Wilson ở Việt Nam được thực hiện với những mục tiêu sau: Phân tích mối tương quan giữa kiểu gen ATP7B và kiểu hình của bệnh nhân Wilson. Mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân Wilson.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Y học: Phân tích mối tương quan giữa đột biến gen ATP7B và kiểu hình trên bệnh nhân Wilson ở Việt Nam BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI ĐỖ THANH HƢƠNG PHÂN TÍCH MỐI TƢƠNG QUAN GIỮAĐỘT BIẾN GEN ATP7B VÀ KIỂU HÌNH CỦA BỆNH NHÂN WILSON Ở VIỆT NAM Chuyên ngành : Thần kinh M s : 62720147 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC Hà Nội - 2016 CÔNG TRÌNH ĐƢỢC HOÀN THÀNH TẠI Trường Đại Học Y Hà NộiHướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Trần Vân Khánh 2. PGS.TS. Nguyễn Văn Liệu Phản biện 1: GS. TS. Hoàng Văn Thuận Phản biện 2: GS. TS. Phan Tuấn Nghĩa Phản biện 3: PGS.TS. Nguyễn Phú Đạt Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp trường. Họp tại Trường đại học Y Hà Nội. Có thể tìm hiểu luận án tại: - Thư viện qu c gia - Thư viện Trường Đại học Y Hà Nội - Thư viện thông tin Y học Trung Ƣơng. 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Wilson là bệnh lý di truyền lặn trên nhiễm sắc thể thường với tỷ lệmắc bệnh là 1/30.000 trẻ. Bệnh gây nên do đột biến gen ATP7B, là gen cóvai trò điều hòa quá trình chuyển hóa đồng trong cơ thể. Khi đột biến genxảy ra sẽ gây r i loạn quá trình chuyển hóa đồng, làm cho lượng đồng tăngcao trong cơ thể và tích lũy dần ở các cơ quan (gan, n o, mắt…) gây ra cáctriệu chứng đa dạng trên lâm sàng, các triệu chứng này tiến triển nặng dầncùng với quá trình lắng đọng đồng theo thời gian. Ngày nay, chẩn đoánxác định bệnh bằng phát hiện đột biến trên gen ATP7B sẽ giúp chẩnđoán sớm, phát hiện người lành mang gen bệnh và chẩn đoán trước sinhnhằm ngăn ngừa và làm giảm tỷ lệ mắc bệnh. Bên cạnh đó, xác địnhm i tương quan giữa kiểu gen ATP7B với thể lâm sàng của bệnh Wilsonsẽ giúp cho tiên lượng bệnh và có phác đồ điều trị chính xác, hiệu quảhơn. Trên thế giới, đ có nhiều nghiên cứu về xác định đột biến genATP7B, xác định m i tương quan giữa kiểu gen và kiểu hình của bệnhWilson. Ở Việt Nam, các nghiên cứu về bệnh Wilson trước đây chủ yếu làmô tả về đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng. Trong vài năm gần đây, một snghiên cứu về phát hiện đột biến trên gen ATP7B đ bắt đầu được triểnkhai. Tuy nhiên, vẫn chưa có nghiên cứu nào về phân tích m i tương quangiữa kiểu gen ATP7B và kiểu hình của bệnh Wilson. Do đó đề tài: “Phântích mối tương quan giữa đột biến gen ATP7B và kiểu hình trên bệnhnhân Wilson ở Việt Nam” được thực hiện với 2 mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân Wilson. 2. Phân tích mối tương quan giữa kiểu gen ATP7B và kiểu hình của bệnh nhân Wilson.3. Ý nghĩa thực tiễn và những đóng góp mới của đề tài Sử dụng kỹ thuật phát hiện đột biến gen ATP7B bằng giải trình tự 21exon, nghiên cứu đ phát hiện m i tương quan giữa kiểu gen và kiểu hình củabệnh Wilson. Đây là một đóng góp mới trong lĩnh vực bệnh lý nội tiết ditruyền, bệnh lý chuyên khoa thần kinh và tiêu hóa ở nước ta, đồng thờinghiên cứu vừa có tính khoa học, vừa có tính nhân văn. Xác định m itương quan giữa đột biến gen ATP7B và kiểu hình của bệnh nhân Wilson sẽgiúp tư vấn di truyền, tạo cơ sở cho việc tiên lượng bệnh và đưa ra phác đồđiều trị chính xác, hiệu quả giúp tránh được biến chứng nặng và tử vong. 2 Kết quả: bệnh nhân có càng nhiều alen đột biến thì nồng độceruloplasmin huyết thanh càng thấp và đồng niệu 24 giờ càng cao. Bệnhnhân mang 2 alen đột biến vô nghĩa/lệch khung thường gặp thể lâm sàngnặng (thể hỗn hợp gan - thần kinh) hơn các thể lâm sàng khác. Bệnh nhâncó 2 alen đột biến vô nghĩa/lệch khung có nồng độ ceruloplasmin huyếtthanh thấp hơn bệnh nhân có 1 alen đột biến vô nghĩa/lệch khung và độtbiến sai nghĩa/đột biến vùng 5UTR. Bệnh nhân có 2 alen đột biến vônghĩa/lệch khung có nồng độ đồng niệu 24 giờ cao hơn bệnh nhân có 1 alenđột biến vô nghĩa/lệch khung và đột biến sai nghĩa/đột biến vùng 5UTR.Không thấy m i tương quan giữa s alen đột biến và dạng đột biến với tuổikhởi phát.4. Cấu trúc của luận án Luận án bao gồm 120 trang, bao gồm: Đặt vấn đề: 2 trang; Chương 1 -Tổng quan vấn đề nghiên cứu, 45 trang; Chương 2 - Đ i tượng và phươngpháp nghiên cứu: 11 trang; Chương 3 - Kết quả nghiên cứu: 25 trang; Chương4 - Bàn luận: 36 trang; Kết luận: 1 trang; Kiến nghị: 1 trang. Luận án có: 24bảng, 37 hình, 105 tài liệu tham khảo (10 tiếng Việt, 95 tiếng Anh). CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU1.1. Đặc điểm bệnh Wilson1.1.1. Khái niệm về bệnh Wilson Từ năm 1912, tác giả Wilson đưa ra những khái niệm đầu tiên vềbệnh: bệnh thoái hóa gan-nhân đậu có tính chất gia đình. Sau đó bệnh đượcmô tả là bệnh di truyền, r i loạn chuyển hóa đồng với các tổn thương đặctrưng ở n o, gan và mắt.1.1.2. Lịch sử nghiên cứu bệnh Wilson Trên thế giới: Bệ ...