Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Lịch sử: Tai biến tự nhiên và khắc phục của nhà Nguyễn ở nửa đầu thế kỷ XIX

Luận văn có kết cấu nội dung gồm 3 chương. Chương 1: Vài nét về tai biến tự nhiên trước thế kỷ XIX. Chương 2: Tai biến tự nhiên dưới thời Nguyễn (1802–1858). Chương 3: Tác động của tai biến tự nhiên và biện pháp phòng chống, khắc phục của nhà Nguyễn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Lịch sử: Tai biến tự nhiên và khắc phục của nhà Nguyễn ở nửa đầu thế kỷ XIXĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘITRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN-------------------------------------TRẦN THỊ HẠNH HIÊNTAI BIẾN TỰ NHIÊN VÀ KHẮC PHỤCCỦA NHÀ NGUYỄN Ở NỬA ĐẦUTHẾ KỶ XIXLUẬN VĂN THẠC SỸ LỊCH SỬHÀ NỘI - 2009-1-ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘITRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN-------------------------------------TRẦN THỊ HẠNH HIÊNTAI BIẾN TỰ NHIÊN VÀ KHẮC PHỤCCỦA NHÀ NGUYỄN Ở NỬA ĐẦUTHẾ KỶ XIXChuyên ngành: Lịch sử Việt NamMã số: 60.22.54LUẬN VĂN THẠC SỸ LỊCH SỬNgười hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Vũ Văn QuânHÀ NỘI – 2009-2-PHẦN MỞ ĐẦU1. Mục đích, ý nghĩa và yêu cầu của đề tài1.1. Mục đíchTai biến tự nhiên có tác động lớn đến đời sống mọi mặt của một đấtnước. Thực tế lịch sử đã chứng minh, dù phát triển đến trình độ tiên tiến đếnđâu thì ở nhiều mặt con người vẫn phải phụ thuộc vào tự nhiên. Từ ước mơngàn đời có thể đối phó, chế ngự được những thiên tai khắc nghiệt, sự hunghãn của trời – đất để sinh tồn và phát triển, là đến ý thức phải biết tôn trọng tựnhiên, dựa vào môi trường sống của tự nhiên.Thuật ngữ “tai biến tự nhiên” hay “tai biến thiên nhiên” được hiểu là sựthay đổi đột ngột và mãnh liệt của tự nhiên do các nguyên nhân khác thường,có ảnh hưởng ghê gớm tới điều kiện tự nhiên và môi trường trên Trái Đất, gâythảm họa cho đời sống con người. Một số tai biến tự nhiên phổ biến là hạnhán, động đất, sóng thần, bão lụt, lở núi, dịch bệnh, v.v...Xuất phát từ ảnh hưởng, tác động sâu rộng đó, triều Nguyễn cũng nhưcác triều đại trước đó đều rất quan tâm tới vấn đề tai biến tự nhiên, đặc biệt làcác biện pháp phòng chống, khắc phục những hậu quả do tai biến tự nhiêngây ra.Tìm hiểu tai biến tự nhiên cùng các biện pháp phòng chống, khắc phụccủa một nhà nước giúp ta hiểu biết đầy đủ hơn về chính sách xã hội của nhànước đó, cũng như những tác dụng của nó trong sự ổn định, phát triển, tiến bộxã hội.Cuộc đấu tranh chống tai biến tự nhiên trước triều Nguyễn, bắt đầu từthời kỳ dựng nước, qua thời kỳ 1000 năm Bắc thuộc, đến thời Lý – Trần, Lê –-3-Trịnh từng bước được củng cố và phát triển qua thực tế, đúc rút thành nhữngkinh nghiệm lịch sử, biện pháp phòng chống thiên tai, dịch bệnh. Đến thờinhà Nguyễn, các biện pháp phòng chống, khắc phục tai biến tự nhiên đã cótác dụng tích cực đối với sản xuất, nhất là nông nghiệp và đời sống nông dân.Qua đó khẳng định, mặc dù ra đời và thống trị trên bước đường suy tàn củachế độ phong kiến, khi chủ nghĩa thực dân phương Tây đang bành trướngmạnh mẽ, nhà Nguyễn vẫn mong muốn xây dựng một đất nước ổn định, pháttriển.Tìm hiểu thực trạng và tác động của tai biến tự nhiên tới đời sống chínhtrị, kinh tế, xã hội, sẽ mang đến những nhận thức sâu sắc về xã hội thời kỳnày, cũng như những chính sách xã hội của nhà Nguyễn thông qua các biệnphòng phòng chống, khắc phục. Từ đó thấy được mối liên hệ mật thiết giữanhà nước với các tầng lớp nhân dân, đặc điểm nhà nước cũng như xã hội thờikỳ này, góp phần nghiên cứu lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam nói chungvà nhà Nguyễn nói riêng.Mặt khác, qua đề tài này, chúng tôi tìm hiểu và làm sáng tỏ vai trò, tácdụng của các chính sách xã hội nhằm giải quyết tai biến tự nhiên đối với sựthịnh suy của triều đại, sự tồn vong của bộ máy nhà nước. Đây cũng chính làmột trong nhiều bài học rút ra từ lịch sử đất nước nửa đầu thế kỷ XIX đầybiến động.1.2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tàiThông qua tìm hiểu tai biến tự nhiên và biện pháp phòng chống, khắcphục của nhà Nguyễn, luận văn sẽ đi sâu tìm hiểu, nhìn nhận lịch sử thờiNguyễn từ hai phía: vị trí, vai trò của giai cấp cầm quyền trong quá trìnhchăm lo đời sống nhân dân và yêu cầu bức xúc của xã hội cùng những giảipháp và hệ quả. Từ những kết luận được rút ra trong quá trình nghiên cứu,-4-luận văn sẽ góp phần làm sáng tỏ quá trình vận động không bằng phẳng, đơngiản của xã hội thời Nguyễn.Từ những đóng góp khoa học trên, luận văn làm rõ hơn tác động to lớncủa tai biến tự nhiên trong hệ thống các yếu tố tác động, ảnh hưởng đến đờisống chính trị, kinh tế, xã hội ở giai đoạn lịch sử mà luận văn nghiên cứu.Hiện nay, đất nước ta đang trải qua quá trình vận động, đổi mới, pháttriển, tiếp thu và áp dụng nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sảnxuất, đời sống xã hội. Quá trình đó sẽ đem lại sắc diện mới cho đất nước,đồng thời cũng phát sinh nhiều vấn đề xã hội như ô nhiễm môi trường, cạnkiệt tài nguyên thiên nhiên, hệ sinh thái biến động, khí hậu thay đổi… dẫn đếnthường xuyên xảy ra nhiều tai biến tự nhiên bất thường, để lại hậu quả to lớnđe dọa tính mạng con người, hủy hoại các thành quả kinh tế, xã hội, ví như lũlụt, hạn hán, sóng thần, lũ quét, động đất, dịch cúm… Đây không chỉ là vấnđề mà Đảng và Nhà nước ta đã và đang quan tâm, tìm giải pháp có hiệu quảthông qua chính sách xã hội, kết hợp với các chính sách khác trong hệ thốngchính sách phát triển bền vữ ...