Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Sư phạm Vật lí: Tổ chức hoạt động học tích cực, tự lực và sáng tạo của học sinh trung học phổ thông trong dạy học chuyên đề Dao động cơ điều hòa

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu nội dung chương trình, chuẩn kiến thức kĩ năng chương Dao động cơ Vật lý 12 THPT. Tìm hiểu thực trạng các mô hình tổ chức hoạt động học cho học sinh ở môn vật lí nói chung và ở chương Dao động cơ nói riêng. Phân tích thực trạng, chỉ ra nguyên nhân của thực trạng, từ đó đưa ra những ưu nhược điểm và những đóng góp của đề tài, từ đó đưa ra các kết luận và kiến nghị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Sư phạm Vật lí: Tổ chức hoạt động học tích cực, tự lực và sáng tạo của học sinh trung học phổ thông trong dạy học chuyên đề Dao động cơ điều hòa ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC ------------------------ TRỊNH VĂN LỊCH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC TÍCH CỰC, TỰ LỰC VÀSÁNG TẠO CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRONG DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ “DAO ĐỘNG CƠ ĐIỀU HÒA” LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM VẬT LÍ HÀ NỘI, 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC TRỊNH VĂN LỊCH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC TÍCH CỰC, TỰ LỰC VÀSÁNG TẠO CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRONG DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ “DAO ĐỘNG CƠ ĐIỀU HÒA” LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM VẬT LÍ Chuyên ngành: Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn Vật lí Mã số: 60 14 01 11 Người hướng dẫn khoa học:PGS.TS. NGUYỄN XUÂN THÀNH HÀ NỘI - 2015 MỞ ĐẦU1. Lí do chọn đề tài. Nền giáo dục Việt Nam hiện nay cần đẩy nhanh tiến trình đổi mới đểrút ngắn khoảng cách về trình độ phát triển giáo dục so với các nước trongkhu vực và trên thế giới. Phương pháp dạy học phải đổi mới theo hướng gópphần đắc lực hình thành năng lực hành động, phát huy tính tích cực, độc lập,sáng tạo của học sinh để từ đó bồi dưỡng cho học sinh phương pháp tự học,hình thành khả năng học tập suốt đời là một nhu cầu tất yếu. Tuy nhiên, việcđổi mới về phương pháp dạy học hiện nay còn khá nhiều bất cập. Trong dạy học hiện nay ở trường phổ thông, phương pháp thuyết trình,truyền thụ tri thức một chiều vẫn là phương pháp dạy học chủ đạo của nhiềugiáo viên. Trong khi thuyết trình, nhiều giáo viên cũng có cố gắng trong việcsử dụng phương pháp đàm thoại nhưng lại ít đầu tư xây dựng hệ thống câuhỏi khiến cho việc đặt các câu hỏi kém chất lượng, không kích thích được tưduy của học sinh. Việc sử dụng các phương pháp trực quan hiện nay khá hạnchế. Mặc dù ở tất cả các trường phổ thông đều đã được trang bị hệ thống thiếtbị dạy học tối thiểu nhưng giáo viên ít sử dụng. Tình trạng dạy chay vẫndiễn ra phổ biến. Đặc biệt, hiện nay phần lớn giáo viên nghĩ đến việc sử dụngmáy tính để trình chiếu bài giảng mỗi khi có ý định sử dụng phương pháp trựcquan. Học sinh được quan sát các hình ảnh, video, thậm chí cả kênh chữ trênmáy chiếu thay cho việc được quan sát các dụng cụ thực tế, khiến cho tínhtrực quan của phương pháp này không còn mang đúng ý nghĩa của nó. Tìnhtrạng lạm dụng công nghệ thông tin trong dạy học hiện nay vẫn diễn ra phổbiến. Nhóm phương pháp thực hành có thể nói là một khâu yếu nhất trong nhàtrường phổ thông hiện nay. Mặc dù đã có những bài thực hành bắt buộc trongchương trình và sách giáo khoa nhưng việc bỏ qua chúng vẫn được nhiềunơi áp dụng. i Nhiều thầy cô hiện nay luôn cho rằng: Muốn đổi mới phương pháp dạyhọc thì phải đổi mới nội dung dạy học bởi vì nội dung dạy học hiện tại quá tảivới học sinh. Theo chúng tôi, nội dung chương trình SGK không nặng mà docách truyền tải của thầy cô giáo luôn đòi hỏi phải theo logic khoa học tuần tự.Giáo viên chỉ chú trọng vào việc dạy học sao cho học sinh nhớ kiến thức,không chú ý nhiều đến việc cho học sinh rèn luyện kĩ năng, ít đặt ra các vấnđề, tình huống liên quan giữa kiến thức và đời sống nên không tạo điều kiệncho học sinh bộc lộ và trình bày những hiểu biết, cách giải quyết vấn đề củacác em, dẫn đến tình trạng giáo viên tự mình phải hoạt động rất nhiều, cònkiến thức học sinh lĩnh hội được thì rất nặng nề xa rời thực tế. Trong lí luận dạy học có ba thuyết dạy học chính là thuyết hành vi,thuyết nhận thức, thuyết kiến tạo, thực tế qua các đợt tập huấn của Sở GD-ĐT về đổi mới phương pháp, giáo viên đã được tìm hiểu về ba thuyết này vàthống nhất với quan điểm dạy học lấy người học làm trung tâm. Họ cũngđược tiếp cận các phương pháp, kĩ thuật dạy học hiện đại để tổ chức hoạtđộng học tích cực cho học sinh. Tuy nhiên với tâm lí sợ cháy giáo án, khôngthể truyền thụ hết được kiến thức bài học, giáo viên đã không cung cấp đủthời gian và sự dẫn dắt cụ thể trong từng hoạt động học nên học sinh chỉ đượchoạt động một cách hình thức và thực sự các em không tự lực tìm ra kiếnthức. Đôi khi giáo viên vận dụng nhiều kĩ thuật dạy học chỉ để biểu diễn trongcác giờ hội giảng nhằm đáp ứng theo đúng tiêu chí của ban giám khảo. Trong một xã hội đang phát triển nhanh theo cơ chế thị trường, cạnhtranh gay gắt đòi hỏi con người phải có nhiều năng lực như: quan sát, tư duy,tự quản lý, giao tiếp, hợp tác, sử dụng CNTT và truyền thông, sử dụng ngônngữ, tính toán... nhằm hình thành và phát triển một năng lực đảm bảo sự thànhcông trong cuộc sống là phát hiện sớm và giải quyết hợp lý những vấn đề nảysinh trong thực tiễn. Vì vậy dạy học phải đổi mới theo ...